Бүгінде өңірдегі құрылыс алаңдарында пайдаланылатын материалдардың басым бөлігі – жергілікті тауарлар. Күйдірілген кірпіш, бетон, брусчатка, терезе, есік пен әрлеуге қажетті бояулар да өзімізде өндірілуде. Оны кәсіпкерлердің өнімімен танысу барысында көріп жүрміз. Кейінгі кездері қалада тұрғын үй, әлеуметтік нысандар, жол құрылысы үздіксіз жүруде. Құрылысқа жергілікті өнімдер қолданылатыны көңіл қуантады. «Нұртөре» жеке кәсіпкерлігінің ағаштан жасалған сан түрлі есік пен бұйымдары да сұранысқа ие.
Осы орайда біз кәсіп иесі Нұрлыбек Есқалиевпен кездесіп, жұмысымен танысып қайтқан болатынбыз.
Алдымен «Бәйтерек» шағын ауданында орналасқан цехқа бардық. Мұнда жұмыс қызу. Шеберхана бес бөліктен тұрады. Қажетті МДФ материал мен бояулары Шымкент және өзге де қаладан жеткізіледі. Цехтағы жаңа технологиялар екі жыл бұрын Түркиядан алыныпты. Сапасы мен тиімділігі жоғары. Бір құрылғы материалды жабыстырып, желімдейді. Екіншісі ою-өрнегін салады. Келесі бөлігінде дайын ағашты жонып, сырлайды. Сондай-ақ түрлі пішінде ағаш кесетін бірнеше станок бар. Цехқа жетекшілік ететін Абай Ерсұлтан заманауи технологияның арқасында жұмыстың өнімділігі артқанын жеткізді.
– Мұндағы жұмыстың басым бөлігін техника атқарады. Есіктің сапасы жақсы. Берік әрі мықты. Біз тапсырыс берушінің талғамына қарап жасаймыз. Бағасы 45 мың мен 250 мың теңге аралығында. Арзан есіктер классика үлгісінде істеліп, көлемі стандарт болады. Көлеміне қарай бағасы өсе береді. Бағасы тек көлеміне байланысты, бірақ сапасы бірдей. Кейбіріне әйнек саламыз. Есіктің іші ағаш, сырты МДФ материалдан. Классика үлгісінде де, ою-өрнек түрінде де істей береміз. Үйге арналған есіктен бөлек, мекемелерге де орнатамыз. Көбіне жеке тұрғындардан тапсырыс түседі. Сондай-ақ жаңа базарда сауда дүкеніміз бар. Ол жерге де дайын есіктерді қоямыз. Шамамен айына 250-дей есік шығарамыз. Кейде одан көп болса, кейде аз. Бәрі де тапсырысқа байланысты. Сонымен қатар ағаштан жасалатын кез келген бұйымды да істей береміз. Мәселен, бесік, орындық, үстел сынды дүниелерді де шығарамыз, – дейді ол.
Цехтағы мамандардың бәрі де тәжірибелі шеберлер. Кезекті тапсырыстарын орындауда. Ескі есіктерді де қайта әрлеп береді. Жұмысшылардың жалақысы уақытылы. Тапсырыс еселенсе, үстеме қосылады екен. Мұнда арнайы асхана да жұмыс істейді.
Одан әрі цехтың екінші нысанына бардық. Онда Нұрлыбек Есқалиевтің өзі күтіп алды. Ол кәсіпті қалай бастағанын, мемлекеттен қандай қолдау алғанын, есіктерді қайда өткізіп жатқанын, шикізаттың қайдан келетінін, бәрін егжей-тегжейіне дейін айтып берді.
