Кеше облыс әкімі Гүлшара Әбдіқалықованың халық алдында есепті кездесуі болды. Облыс басшысы өткен жылды қорытындылап, алда тұрған міндеттер туралы бірқатар маңызды жоспарларды електен өткізді.
Онлайн форматта ұйымдастырылған есепті кездесуде облыс әкімінің сөйлеген сөзі ұсынылып отыр.
Құрметті жерлестер!
Өткен 2020 жыл еліміз үшін өте күрделі болды.
Әлемдік пандемия қалыпты тіршілігімізге айтарлықтай әсер етіп, экономикамыздың даму үдерісін тежеді.
Қызметтің барлық саласына түбегейлі өзгерістер енгізілді. Әлемді шарпыған бұл індет біздің аймағымыз үшін де үлкен сынақ болды.
Ұлтымыздың ұлы ақыны, дана Абайдың «Бейнет көрмей, дәулет жоқ» деген кемеңгерлік қағидасына сүйеніп, барша халықтың берекелі бірлігінің, тынымды тірлігінің арқасында бұл қиындықты да еңсере білдік.
Сыр халқы қай кезде де қиындыққа мойыған емес. Бұл жолы да біз табандылығымызды танытып, бір-бірімізге қолдау білдірдік.
Сындарлы сәтте Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасының бастамасымен құрылған «Біргеміз» қорынан көлемді қаржы бөлініп, халыққа материалдық көмек көрсетілді.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев коронавируспен күресу үшін бюджеттен қомақты қаражат бөліп, нақты шешімдер қабылдады. Індетпен күрес шаралары әлі жалғасуда. Өйткені коронавирус әлі толықтай ауыздықталған жоқ.
Бүгінгі күні Қызылорда облысы «жасыл аймаққа» тұрақтап, эпидемиологиялық күрделі жағдайды алдын алуға дайын.
Анықтама ретінде:
(09.02.2021ж.) ауру жұқтырғандар саны – 3 657, емделіп шыққандар саны – 3 533 (96,6 пайыз), қайтыс болғандар саны – 16, ауруханада жатқандар саны – 24.
Өткен жылы Қызылорда қаласынан заманауи үлгідегі 200 орындық модульді жұқпалы аурухана құрылысы жүргізіліп, толықтай аяқталды. Сәуір айында пайдалануға береміз.
Бұған қосымша 3200 төсек-орын мен 3500 медицина қызметкерінен тұратын кадрлық резерв жасақталды.
Екі айға жететін дәрі-дәрмектің тұрақтандыру қоры қалыптастырылып, оған жергілікті бюджеттен 488 млн теңге қаржы бөлінді.
Облыстағы медициналық ұйымдар қажетті медициналық жабдықтармен толық қамтылды.
Анықтама ретінде: 686 оттегі концентратор және 251 ИВЛ, 8 компьютерлік томограф, 66 рентген аппаратымен қамтамасыз етілген. Көпбейінді облыстық және Қазалы ауданаралық ауруханаларында оттегі стансалары іске қосылды.
Тоғыз ПЦР аппараты жұмыс жасауда. Тұрғындардан тәулігіне 1000-1500 сынама алынуда.
Бүгінгі күні аймақта жаппай вакцинациялау жұмыстары жүргізілуде. Вакцина салдыру – әр адамның жеке қалауы. Мәжбүрлеу жоқ.
Ең маңыздысы, әр адам өзінің, туыстары мен жақын адамдарының денсаулығына мұқият болу керек. Бұл – бүгінгі күннің талабы.
Қазіргідей күрделі жағдайда алдымызда тұрған басты міндет – экономиканы дамыту, жаңа жұмыс орындарын ашу және халықтың әл-ауқатын жақсарту.
Бұл ретте, өткен жылы «Жұмыспен қамтудың Жол картасы» аясында 40,1 млрд теңге қаржы қаралып, 291 жоба жүзеге асты.
Бұл пандемия кезеңінде жаңа жұмыс орындарын ашуға және халықтың әлеуметтік тұрмысын жақсартуға мүмкіндік берді.
