Сейсенбіде облыс әкімі Қуанышбек Ысқақовтың төрағалык етуімен құқық бұзушылық профилактикасы жөніндегі ведомствоаралық комиссияның отырысы өтті.
Облыс басшысы әуелі жыл басында барлық құқық қорғау органдарында алқа мәжілістері өткізіліп, өткен жыл қорытындыланғанын еске салды. 2020 жылы қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздік қызметіндегі жаңа міндеттер мен басымдықтар айқындалды. Өткен жылдың қорытындысымен облыс көлеміндегі жалпы құқық бұзушылық қылмыстар 19%-ке азайған. Оның ішінде кәмелет жасқа толмаған жасөспірімдер жасаған қылмыс 28,1%-ке төмендеген. Көрсеткіш жақсарды дегенмен кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылық өзекті күйінде қалып отыр.
Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алу мақсатында 2019 жылы қабылданған және 2020 жылы атқарылатын шаралар туралы облыстық білім басқармасы басшысының міндетін атқарушы Бағдат Бердәулетов хабарлама жасады.
Оның атап өткеніндей, 2019 жылы кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылық көрсеткіші 2018 жылмен салыстырғанда 28,1%, жасөспірімдердің қатысуы 34%-ке азайған. Жасалған қылмыстардың 54%-і ұрлық, 46%-і тонау, бұзақылық, ауыр және орташа дәрежедегі дене жарақатын салу секілді құқық бұзушылықтар. Білім беру ұйымдарының ішкі тәртіп ережесіне сәйкес тәртіпке бағынбайтын, қылмысқа бейім балалар мектепішілік, колледждік және ішкі істер органдарының есебіне алынады. Аталған санаттағы балалар саны 305 болып отыр. Оның 170-і мектепішілік, 32-сі колледждің және 103 бала ішкі істер органдарының есебінде. Бұлар білім беру ұйымдарындағы тәрбие жөніндегі орынбасарлар мен психологтардың бақылауына алынған. 2019 жылы дәстүрлі «Түнгі қаладағы балалар» жедел-профилактикалық бірлескен іс-шаралар рейді 1193 рет ұйымдастырылып, оған 4339 адам қатысқан. Сондай-ақ, отбасылық және рухани тәрбие беру бойынша «психологиялық көмек» мақсатында ата-аналар конференциясы ұйымдастырылып, психологтардың кеңесі берілген.
2020 жылдың алғашқы екі айында кәмелетке толмағандар тарапынан екі аса ауыр қылмыс орын алды. Топтық төбелес нәтижесінде бір жасөспірім қайтыс болса, екі оқушы пышақ жарақатын алған. Осыған байланысты комиссияның жедел отырысы өтіп, жан-жақты талқыланды. Оқиғаға қатысы бар оқушылар оқитын мектеп директорларына сөгіс беріліп, колледж директоры қызметінен босатылған.
Облыстық полиция департаменті бастығының орынбасары Серік Шалқаров ішкі істер органдарының бақылауына алынған 103 балаға арнайы сараптама жасалғанын айтты. Әрбір мектеп бойынша ювеналды полиция қызметкерлері ұстаздармен бірлесіп жұмыс жүргізуде.
– Балалар мектеп бітіргенде өмірге бейімделіп, бәсекелестікке қабілетті болып шығуы керек. Ал мектеп табалдырығынан шықпай жатып, пышақтасып жатса не болғаны? Қазір XXI ғасыр, бұл – интернеттің заманы, бандитизмнің заманы емес. Балалар білім алуға ұмтылуы керек. Біз сол бағытта тәрбие беруге тиіспіз, – деген облыс әкімі білім ошақтарының басшылары, тәрбиеге жауапты қызметкерлері, сынып жетекшілері өз міндеттеріне барынша жауапты болу керектігін ескертті.
Аймақ басшысы сондай-ақ жасөспірімдер тарапынан болатын құқық бұзушылықтың профилактикалық шараларын заңдастырып, салауатты өмір салтын қалыптастыру бағытындағы жұмыстарды күшейту жөнінде білім басқармасына, полиция департаментіне, аудан және қала әкімдіктеріне тапсырма берді. Сонымен бірге мектепте, колледжде білім алушылар тарапынан құқық бұзушылық орын алатын болса, оған бірінші басшы жауапты екенін, қатаң ескертті. Сондай-ақ ата-аналардың жауапкершілігі жайлы түсіндірме жұмыстары да күшейтілуі тиіс.
