«Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ Қызылорда облыстық филиалының жұмысы таңғы тоғыздан басталады. Сол уақыттан бастап жергілікті тұрғындар мамандардан өздеріне қажетті қызмет түрлерін ала алады. Аталған мекемеге барған сәтімізде қарбалас тіршілік тынысын аңғару қиынға соқпады. Халыққа қызмет көрсету барысында ешқандай іркіліс жоқ. Бұл – зейнетақы қоры мамандарының күнделікті қағидасы. Осылайша өзіміз де бір күндік жұмыс ырғағына араласып кеттік…
Қызмет аясы сан алуан
«Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры» 2013 жылдың 22 тамызында құрылды. Оған Қазақстан Республикасының Үкіметі, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің «Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті» ММ арқылы құрылтайшы және акционер ретінде саналады. Зейнетақы активтерін сенімгерлікпен басқару Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне жүктелген.
Қызылорда облыстық филиалының жұмысымен танысу мақсатында аталған мекемеге арнайы барып қайттық. Бізді филиал директоры Арнұр Құрманғали қарсы алып, мекеменің тыныс-тіршілігі жөнінде әңгімелеп берді.
– 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап зейнетақы активтерін басқару тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстар жасау қызметі Мемлекет басшысы жетекшілік ететін Ұлттық қорды басқару кеңесіне берілді. Тиісті заңнамаға сәйкес Қор міндетті зейнетақы, міндетті кәсіптік зейнетақы, ерікті зейнетақы жарнасын тарту, зейнетақы төлемін, зейнетақы жинағы мен төлемін жеке есепке алуды жүзеге асырады. Сондай-ақ, салымшыға (алушыға) зейнетақы жинақтарының жай-күйі туралы ақпарат береді.
Зейнетақы жинақтарындағы инвестициялық табыстың үлесі жыл сайын өсіп келеді. 2014 жылдан бері Ұлттық банк қамтамасыз еткен таза инвестициялық табыс (БЖЗҚ-да барлық зейнетақы активтерін біріктіру үрдісінің аяқталуы) 5,9 трлн теңгеге жетті. Жалпы Қазақстанда жинақтаушы зейнетақы жүйесі жұмыс істей бастағаннан бергі инвестициялық табыс – 6,8 трлн теңге. Ал биылғы жылдың 1 маусымындағы жағдай бойынша салымшылардың зейнетақы жинақтарының сомасы 12,8 триллион теңгеге жетті. Оның зейнетақы жарналары мен инвестициялық табысты қамтитыны белгілі, – дейді филиал директоры.
Атқарылған осындай іс-шаралардың нәтижесінде халықтың зейнетақы қорына деген сенімділігі артты. Қазіргі күні оның қызметіне жүгінетін тұрғындар саны көбейді. Бұл – сала мамандарының жылдар бойғы жүйелі жұмысының жемісі. Сондықтан мамандар әрбір істі тыңғылықты орындауға бар күш-жігерлерін салуда.
Облыстық филиалда барлығы 50 адам қызмет атқарады. Ал 13 маман аудандарда еңбек етеді.
– Қазіргі кезде облысымызда 800 мыңнан астам адам тұрады. Соның 410 мыңы біздің Қорға салымшы ретінде тіркелген. Жұртшылыққа операциялық, барып қызмет көрсету, әкімшілік және бақылау секілді 4 бөлім қызмет көрсетеді. Тұрғындар филиалға күнделікті жұмыс уақытында келе алады. Оларға қажетті кеңестер, зейнетақы жарнасы жөніндегі барлық мәліметтер беріледі, – дейді филиал директорының орынбасары Алмас Сәрсембаев.
Қор салымшылар мен алушылардың қажеттіліктерін ескере отырып, түрлі қызметтерді дамытудың негізгі бағыттарын 2022-2026 жылдарға арналған корпоративтік даму стратегиясында атап көрсеткен.