Мемлекет басшысының 2020 жылғы 1 қыркүйектегі «Жаңа жағдайдағы Қазақстан: іс-қимыл кезеңі» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауында осы міндеттерді жүзеге асыруға басымдық беріліп, ел дамуының алдағы кезеңдегі нақты бағыттары айқындалды.
Біз Жолдауда көрсетілген осы міндеттерді жүзеге асыру арқылы дамудың оң тенденциясын қалыптастыратын боламыз. Оған мүмкіндіктеріміз толықтай жетеді. Алғышарттарымыз да бар.
Құрметті жерлестер!
Бүгін облыс әкімі ретінде Сіздердің алдарыңызда алғаш рет есеп бергелі отырмын.
Пандемия жағдайына байланысты биыл есепті кездесулер онлайн форматта өтуде.
Тек ауылдық округ әкімдері, барлық санитарлық талаптарды сақтай отырып, халық алдында дәстүрлі форматта есеп берді.
Облыс бойынша барлық деңгейдегі әкімдер халық алдында 178 есепті кездесу өткізіп, онда 700-ге жуық сұрақ пен ұсыныс-пікір келіп түсті. Барлығына міндетті түрде жауап беріледі.
***
Енді облыстың экономикалық жағдайына және алда атқарылатын міндеттерге нақты тоқталып өтсем.
Облыс экономикасындағы кейбір көрсеткіштердің төмендеуіне қарамастан, Үкіметпен жасалған меморандум бойынша өңірге инвестиция тарту 230 млрд теңге болып белгіленсе, біз көрсеткішті 27 процентке артығымен орындап, 292 млрд теңгеге жеткіздік.
Тұрғын үй салу жоспары 591 мың шаршы метр болса, бұл көрсеткішті де 609 мың шаршы метр өсіммен орындадық (өсім 3,0%).
Өңір экономикасының негізгі проблемасы кен орындарының сарқылуы болып отыр. 2020 жылы мұнай өндіру көлемі 17,3%-ке (960 мың тоннаға) азайса, ағымдағы жылы тағы 10,5%-ке (500 мың тоннаға) қысқарады деп болжануда.
Уран өндіру көлемінің 20%-ке төмендеуі (соның салдарынан құрамында уран бар шикізатты қайта өңдеу көлемі 28%-ке қысқарды) өнеркәсіптік өнім өндіру мен қайта өңдеу көрсеткішіне теріс әсер етті.
Мұнай мен уран өндірісінің төмендеу салдарын азайту үшін облыста кешенді шаралар қабылдануда.
2021 жылғы 26 қаңтарда Үкіметтің кеңейтілген отырысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев Қызылорда облысының экономикалық күрделі жағдайын ескеріп, Үкіметке қолдау көрсетуді тапсырды.
Осыған орай, біз өз тарапымыздан республикалық бюджеттен қаржылық қолдауды қажет ететін 110 жобаны әзірлеп, ұсындық.
Өткен жылы индустрияландыру бағдарламасы аясында 1,5 млрд теңге қаржыға 3 жоба (172 жұмыс орны) іске асырылды.
Анықтама ретінде: 1.Тауарлы балықты өсіру және терең өңдеу кешенін кеңейту цехы-1 кезең. 2. Балықты тереңінен қайта өңдеу зауыты мен пластикалық қайық жасау цехы-1 кезең. 3. Кварц құмын байыту бойынша тау-кен байыту комбинаты-1 желісі.
Ағымдағы жылы тағы да құны 48,5 млрд теңгенің 4 жобасын (506 жұмыс орны) іске асыруды жоспарлап отырмыз.
Анықтама ретінде: шыны зауытының құрылысы, құс фабрикасын салу, түйе сүтінен құрғақ ұнтақ өндіру және «Арал тұз» АҚ-да испан технологиясы бойынша тұз өндірудің үшінші цехын салу жобалары.
«Шалқияда» тау-кен байыту комбинатын және кальцийленген сода өндіру зауыт құрылысы. Шыны зауытының айналасында 8 өндіріс ашу жоспарлануда, 3-нің (шыны талшық, айналар, шыны ыдыстар мен ыдыстар өндірісі) жобалау кезеңі аяқталуда.
