Қазақтың сайын даласы – сан қилы тарихтың куәсі. Міне, Ұлы Жеңістің 80 жылдығы таяп қалды. Бұл – бір халықтың тағдырын өзгерткен, ұрпаққа аманат болған ұлы күн. Сол бір отты жылдарда өмір мен өлімнің арасынан ел үшін, ұрпақ үшін өткен асыл жандардың жолы – бүгінгі біздің ерлік дастанымыз.
Бүгін ел басына күн туғанда қолына қару алған, бейбіт күн орнағанда сөзін салмақпен айтып, жол көрсеткен, ақылымен ардақталған, өнегесімен ұрпаққа шамшырақ болған жанды еске аламыз. Оның жүріп өткен жолы – жақсының жолы. Бұл – қиындыққа мойымай, әділдік пен парасаттылыққа негізделген өмір жолы.
Ұлы Отан соғысы ардагері Тәнеш Оразов 1923 жылы 23 ақпанда Сырдария ауданының «Шіркейлі» ауылында туған. Жетіжылдық мектепті бітірген соң Қызылорда педагогикалық училищесіне келіп оқыды.
1941 жылы 16 желтоқсанда майданға аттанып, танкіге қарсы бригадаға взвод командир болып тағайындаған. Ашхабадтағы жаяу әскер училищесіне түсіп, лейтенант атағын алып, Түркменстан арқылы Каспий теңізімен Астраханьға келіп Сталинград майданына қатысқан, ерен ерлік үлгісін көрсеткен.
1943 жылдың мамыр айына дейін алған жарақатынан емделіп, Ташкентке САВО-ның кадр бөліміне жіберілген. Сол жерден Тереңөзек ауданына әскери комиссариаттың екінші бөлім бастығы кейін, Арал әскери комиссариатына бірінші бөлім бастығы етіп тағайындады. Денсаулығына байланысты армиядан босатылып, бір жылдай Аралда еңбек етті.
Соғыстан кейінгі жылдары облысымыздың әлеуметтік-экономикалық дамуына ерекше үлесін қосты. Мәскеу жоғары сауда мектебін бітіріп, сауда, құрылыс саласында лауазымды қызметтерді абыроймен атқарып, нәтижелі еңбегінің арқасында мемлекеттік наградалармен марапатталды.
Сталингард қаласындағы алты айға созылған соғыста көрсеткен ерлігі үшін «За отвагу», «За оборону Сталинграда» медальдарын иеленді. Соғыстан кейін аудандық және облыстық тұтынушылар одағы мекемесінің бөлім бастығы, облыстық сауда базасының директоры, «Главриссовхозстрой» мекемесінің бастығы болды. Қызылорда қаласындағы «ОРСНОД» мекемесінің бастығы қызметін абыроймен атқарып, сауда саласының үздігі атанды. І дәрежелі «Отан соғысы» ордені, Ұлы Жеңістің мерекелік медальдарымен марапатталған. «Құрмет» орденінің иегері.
Соғыстан келгеннен кейін Ерниязқызы Бибігүл әпкем екеуі шаңырақ көтерді. Апам жайсаң, жүрегі жомарт, әр сәтте ақылшысы болды. Балаларын өсіріп, жеткізіп жоғары білім алуына жағдай жасады. 1986 жылдан бастап облыстық дәрежедегі дербес зейнеткер, 3 ұл, 2 қыз, 10 немере тәрбиелеп өсіріп, ардақты ата, қадірлі әке атанды. Бүгінде ұрпағы атаның атын ардақтап, ерлік дәстүрін жалғастырып келеді.
Мен ол кісінің қолында бес жылдай тұрдым. Ақыл-кеңесін беріп, оқытып тәрбиеледі. Көп нәрсені үйрендім, білімі мол, көргені көп. Кітапты өмірден өткенше жансерік етті.
«Қала қолдан-қолға өтіп қанды қырғын шайқастар жүріп жатқан кез еді. Қару-жарақ жетіспейді, оқ-дәрі аз, өлген жауынгердің қаруын алып, жауға қарсы соғыстық. Шығын көп, бірақ шегінбедік. Сталинград шайқасында 2 миллионнан астам адам құрбан болып, бұрын-соңды болып көрмеген қанды шайқаста жеңіске жеттік. Фельдмаршал Паулюс қалған әскерімен тұтқынға алынды. Осы зор шайқас 200 күн мен түнге созылды. Жау өлгені, жараланғаны, тұтқындағаны бар, 1,5 млн-ға жуық солдат пен офицерінен, 32 дивизиясынан және үш бригадасынан айырылды. Сталинград шайқасы екінші дүниежүзілік соғыстағы бетбұрыстың басталуына негіз қалады, басты шайқастардың бірі болды. Бұл соғыс тарихы әлі талай жазылады, ашылмаған көп құпия жетерлік» деп отыратын дастарқан басында.
Тәнеш көкем 97 жасқа қарағанда дүниеден өтті. Дөңгеленген дүние жүйткіп жатыр. Ел үшін, туған жері үшін еңбек еткен абыз ақсақалды есте сақтау үшін келешекте қаланың бір көшесіне есімі берілсе ұлағатты іс болар еді. Халқына үлгілі іс қалдырған тұлғалы азаматқа бұл лайық құрмет.
Қуандық АХМЕТҰЛЫ,
ҚР құрметті спорт қайраткері