Корпоративтік стратегияда айқындалған зейнетақы қызметтерін дамыту мен сапасын арттырудың түйінді бағытының бірі – тікелей, электрондық және қашықтан қызмет көрсету форматын дамыту арқылы салымшыларды зейнетақы қызметтерімен тең дәрежеде қамтамасыз ету. Бұл ретте Қор өткен жылдар барысында БЖЗҚ сайты мен мобильді қосымшасы, e-gov порталы, әлеуметтік желілер, Төрағаның блогы, т.б. арқылы түскен өтініштерді орындауға электрондық форматта көрсетілетін зейнетақы қызметтерінің ауқымын кеңейтті. Қазір БЖЗҚ қызметтерінің 93% астамы ыңғайлы әрі жедел электрондық форматта ұсынылады. Салымшылар мен алушылар үйден шықпай-ақ, бірнеше минут ішінде Қордың барлық қызметін пайдалана алады. Мысалы, БЖЗҚ сайтында және мобильдік қосымшасында салымшылардың кез келген уақытта және кез келген жерде жеке зейнетақы шотынан үзінді-көшірме алып, деректемелеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізуіне мүкіндіктері бар. Сондай-ақ, ерікті зейнетақы жарнасы бойынша зейнетақы төлемдерін тағайындау туралы өтініш беріп, төлем алу туралы өтініштің мәртебесін де қадағалай алады.
«Жылжымалы кеңсе» алыс ауылдарға барады
Филиал мамандары халықтың зейнетақымен қамсыздандыру бағытындағы қаржылық-құқықтық сауаттылығын арттыру мақсатында барлық іс-шараларды қолға алуда. Мәселен, үш жыл бұрын елімізде бастау алған «Жылжымалы кеңсе» жобасы аясында филиалдың барып қызмет көрсету бөлімі салымшыларға (алушыларға) қызмет көрсетуге қажетті барлық құралдармен жабдықталған, жерсеріктік байланысты бар шағын автобуспен шалғай елді мекендерді аралап, ондағы тұрғындарға Қордың барлық қызметін ұсынады. Бұл жөнінде аталған бөлімнің бас маманы Жанар Жәрімбетова әңгімелеп берді.
– Біз таяуда Аралдан Жаңақорған ауданына дейінгі аралықтағы ауыл тұрғындарымен жүздесіп қайттық. Аймақта шалғайда жатқан елді мекендер саны аз емес. Олардың кейбірінде интернеттің қолжетімділігі өз деңгейінде емес екенін білеміз. Сондықтан мамандарымыз барған сәтте тұрғындар тарапынан көптеген сауалдар қойылады. Әрбір қойылған сауалды жіті назарда ұстаймыз. Оған жан-жақты жауап беруге назар аударамыз. Сапар барысында Арал ауданындағы Жаңақұрылыс, Қаратерең, Аралқұм елді мекендерінде халыққа қызмет көрсетілді. Онда бізге зейнетақы жарналары, әйелдердің зейнет жасын төмендету секілді сан алуан тақырып қамтылып, пікірлер айтылды. Барып қызмет көрсету бөлімінің мамандарына қойылған сауалдарына тұшымды жауап алған тұрғындар кездесу соңында ризашылықтарын білдіріп жатты, – дейді Жанар Жәрімбетова.
Осындай жүздесулер облыстың барлық аудандарында жалғасуда. Жалпы зейнетақы капиталын қалыптастыру мақсатында Қорға жарналарды уақытылы, әрі тұрақты аудару қажеттігі туралы халық арасындағы ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізуді филиал мамандары биыл барлығы 78 елді мекенде атқаруды жоспарлап отыр. Нәтижесінде аталған қызметпен 4 мыңнан астам адамды қамту көзделуде.
Сондай-ақ, мамандар кеңседе, кеңседен тыс жерлерде, ауыл мен қалалық жерлерде де қызмет көрсетеді. Бұл ретте Қор қызметін қажет ететін салымшылар өздерінің жұмыс орнына бөлім қызметкерлерін шақыра алады. Аталған мекемеге барғаннан кейін зейнетақы шотынан үзінді көшірме алу, салымшының деректемесіне өзгертулер мен толықтырулар енгізу, хабарландыру тәсілі туралы келісімге отыру, мүгедектік немесе ерікті зейнетақы жарнасы бойынша төлемақы алуға өтініш беру және басқа да қызмет түрлері жөніндегі сауалдарға жауап беріледі. Мұндай шаралар Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры мен тұрғындар арасындағы байланысты одан әрі нығайтып, жұмыс тиімділігін арттыруға оң септігін тигізеді. Еңбек ұжымдарында жүргізілетін ақпараттық-түсіндіру жұмыстары барысында сан алуан қызмет барысы қамтылады. Олардың қатарында соңғы жылдары зейнетақы заңнамасына енгізілген өзгерістер, зейнетке шығу кезінде қажетті құжаттарды жинау, Қор сайтынан зейнетақы шотынан үзінді көшірмені құпиясөз немесе электронды цифлық қолтаңба арқылы алу жолдары бар. Арасында өз мәліметтеріне өзгерістер енгізу жөнінде өтініш білдіретін азаматтар да кездеседі.