Ал, кальцийленген сода зауытының айналасында ас содасын, жуу құралдарын, еріткіштерді және басқа да өнімдерді шығару бойынша жоспар бар.
Жаңа жұмыс орындарын құру – біздің басым бағыттарымыздың бірі.
«Ауыл – Ел бесігі», «Жұмыспен қамтудың Жол картасы» мемлекеттік бағдарламаларының арқасында өңірде жұмыссыздық деңгейін 4,9%-те (республикада 5,0%) ұстап тұрмыз.
Осы бағдарламалар аясында 2020 жылы тұрғын үй, жол және әлеуметтік салаларда 44,3 млрд теңгеге 351 жоба жүзеге асырылды.
Ал биыл 12,8 млрд теңгеге 42 жобаны іске асыратын боламыз.
Облыста өткен жыл бойынша 20 мыңнан астам жаңа жұмыс орны ашылды, оның 15 мыңға жуығы тұрақты жұмыс орны.
2020 жылы халықтың нақты жалақысы 11,5%-ке ақшалай табысы 1,3%-ке (83 641 теңге) өсті.
2020 жылы аймақ экономикасының негізгі басым бағыттарын дамытуға Президент тапсырмасымен қосымша 15,6 млрд теңге қаржы бөлінді. Бұл қаржыға маңызды 42 жоба жүзеге асырылды.
Барлық мемлекеттік бағдарламалар бойынша облыста 492 шақырым болатын автожол мен көше жөнделіп, 2 көпір және 408 пәтерлі 39 көпқабатты тұрғын үй, 13 әлеуметтік нысан пайдалануға берілді.
Биыл 1964 пәтерлік 101 тұрғын үйді пайдалануға береміз.
Бүгінде облыс халқының 97 проценті орталықтандырылған ауызсумен, 65 проценті табиғи газбен қамтылған.
2020 жылы 16 елді мекенде су құбыры және кәріз желілерін қайта жаңғырту бойынша жалпы құны 4 млрд теңге болатын 27 жоба жүзеге асырылды. Осының нәтижесінде 100 мыңнан астам адам таза ауызсумен қамтылды.
Биыл ақпан айының басында Тереңөзек кентін газға қостық.
Жақын арада қалған 2 аудан орталығы – Жосалы және Жалағаш кенттерін «көгілдір отынға» қосамыз.
Агроөнеркәсіп саласында айтарлықтай өсім бар.
Жыл қорытындысымен облыста тұтыну бағаларының индексі 107,2 процентті, ал, әлеуметтік маңызы бар азық-түлік бағаларының индексі 110,1 процентті (ҚР-111%) құрады.
Қазіргі таңда облыста 8,7 мың тоннадан астам әлеуметтік маңызы бар азық-түлік қоры қалыптасты. Оның 2,2 мың тоннасы тұрақтандыру қорының өнімдері. Бұл мақсатқа 1,2 млрд теңге бөлінді.
Соңғы 5 жылда аграрлық сектордың жалпы өңірлік өнімдегі үлесі 4%-ке өсті. Бұл инвестициялардың жоғары өсу қарқынына, техникалық қайта жарақтандыруға және жаңа технологиялардың енгізілуіне байланысты.
Тек соңғы жылдың өзінде агроөнеркәсіптік кешеннің негізгі капиталына салынған инвестициялар көлемі екі есеге өсті (2019 жылы – 6,7 млрд теңге, 2020 жылы – 13,6 млрд теңге).
Ауыл шаруашылығы өнімдерінің экспорты шамамен 9 процентке өсті, экспорттың 97 процентке қайта өңделген өнім.
2020 жылы алғаш рет шет елге қамыс экспорттадық, («Қамыс-Орда» ЖШС, Арал ауданы) оның алғашқы 685 тоннасы Германияға жіберілді.
Сонымен қатар, әлемнің 17 еліне ауыл шаруашылығы өнімдерінің 11 түрі экспортталды.
2020 жылы күрішшілеріміз гектарына 61,8 центнерден өнім алып, 550 мың тоннадан астам күріш жинап, жоғары көрсеткішке қол жеткізді.
