Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың биылғы Қазақстан халқына Жолдауы жаңа оқу жылының басталуымен тұспа-тұс келді. Мемлекет басшысы Жолдауда бес басымдықты атап көрсетті. Олар – заман талабына сай тиімді мемлекет, азаматтардың құқықтары мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету, қарқынды дамыған және инклюзивті экономика, әлеуметтік жаңғырудың жаңа кезеңі, Қуатты өңірлер – қуатты ел.
Мемлекет басшысы Жолдауда «Білім экономикасы», еңбек өнімділігін арттыру, инновацияны дамыту, жасанды интеллект жаһандық дамудың негізгі факторларына айналғанын айта келе, шикізатқа байланған менталитеттен бас тартып, экономиканы әртараптандыруға мән береді.
Бүгінгі таңда білім экономикасының қарқынды дамуы – инновациялық адами капиталдың маңызды факторы. Білім экономикасының дамуы адами капитал мен өмір сапасын арттыру, білім өндірісінде инновациялардың жоғары технологиялары мен жоғары сапалы қызметтерді ұсынумен айқындалады. Сондықтан білім экономикасы инфрақұрылымы дамуына өмір сапасын жоғарылататын тиімді мемлекеттік институттар, сапалы білім беру, тиімділігі жоғары ғылым, бизнеспен тығыз байланысты тиімді ғылыми-техникалық үдеріс секілді басқа да құбылыстар әсер етеді. Ең бастысы іргелі ғылымнан инновациялық өндіріске дейінгі идеяларды жүзеге асырудың инфрақұрылымы тұтынушыларға жетуі керек.
Адамдар инновацияны тасымалдаушы болғандықтан, инновациялық адами капитал мемлекет экономикасының негізі – адам мен инновацияның үйлесімділігін құрайды. Негізінен инновация – адамның зияткерлік әрекеті, қиялы мен шығармашылығының нәтижесі. Инновациялар нарыққа ерекшелігі басым жаңа пайдалы өнімдерді шығарып, тұтынушылар мүдделерін қанағаттандыруға ұмтылады. Мәселен, еліміздегі интернет банкинг жүйесінің қарқынды дамуы, халықтың электронды үкімет сайтын пайдалануға көшуі инновациялық дамудың көрсеткіші деп ойлаймыз.
Жасанды интеллекттің жаңа ғылыми бағыт ретіндегі тарихы ХХ ғасырдың ортасынан басталады. Осы кезеңдерде философтар арасында адам табиғаты және дүниені тану процесі жөніндегі таластар жалғасып жатты. Физиологияның нейро саласы бойынша мамандар мен психологтар адамның миы мен ойлауына байланысты кейбір теориялық нәтижелер алды. Есептеудің математикалық теориясының іргетасы саналатын алгоритмдер теориясы пайда болып, алғашқы компьютерлер жұмысқа пайдаланыла бастады. Жасанды интеллект технологияларының дамуына байланысты ол қоғамдық өмірдің барлық салаларына терең еніп, әрбір жұмыстың тиімділігін арттыруда, жұмыс орнында қателіктерге жол бермеуде, бәсекелестікті арттыруда және адами ресурстарды тиімді пайдалануда маңызды рөл атқарады.
Осы себептерге байланысты, білім экономикасымен тығыз байланысты еңбек өнімділігін арттыру, инновацияны дамыту, жасанды интеллект отандық экономиканы әртараптандыруға ықпал жасайды деп ойлаймыз.
Ботагөз ПАРИДИНОВА,
Қорқыт ата атындағы ҚМУ докторанты.
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