– Айта кететін жайт, бөлім мамандары бірінші және екінші топ мүгедектеріне барып қызмет көрсетеді. Осы мақсатта салымшылар бізге электронды түрде немесе байланыс орталығы арқылы өтініштерін береді. Өтініш беруші өзі туралы мәлімет пен телефон номерін қалдырса жетіп жатыр. Әрбір өтініш қараусыз қалмайды. Аталған тұрғынмен алдын ала хабарласып, кездесу уақытын белгілеп, «Мобильді агент» жібереміз. Аталған қызметті атқаратын маманның қолында ноутбук, ғаламторға қосылған 4G-модем, принтер қондырғысы болады. Осылайша әрбір салымшыға Қордың барлық қызметін көрсетуге қолайлы жағдай жасалған, – дейді Жанар Жәрімбетова бізбен қоштасып жатып…
Әрбір тұрғынға сапалы қызмет
Филиалдағы операциялық бөлім қызметін тұтынатын тұрғындардың да қарасы аз емес екен. Айтқандай, кейбір азаматтардың таңертеңгі уақыт болса да филиал ғимаратына келіп, өз сауалына мамандардан жан-жақты жауап алғанды қолайлы көретіндерінің куәсі болдық. Солардың бірі – қала тұрғыны Азамат Мыңжасаров операциялық бөлім мамандарынан қажетті кеңесті сапалы алғанын айтады.
– Мен он жылдан астам уақыттан бері жұмыс жасап келемін. Өзім еңбек ететін мекеме тарапынан зейнетақы жарнасы тұрақты аударылып отырады. Бүгін зейнетақы қорындағы деректерге өзгерту енгізу мақсатында арнайы келген едім. Мамандар жоғары деңгейде қызмет атқарды. Олардың атқарған жұмысына ризашылығымды білдіремін, – дейді ол бізбен әңгімесінде.
Аталған бөлім басшысы Болатбек Жұматаевтың айтуынша, мамандардың біліктілік деңгейіне тиісті деңгейде мән беріліп отырады. Осы мақсатта оларға заңнамадағы жаңа өзгерістер барысы тұрақты түрде түсіндіріледі. Нәтижесінде халыққа қызмет көрсету деңгейі қашан да жоғары.
– Әрбір салымшы Қор қызметтерін пайдалану барысында өзіне қолайлы, ыңғайлы жағдайды сезінуі тиіс. Кейде олардың тарапынан түсінбеушілік те ұшырасуы мүмкін. Ондай сәтте мамандар мәселенің оңтайлы шешілуіне көңіл бөлулері тиіс. Айта кетерлігі, әрбір адамның зейнетке шығар алдында тиісті құжаттардың толық болуына назар аударғандары маңызды. Бұл жөнінде зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік және халыққа қызмет көрсету орталықтары мамандарының қызметіне жүгінгендері абзал. Алдымен азаматтар еңбек кітапшасының дұрыс толтырылуына назар аударулары керек. Зейнетке шығу барысында мамандар тарапынан еңбек кітапшасындағы мөрдің дұрыс басылуы, еңбек өтіліне қатысты сауалдар туындауы мүмкін. Мұндай жағдай болмауы үшін барлығы да алдын ала реттелуі қажет, – дейді Болатбек Жұматаев.
Шынында да кейбір азаматтар өздерінің еңбек жолындағы кейбір түйткілдерге мән бермей жатады. Соның салдарынан қай мекемеде жұмыс істегені туралы мәліметтер нақтылы болмағандықтан еңбек өтілін қайтадан дұрыстап жазу қажеттілігі туындайды. Ал ол қосымша уақытты қажет етеді. Алдымен жұмыс жасаған ұйымға, егер ол жабылып қалған болса, мұрағатқа сұраныс жіберіледі. Бұған алты айдан астам уақыт кетуі, кейде ол бір жылға дейін созылуы ықтимал. Сол себепті азаматтардың зейнетке шығар алдында тиянақтылық танытып, құжаттарын алдын ала реттеп қойғандары дұрыс.