Аймағымызда вегетациялық кезеңде қайталанатын су тапшылығына байланысты ауыл шаруашылығын әртараптандырудамыз.
Өткен жылы пилоттық режимде Жаңақорған ауданында күздік бидай себілген 80 гектарға аквагельдер қолданылды. Нәтижесінде әр гектардан орта есеппен 18 центнерден өнім алдық.
Биыл тамшылатып суару әдісімен 3 мың гектарға қызанақ отырғызуды және жаңбырлатып жүгері мен жоңышқа егуді бастауды жоспарлап отырмыз.
Алдағы жылдарда Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес 158 мың гектар алқаптағы ирригациялық және дренаждық жүйелер мен 29 мың гектар суармалы жерді қалпына келтіру және айналымға енгізу жобаларын жүзеге асыру көзделуде.
Өздеріңізге белгілі, жыл сайын жаз мезгілінде аймақта су тапшылығы орын алады. Әсіресе өткен жылы су тапшылығы қатты сезілді. Сырдария өзені арқылы келетін судың 70%-ке жуығы қыс мезгілінде келеді.
Сондықтан, алдағы уақытта қысқы тасқын суды жинақтау үшін 2,3 млрд текше метр су жинайтын қоймалар салуды жоспарлап отырмыз.
Ағымдағы жылы «Қараөзек» (1,9 млрд теңге) және «Күміскеткен» (1,9 млрд теңге) су қоймаларының жобалау құжаттамалары аяқталған соң, құрылысын бастайтын боламыз.
Бүгінгі күні «Қызылорда» және «Әйтек» су тораптарын қайта жаңғырту және Жалағаш ауданындағы дренаж-суару жүйесін жетілдіру жұмыстары жүргізілуде. «Жиделі» су қоймасын жөндеу жұмыстары аяқталып, былтыр пайдалануға берілді.
Осы жылы Үкіметтің қолдауымен «Көкарал» бөгетін қалпына келтіру жұмыстарын жүргіземіз. (Жоба құны – 4,7 млрд. теңге)
Мал шаруашылығын дамыту саласы бойынша жүйелі жұмыстар бар. Үстіміздегі жылы қосалқы жерде орналасқан жайылымдарда 345 су көзін құжаттандырып, шамамен 1,3 млн гектар жерді іске қосамыз.
Балық шаруашылығының даму әлеуеті зор.
Бұл сала мемлекет тарапынан субсидияланған. 2020 жылы біз балық шаруашылығын дамытудың 2030 жылға дейінгі өңірлік бағдарламасын әзірледік. Оған шамамен алдағы жылдарда кезең-кезеңімен 29 млрд теңге бағытталатын болады.
Нәтижесінде тауарлық балық көлемі 110 есеге артып, балық өнімдерінің экспорты қазіргі 4,2 мың тоннадан 8,5 мың тоннаға дейін ұлғаятын болады.
2030 жылға дейін кемінде 55 көл-тауарлы балық өсіру шаруашылығы, 12 тоған және 16 тор шаруашылығы құрылып, 3 жабық сумен жабдықтау құрылғысы салынады.
Кәсіпкерлікті дамытуда пандемия кезінде өңірдегі 54 мыңға жуық кәсіпкер салықтық жеңілдіктерін алып, 8,5 мыңнан астамы міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру төлемдерінен босатылды.
9 мың сауда алаңы (147 ірі сауда нысандары) шамамен 700 миллион теңге арендалық ақыдан, 194 кәсіпкер мемлекеттік меншікті жалдау құнынан босатылды (60 млн тг). 8 мыңға жуық кәсіпкердің 11 млрд теңгеден астам несие қарызы кейінге шегерілді.
Кәсіпкерлік саласындағы бағдарламалар аясында өткен жылы бизнесті қолдауға банктермен 20 млрд. теңгеден астам қаражат бағытталды.
«Қызылорда» Өңірлік инвестициялық орталығымен несиелендірудің қолжетімді шарттары арқылы ауыл кәсіпкерлерінің стартап жобаларына облыстық бюджеттен 2 млрд теңге қаржы бөлінді.