– Негізінен Жалағашта өсіп-өндік. Әкем ағаш ұстасы болған. Бұл өнер атадан балаға берілген. Ауылда мүмкіндік аз болған соң қалаға қоныс аудардық. Осы кәсіппен айналысып келе жатқанымызға 25 жылдай болды. Кезінде әкем пайдаланған станоктар әлі де кәдемізге жарап келеді. Бұл жерде тек ағаш есіктер жасаймыз. Сіздер бірінші барған 3-4 жыл бұрын ашылған жаңа цех. Оны ашу себебіміз, заманауи есік жасау керек болды. Жұмысты жандандыру үшін мүмкіндігі мол жаңа станоктар алу мақсатында жеңілдетілген несие рәсімдедік. Заманауи станоктар жиынтығына 35 млн теңге жұмсалды. Оның 10 млн теңгесін «Микробизнес-Қызылорда» бағдарламасы арқылы алдым. Қалғаны жеке қаражат есебінен. Осылайша бұл цехты іске қостық. Ал мына цех бұрыннан жұмыс істеп келеді. Мұнда негізінен қол еңбегін қажет ететін құрылғылар бар. Сондықтан ағаштан есік, үстел, орындық сынды бұйымдар істейміз. Тапсырыс жеткілікті, мүмкіндігіміз мол. Соны толық пайдалануды көздейміз.
Өздеріңіз білесіздер, қазір өңірде құрылыс тоқтаусыз жүріп жатыр. Көпқабатты тұрғын үйлер, әлеуметтік нысандар ашылуда. Ал соған қажетті есіктер қайдан келеді? Неге жергілікті өнімді қолданбайды? Біздің есіктердің де сапасы жақсы. Кез келген тапсырысты орындауға мүмкіндігіміз де бар ғой. Қазір цехта 10 адам еңбек етеді. Шаруамызды дамыту үшін тоқтап қалмау керек. Өндірген тауарымызды өткізуге қолдау болса дейміз. Осыған дейін Сырдария өзенінің сол жағалауындағы музыкалық колледжге 200 есік салдық. Бір айдың ішінде толық орнатып болдық. Осындай ірі көлемде тапсырыс алсақ жақсы болар еді, – дейді ол.
Кәсіпкер жұмыс күші мен техниканың мүмкіндігі мол екенін айтты. Тіпті екі ауысым жұмыс істеп, айына 400-500 есік шығаруға болады.
– Ағаштан қалдық қалмайды. Бәрін де кәдеге жаратамыз. Қиындыларынан күнделікті тұрмысқа қажетті заттарды жасап, арзан бағаға шығарамыз. Қалмайды, бағасы тиімді болған соң өтіп кетеді. Ұсақ ағаш қалдығын да қаптап қоямыз. Оны да құрылысқа, мал шаруашылығына қолданатындар бар. Қазір тұрғындар сапаға мән береді. Базардағы есіктің көпшілігі өзге өңірлер мен көршілес елдерден келеді. Бірақ олардың көпшілігінің сапасы сын көтермейді. Екі-үш жылдан кейін жарамай қалғандықтан, өзіміздің өнімді алып жатады. Бәрі бірдей деп айта алмаймын, арасында сапасы жақсы есіктер де бар. Сол себепті сапаға мән береміз, – дейді ол.
Іскер азамат шаруасына мығым. Талай рет жергілікті тауар өндірушілердің көрмесіне қатысып, жоғары нәтижеге қол жеткізіп келеді. Өзіндегі мол мүмкіндікті тиімді пайдаға асыруға талпынып жүр. Мемлекеттік қолдаудың да игілігін көрді. Ендігі кезекте өнімін одан әрі дамыту үшін ірі тапсырыс қабылдап, еңбек өнімділігін арттыруды көздейді. Ол үшін тиісті сала мамандары да қолдау білдірсе дейді.
Расында тауар бар. Сапасы жоғары. Енді демеп жіберсе, ісі өрге басары анық. Бізде орта және шағын кәсіпті ұршықша иіріп отырғандар да, ісін енді дамытып жатқандар да жетерлік. Олардың жұмысын жүргізу үшін ең алдымен өзіміз жергілікті өнімді қолдауымыз керек деп ойлаймын. Сонда кез келген кәсіп иесі тауарын өткізуде қиындықты сезінбей, аз уақыттың ішінде аяғынан нық тұрар еді.
Сара АДАЙБАЕВА,
«Сыр бойы»