Комиссия отырысындағы келесі мәселе – азаматтардың жеке меншігіндегі мал ұрлығының профилактикасы туралы болды. Облыс басшысы бұл мәселе комиссияның бұрынғы отырыстарында да қаралып жүргенін, Мемлекет басшысының арнайы тапсырмасы бойынша ерекше назар аударылып келе жатқанын жеткізді. Осы бағытта жоспарланған іс-шараларды жергілікті атқарушы органдар мен құқық қорғау органдарының бірлесіп орындауы нәтижесінде облыста мал ұрлығы азайып келеді. Биылғы қаңтар айындағы көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда 35%-ке төмен. Бұл ретте аймақ басшысы Шиелі ауданындағы Н.Бекежанов атындағы ауылдық округ әкімінің 2018 жылдан бері пада жұмыстарын тиісті деңгейде ұйымдастыруы нәтижесінде осы елді мекенде бірде-бір мал ұрлығына жол берілмегенін атап өтті. Ауыл әкімі облыс басшысының Алғыс хатымен марапатталып, тәжірибесі барлық деңгейдегі әкімдерге жолданған.
Мал ұрлығына қатысты облыстық полиция департаменті бастығының орынбасары С.Шалқаров жыл көлемінде 1165 бас мал ұрланып, оның 401-і табылғаны туралы мәліметтер келтірді. Малдың өрістен ұрлануы басымдық алып отыр. Қараусыз қораға да ұры сұқтанғыш. Мал ұрлығының негізгі себептері – бақылаусыз жайылуы, әрі оны иелерінің ұзақ уақыт қараусыз қалдыруы. Сонымен қатар, малы жоғалған кейбір азаматтар полицияға жүгінбей өз бетінше іздейді. Бұл ретте ұрланған мал мен оған қатысты тұлғаларды іздестіруді жеңілдететін маңызды айғақтар мен іздер жоғалып кетеді. 2019 жылы мал ұрлығымен тіркеліп, ұрланып кетті деген мал далалық жерде табылып, иелеріне қайтару жағдайы жиі кездескен.
– Осындай дерек бойынша 131 қылмыстық іс тоқтатылды, бұл ретте ұрланған малды іздеуге жеке құрамның басым күштері мен автомобиль көлігі тартылады. Мал иелерінің жауапсыздығынан мемлекет қаржысы шығындалуда, – деді департамент өкілі.
Комиссия отырысында малды пада бойынша бағу дұрыс ұйымдастырылмаған аудандар мен елді мекендерде ұрлық көрсеткішінің жоғары екені айтылды.
Облыс әкімі бұл мәселе бойынша тұрғындарға түсіндіру жұмыстарын арттыруды тапсырды. Сонымен бірге облыста мал союға арналған 38 пункт болғанымен, малды үйден сойып, оның етін сатуды кәсіп қылған жеке тұлғалардың көп екені де жасырын еместігі сөз болды.
– Ұрланған малдарды сою деректері орын алуы әбден мүмкін. Себебі, ол – бақылаусыз. Бұнымен қоса, олар өз қызметін санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды сақтамай, кәсіпкерлік субъекті ретінде тіркелмей атқаруда. Мемлекет басшысының мал ұрлаған адамдардың қылмыстық жауапкершілігін күшейту, сондай-ақ, осындай қылмыстардың алдын алу және профилактикалық жұмыстарды кешенді түрде жүргізу жөніндегі тапсырмасын орындауымыз үшін кешенді жоспар қажет, – деді облыс әкімі. Бұл ретте ауылда мал ұстап, оның өнімдерімен күн көріп, артылғанын сатып, бала-шағасының несібесін айырып отырған жұртшылық үшін малын ұрлатып алу өте ауыр соққы екені қадап айтылды.
Ендігі жерде ішкі істер органдарына мал ұрлығының алдын алуда ұдайы түрде түнгі мезгілде рейдтік жұмыстарын жүргізіп, жиі қылмыс орын алатын аумақтарға полиция бекеттерін орнату жолдарын қарастыру тапсырылды. Сонымен қатар, мүдделі органдармен бірлесіп, ет өнімдерін сату, сатып алумен және өңдеумен айналысатын орындарды заңнамаларға сәйкес ретке келтіру қажеттігі ескертілді.
Ыдырыс Тәжіұлы.
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<