Нәтижесінде жұмыс істеп тұрған шағын және орта бизнес субъектілерінің саны 5 процентке (48657 бірлік, ҚР бойынша – 2%-ке) артып, жұмыспен қамтылғандар саны 96 мың адамды (2019 жылы – 91,4 мың адам) құрады.
Осы атқарылған жұмыстардың қорытындысымен облыста жалпы өңірлік өнімнің үлесі 18%-ке ұлғаяды (2019 жылы – 17,8%).
Облыстың жалпы экономикалық жағдайын талдай отырып, біз өткен жылы өңірдің 2023 жылға дейінгі «Экономикалық даму Картасын» қабылдадық.
Картада 271 млрд теңгені құрайтын 265 маңызды жоба бар. Бүгінгі күні жалпы құны 7 млрд теңгені құрайтын 89 жоба өз жұмысын бастады, 1047 жұмыс орны құрылды. Биыл жобалар санын 500-ге жеткізу жоспарлануда.
Індет кезінде мейрамханалар қызметін тоқтатқанын білесіздер. Облыс бойынша 128 мейрамхананың 15-сі қызметін өндіріс саласына қайта бағыттады.
Аз қамтылған көпбалалы отбасыларын тұрақты табыспен қамтамасыз ету мақсатында оларды кәсіпкерлікке тартудамыз.
«Еңбек» бағдарламасы бойынша 670 көпбалалы ана бизнес-идеяларды іске асыруға арналған гранттар алды.
Әлеуметтік сала әркез айрықша мәнге ие.
Біз аудандық орталық ауруханалар салу мәселесін толығымен шештік.
Енді алғашқы медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін 62 нысанды 2024 жылға дейін жаңартуды жоспарлап отырмыз.
Оның ішінде биылғы жылы Жаңақорған ауданындағы Жаңарық, Жалағаш ауданындағы Таң ауылдарында дәрігерлік амбулатория құрылысы басталады. 23 нысанның (14 амбулатория, 9 медпункт) жобалық-сметалық құжаттары әзірленеді.
Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес 2020 жылы індетпен тікелей күрескен 3 мыңнан аса медицина қызметкеріне 3 млрд теңге көлемінде үстемеақы төленді.
20 медицина қызметкері жоғары мемлекеттік наградамен, 107 қоғам белсендісі (еріктілер, медицина қызметкерлері, меценаттар) «Халық алғысы» медалімен марапатталды.
Білім беру саласында пандемияға байланысты бүгінгі күні оқушылардың 49% қашықтан, 51% дәстүрлі форматта оқуда.
Қашықтан оқытуды сапалы ұйымдастыру мақсатында мектептердің балансындағы 14 мыңнан астам компьютер оқушыларға берілді.
Үкімет резервінен 3,2 млрд теңге қаржы бөлініп, 22 870 дана құрылғы сатып алынды.
Жергілікті бюджет және демеушілер есебінен 4 мың компьютерлік техника сатып алынып, мұқтаж балаларға таратылды.
2020 жылы аз қамтылған және көпбалалы отбасылардан шыққан дарынды ауыл балаларына арналған гранттардың саны 150-ге артты (2019 ж – 126).
Апатты жағдайдағы мектептердің мәселесін шешудеміз (2020 жылы облыста 3 апатты мектеп болды).
Өткен жылы Жалағаш ауданы, Шәменов ауылындағы апатты мектеп орнына жаңа ғимарат салынып, пайдалануға берілді. Жаңақорған кентіндегі мектептің құрылысы жүргізілуде. Арал қаласындағы апатты мектептің құрылысын биыл бастаймыз.
Инвесторлар есебінен 500 орынға лайықталған бір мектеп салынса, қазіргі таңда Қызылорда қаласы «Саяхат» шағын ауданынан 300 орындық бір мектептің құрылысы жүргізілуде.
Мәдениет саласында өткен жылы елімізде Әбу Насыр әл Фарабидің 1150, Алтын Орданың 750, ұлы Абайдың 175, Ұлы Жеңістің 75 жылдығы аталып өтті.