Жаңашыл жобаларға жол ашық
БЖЗҚ-ның электрондық қызметі мен қашықтан қызмет көрсету жүйесін дамыту мақсатында еліміздің бірқатар министрліктері, «Қазпошта» АҚ, екінші деңгейдегі банктер және өзге де мемлекеттік органдардың деректер базасы мен ақпараттық жүйелері біріктірілді. Осылайша жасына байланысты төлем алуға өтінішті алдын ала тексеру, ЭЦҚ тексеру және жеке басын сәйкестендіру; ақпараттандыру, қызмет көрсету үшін бір реттік құпиясөзді жіберу, жасына байланысты төлем алуға тіркелген өтініштерді қабылдауға мүмкіндік жасалды. Бұған қоса белгіленген мүгедектік бойынша деректерді тексеру, азаматтардың жеке деректерін, куәландырушы құжаттар мәртебесін, өмірлік мәртебесін тексеру, зейнетақы жарналарын төлеу бойынша агенттермен өзара іс-қимыл үрдісін саралау және құру, туыстық байланыс бойынша деректерді тексеру секілді жұмыстар да жүргізілді.
– Деректер базасын біріктірудің арқасында БЖЗҚ қызметтерінің 20% астамы өтінішсіз қызмет көрсету форматында көрсетіледі. Мысалы, бұған міндетті зейнетақы жарналарын (МЗЖ), міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын (МКЗЖ) және ерікті зейнетақы жарналарын (ЕЗЖ) есепке алу бойынша жеке зейнетақы шоттарын автоматты түрде ашу кіреді. Еске салсақ, жеке тұлғаның БЖЗҚ-да ашылған ЖЗШ болмаса, ол алғашқы жарна келіп түскенде БЖЗҚ ақпараттық жүйесінде автоматты түрде ашылады. Бұл ретте жеке тұлғаны сәйкестендіру МЗЖ, МКЗЖ немесе ЕЗЖ аудару кезінде төлем тапсырмасының электрондық форматында көрсетілген дербес деректер бойынша жүзеге асырылады. Қолданыстағы құжаттың деректемелері мен салымшының тұрғылықты жері туралы барлық қажетті мәліметті БЖЗҚ жоғарыда айтылғандай, мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінен алады, – дейді облыстық филиал директоры Арнұр Құрманғали.
Бұдан бөлек, 2021 жылдың басында ҚР «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне экономикалық өсуді қалпына келтіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңы қабылданды. Оған сәйкес азаматтарға зейнетақы жинақтарының бір бөлігін тұрғын үй жағдайын жақсарту және (немесе) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі мен міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға кірмейтін емделуге ақы төлеу, сондай-ақ, жеке басқарушы компанияларға инвестициялық басқаруға беру үшін пайдалануға құқық берілді.
Уақыт тығыздығы мен салымшылар арасында үлкен сұранысқа ие болғанына қарамастан БЖЗҚ өзінің барлық қызметін үздіксіз, әрі жоғары деңгейде ұйымдастырды. Мемлекеттік органдар, уәкілетті оператор, кастодиан банктер, инвестициялық басқарушылар және салымшылармен өзара іс-әрекеттің техникалық, ұйымдастырушылық, ақпараттық мәселелері жолға қойылды. БЖЗҚ сайты мен мобильді қосымшасындағы «жеке кабинетте» жеке зейнетақы шотының жай-күйі туралы ақпарат жинақтардың жалпы сомасын ғана емес, жеткіліктілік шегі, қолжетімді сома, сондай-ақ, жеке табыс салығын бір рет және кейінге қалдырып бөліп төлеуді ескерген біржолғы төлем сомасы туралы мәліметтерді де қамтыды. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы жинақтарын сенімді есепке алу және әрбір салымшыға қолжетімді сапалы зейнетақы қызметін көрсетуді негізгі мақсат пен міндет ретінде ұстанатынын да атап өткен жөн.
«Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ Қызылорда облыстық филиалының бір күнгі тыныс-тіршілігімен танысу барысында, атқарылған қызметтердің қай-қайсысының да үлкен жауапкершілікпен жасалып жатқанына көз жеткізіп қайттық. Оны қызмет алушы азаматтардың Қор мамандарына деген ризашылық пейілінен де айқын аңғаруға болады.
Әділжан ҮМБЕТ,
«Сыр бойы»
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
