Баланың ақылды, әдепті болып өсуі – ата-ананың мерейі. Қазақ сөзбен түзеп, көзбен тәрбиелеген дана халық қой.Даналығы мен даралығы, тәрбиесі мен өнегесі сөзінде көмкерілген. Аталарымыздан «Тәрбие – тал бесіктен», «Баланы – бастан» деген нақыл сөз қалған. Тәрбиенің негізгі мақсаты – еңбекке баули отырып, жеке тұлға қалыптастыру. Еңбек – баланың өмірлік қажеттілігі. Еңбектенбеген бала ештеңенің қадірін білмейді. Алдымен баланың көзқарасын дұрыс қалыптастырып алу қажет.
Баланы ойын арқылы қарапайым еңбекке тәрбиелеуге болады. Мысалы, екі-үш жасар баланың күнделікті тамағын ішіп-жеуі, ойыншығын шашып-жинағаны, киімдерін жинауы – бәрі еңбекке жатады. Осы арқылы есте сақтау, зейіні, көру қабілеті дамиды. Баланың әр жасағанына мақтау айтып отыру қажет.
«Ойын баланың алдынан өмір есігін ашып, оның шығармашылық қабілетін дамытады. Ойынсыз ақыл-ойдың қалыптасуы мүмкін емес» депті В.Сухамлинский. Бала ойын ойнағанда үлкендерден, теледидардан көргендерін қайталайды. Өйткені ойын кезіндегі іс-әрекеті, қимыл-қозғалысы бәрі отбасында көрген білгендерінің айқын дәлелі. Балғындардың ойынын байыптап қарап отырсақ, оларға қандай тәрбие беріліп жатқанын аңғарып, тіпті келешекте қандай мамандық иесі болатынын болжаймыз.
Балабақшада үлкендердің көмегімен гүлдерді суару, ағаштарға су құю, оқу құралдарын тарату, ас ішу кезінде тарелка, қасықтарды қойып шығу сияқты жұмыстарды үйретеміз. Еңбектің пайдасы жөнінде түсінік беріп, алдына мақсат қоя білуге қалыптастырамыз. Бастаған істі соңына дейін жеткізуге баулығанның пайдасы орасан. Ертегі кейіпкерлері арқылы үлкендердің еңбегін құрметтеуді үйрету ізденісті қажет етеді. Мысалы, «Бір уыс мақта», «Әке мен бала», «Қайдан келдің, бауырсақ?» деген әңгімелер арқылы барлық заттардың еңбекпен келетінін түсіндіреміз.
Баланың көзінше артық сөз айтудың керегі жоқ. Халқымызда «Бала – ата-ананың айнасы» деген сөз бар. Балаларды еңбек түрлерімен және кәсіптермен ерте таныстырғанның зияны жоқ. Бұл арқылы ұжымдық еңбекті татулықпен атқаруға үйренеді. Еңбектің әр түріне баланың қызығушылығы оянғанда ұжымда еңбек ету белсенділігі, ынта ықыласы артады. Өз қолымен істеген еңбегіне қуанып, мақтанады. Еріншектік, жалқаулық, шалағайлық, ұқыпсыздық сияқты әдеттерден аулақ болуды, бақыт адамға еңбек арқылы келетінін ұғындыру керек. Ұрпағымыз еңбекқор болып өссе, кейін рақметін айтпаса ренжімейді деген сенімдемін. Тәрбиелі әрі білімді ұрпақ – ел ертеңі, кемел келешек кепілі. Ендеше жас ұрпаққа саналы тәрбие мен сапалы білім беру – аға буынның парызы.
Жадыра ЖҮНІСОВА,
№5 «Шаттық» балабақшасының тәрбиешісі.
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