Мерейтойлар аясында облыста 2000-ға жуық іс-шара онлайн форматта ұйымдастырылды.
Youtube платформасында арнайы «Сыр шаңырағы», «Сыр қоғамы», «Сыр бірлігі», «Сыр жастары», «Сыр спорты» медиа-арналары ашылды.
Сыр жерінде алғаш рет Латиф Хамидидің атақты «Абай» операсы қойылды. Оған өңірдің жүзге жуық әртісі қатысты. Ежелгі және ортағасырлық қалашықтарға (Бәбіш-Мола Сортөбе, Жанкент, Сығанақ, Қышқала, Асанас) археологиялық зерттеулер жүргізілді.
Спорт саласында өткен жылы бюджет есебінен 8 жаңа спорт нысаны салынды. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік шеңберінде 60 секциялы 5 жоба жүзеге асырылды. Арал ауданы Жақсықылыш кентінде 1 жобаның құрылысы жалғасуда.
Биыл Қызылорда қаласының сол жағалауында көгалдағы хоккей және Тасбөгет кенті мен Ақай, III Интернационал ауылдарында дене шынықтыру-сауықтыру кешені құрылыстарын бастаймыз.
Мемлекет басшысының Жарлығымен 2020 жыл «Еріктілер жылы» болып жарияланды.
Республикада алғашқылардың бірі болып облысымызда «Сыр еріктілерінің штабы» құрылды. Еріктілер тұрмысы төмен отбасылар мен жалғыз басты қарт адамдарға 11 тұрғын үй салып берді.
Індет кезінде 9 мыңға жуық мұқтаж отбасыға көмек көрсетіп, 5 мыңнан аса жанұяға мектеп құрал-жабдықтарын алып берді.
Құрметті жерлестер!
Облыс әкімі қызметіне тағайындалған уақыттан бері облыстың барлық аудандарында және 80-ге жуық ауылдық округтерді аралап, жергілікті жерлердегі проблемалық мәселелермен танысып шықтым.
Біз өңірді дамытудың 2021 жылға арналған 6 негізгі бағыты бойынша облыс әкімінің «Іс-қимыл жоспарын» бекіттік.
Сонымен қатар, Қызылорда облысын дамытудың 2021-2025 жылдарға арналған бағдарламасын қабылдадық. Аталған құжатқа алдағы 5 жылда аймақта шешімін табуы тиіс ең негізгі жобалар енгізілді.
Облыста әлі де өзекті проблемалар бар. Барлығын кезең-кезеңімен шешетін боламыз. Барлығы уақыттың еншісінде.
Ардақты ағайын!
Биыл – ел Тәуелсіздігінің 30 жылдығы атап өтілетін мерейлі жыл. Тәуелсіздік – біздің басты құндылығымыз, көзіміздің қарашығындай сақтайтын асыл мұратымыз. Тәуелсіздік жылдарында Елбасының көшбасшылығымен талай қиындықтан өтіп, қуатты мемлекеттің іргесін бірге қаладық.
Қорқыт бабамыздың «Жер қадірін ел біледі, ел қадірін ер біледі» деген жақсы сөзі бар.
Расында, бұл жетістіктеріміздің барлығы – Елбасымыздың бастамасымен, Президентіміздің басшылығымен елдің бүгіні мен болашағы үшін еңбек етіп жүрген барлық қазақстандықтардың, яғни, Сіздер мен біздердің бірлесе атқарған ауқымды істеріміздің нәтижесі, халық артқан сенімнің жемісі.
Баршаңызды ортақ қуанышымыз, егемендігіміздің елдік мерейі – Тәуелсіздіктің 30 жылдық мерейтойының басталуымен құттықтаймын!
Жоғарыда атап өткенімдей, қиындықтардың бәрі уақытша! Еңсемізді түсіріп, күйзелістерге жол бермейік!
Бұл сын сәттен де аман-есен шығамыз. Бірлігіміз артып, татулығымыз тұрақты болсын! Тәуелсіздігіміздің тұғыры берік, мәртебесі асқақ болсын!
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
