«Тәуелсіздік бәрінен қымбат» атты мақаласында Президент тәуелсіздік тарихын шартты түрде үш онжылдық белеске бөлген. Әр онжылдықта жеткен жасампаз жетістіктер мен толағай табыстарды тарқатып, «Егемендігіміздің мәңгілік үштағаны – Алтайдан Атырауға, Алатаудан Арқаға дейін кең көсілген байтақ жеріміз, ананың ақ сүтімен бойымызға дарыған қастерлі тіліміз және барлық қиындықтардан халқымызды сүріндірмей алып келе жатқан береке-бірлігіміз» екендігіне тоқталған. «Біз осы үш құндылықты көздің қарашығындай сақтаймыз» деп нық сеніммен айтқан.
Қастерлі үш құндылықтың бірі – қасиетті қазақ тілі турасында: «Еліміздің басты нышандарының бірі – мемлекеттік тіл. Қазақстанның мемлекеттік тілі қазақ тілі екені Ата заңымызда 90-жылдардағы күрделі кезеңнің өзінде нақты жазылған. Біз тәуелсіздік дәуірінде ана тілімізді дамыту үшін барлық жағдайды жасадық. Бүгінде мемлекеттік тілді білетін қазақтың да, өзге этнос өкілдерінің де үлесі едәуір артты. Қазақ тілін, шын мәнінде, бүкіл халқымызды біріктіруші факторға айналдырудың барлық құқықтық тәсілдері және кепілдіктері қалыптасты» дейді Мемлекет басшысы.
Тәуелсіздік алғалы бері елімізде азаматтарға мемлекеттік тілді еркін және тегін меңгеруіне барлық жағдай жасалып келеді. ҚР Конституциясының 7-бабында: «мемлекет Қазақстан халқының тілдерін үйрену мен дамыту үшін жағдай туғызуға қамқорлық жасайтыны» жөнінде нақты көрсетілген. «Қазақстан Республикасының Тілдер туралы» заңы, заңның орындалуын қамтамасыз ететін Мемлекеттік тілді дамыту мен қолданудың 2001-2010, 2011-2020 жылдарға арналған бағдарламалар, «Қазақстан Республикасындағы тіл саясатын іске асырудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы», т.б. қазақ тілін меңгерген тұрғындар санын арттыру бағытындағы өткізілетін шаралар мен өңірлердегі тілдерді оқыту орталықтары ұйымдастыратын тегін тіл үйрету курстары – оған айқын дәлел.
Мемлекеттік тіл мәртебесін арттыруға арналған жоспарлы жұмыстар өз деңгейінде кезең-кезеңімен атқарылып, қазақ тілін оқып үйренуші өзге этнос өкілдерінің үлесі де жыл санап артып келе жатқаны белгілі. Бұл жұмыстардың жүйелі атқарылуына өңірлердегі тілдерді оқыту орталықтарының қосып келе жатқан үлесі зор.
Облыстық ішкі саясат басқармасының тілдерді оқыту орталығы – Сыр өңірінде мемлекеттік тіл саясатын жүзеге асыруға өзіндік үлес қосып, мемлекеттік және бюджеттік сала қызметкерлерінің қазақ, орыс, ағылшын тілдерін оқып, еркін меңгеруіне және «ҚАЗТЕСТ» жүйесі бойынша облысымызда мемлекеттік тілді меңгерген ересек тұрғындар санының артуына ықпал жасап келе жатқан бірден-бір мемлекеттік мекеме. Орталық облыс әкімінің 2016 жылғы 30 маусымдағы №509 қаулысы негізінде құрылып, 2021 жылға дейінгі уақытта 10 мыңға жуық тұрғынды тегін тіл үйрету курсымен қамтыды. Орталық жұмысы ғылыми-әдістемелік және оқу-әдістемелік бағыттар және 2018 жылдан бастап ашылған барлық аудандарындағы бөлімшелер бойынша мемлекеттік тіл, орыс тілі, ағылшын тілін оқытатын мамандар курстары арқылы жүйелі жүргізілуде. Биыл үш тіл бойынша 2500 тыңдаушыны тіл курсымен қамту жоспарланып отыр. Бұдан бөлек, қала және облыс аумағындағы барлық ерікті ересек тұрғындар үшін «Сөйлеу мәдениеті және іскери қазақ тілі», «Латын графикасына негізделген жаңа қазақ әліпбиі» курстарын оқыту да ұйымдастырылуда. Пандемия кезінде орталық өз жұмысын карантин режиміне байланысты онлайн форматқа ауыстырып, мамыр айынан бастап оқыту курстарын цифрлық жүйеге көшірді. Қашықтан оқыту жүйесіне арналған kzordatil.kz интернет порталы жасақталып, барлық тіл курстары онлайн форматқа ауыстырылды. Бүгінде үш тілдегі деңгейлік оқыту курстарының барлық сабақтары деңгейлер бойынша порталға орналастырылған. Тіл үйренушінің уақыты мен мүмкіндігіне сәйкес қолжетімді әрі тиімді ресурс ретінде қолданылуда.
Бұл игілікті шаралардың барлығында орталықты құрылған күннен бірнеше жыл бойы басқарған Нұрсауле Дүйсембайқызының қолтаңбасы тұр. Ол мамандарды тіл үйретудің жаңа әдістерін заманға сай жетілдіріп, ізденуге баулыды. Осы мектепте шыңдалған білікті мамандар Ә.Манасқызы, Б.Социалқызы, К.Сұлтанқызы, Ж.Мұхитқызы, А.Мұханбайқызы, Ә.Бөлебайқызы, т.б., бағдарламашы Г.Оспанқызы еңбектерінің және аудандардағы барлық мамандардың ауызбіршілікте жұмыла жұмыс атқаруы нәтижесінде орталық айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізді.
Мемлекет басшысының мақаласын тілдерді оқыту орталығы ұжымы да жарық көрген бойда кеңінен талқылап, мемлекеттік тілге қатысты бірқатар тың жобаларды жоспарлап, іске қосуды қолға ала бастады. Атап айтқанда, мақалада аталған ұлттық рухты оятатын «Алмас қылыш», «Жаужүрек мың бала», «Томирис», «Кейкі батыр», «Тар заман», «Құнанбай» сынды тарихи көркем фильмдер мен «Алаш қайраткерлері» мен «Желтоқсан қаһармандарының» азаматтық ерлігі жайлы сюжеттерді курс барысында көрсетіп, тыңдату арқылы тілге құрметін қалыптастыру ойластырылған. Президент ұсынған 30 кітапты тыңдаушылар арасында оқытып, «BOOK TALKING» форматында талдау шарасын тұрақты түрде өткізу, тыңдалым дағдысын жетілдірудің қазақи құймақұлақтық дәстүрін жандандыру керек. Батырлар жыры, айтыстар мен шешендік диалогтардың аудиоматериалдарын жинақтап, тыңдаушыларға тапсырмасымен ұсыну да – оңтайлы тәсіл. «Тәуелсіздікке тағзым – тілге құрмет» тақырыбы аясында орыс тілді аудиторияларда «Тәуелсіздікке 30 жыл: 30 ашық сабақ» сабақтарын онлайн-оффлайн форматтарда ұйымдастыру жоспарланған.
Мемлекет басшысы әлі күнге дейін қазақ тілінде сөйлеу міндеті екенін түсіне алмай келе жатқан азаматтарға арнап: «Мемлекеттік тілді білу – Қазақстанның әрбір азаматының парызы. Міндеті деп те айтуға болады. Осы орайда мен барша қазақстандықтарға, оның ішінде қазақ тілін әлі жете меңгермеген отандастарыма үндеу тастағым келеді» деді. «Мәселе – ниетте. Ниеттің дұрыс болуы қазақ тілін меңгергісі келетін адамдарға да, осы мақсатқа жетуге жағдай жасайтын Үкіметке де байланысты» деп ескерткен. Қазіргі таңда орталық ұжымы президент айтқан отандастарымыздың қазақ тілін меңгергісі келетін ниетін ояту үшін тағы қандай тың қадамдар жасау керектігін ой таразысына салып, бағытымызды айқындаудамыз.
Мерейлі жылда Тәуелсіздігімізге тағзым етуді туған тілімізге құрмет көрсетіп, қадір-қасиетін сезінуден бастау керек деп ойлаймын. Тіл үйренуге, таным көкжиегін кеңейтуге ниетті жерлестерімізді облыстық тілдерді оқыту орталығына келіп, кестесі келісті, сөздік қоры өте бай қазақ тілін оқып үйренуге шақырамыз.
Ләззат Ортаева,
облыстық тілдерді оқыту орталығының директоры
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
