Ұстыны көздің ұнамы, әлбеті шамның шырағы

1626

0

Жалағаш деген жайсаң елдің киелі топырағында – Көктонды мен Баба-Ғайып бастаған әулиелер мен ахундар, Беркімбай кәлпе, Тайман қари секілді тамаша адамдар туып өскен. Айбоз атанған ақындар мен өнер тарландары өткен.  Мөрәлі Шәменов, Несіпбай Әпірезов, Қазына Жүсіпова, Айнаш Балғабаева, Назира Сисен­ова сынды тұғырлы тұлғалар түлеген.

Осы тізімді берен болмысты, ерен мінезді ел сыйлаған жақсы АбзалТайманов есімімен толықтыруға әбден болады.

Аймақтың бірнеше сала­сында табысты еңбек етіп, ылайықты ісін, абыройлы атын қалдырған «Құрметті бай­ланысшы», «Экология са­ла­сының үздігі», «Ерен ең­бегі үшін» медальдарының ие­гері Абзал Тайманұлының адами қазынасы тегінен дарыған мирас мінез еді десек, ақиқатқа бір адым жақындағанымыз.

Абзалдың атасы Жүсіп молда ескіше сауатты, көкірек көзі ашық кісі екен. Осы өңірде «Жүсіп молда» атанған мешіт кешеге дейін тұрыпты. Тайман қари бала күнінде әкесінің атымен аталатын сол мешіттен хат таныпты. Он төртінде Бұхарадағы «Кө­кілташ» медресесінде білім алған Тайманның «қари» ата­нуы да тектен-тек емес. Ол кісі Құранды бастан-аяқ жатқа оқи алған. Тә­жуид ғылымын жан-жақты мең­геріп, жеті қырағаттың мәнін, аят­тардың тәпсірін, мағынасын, түсірілу тарихын толық білген.

«Тегіне тартпай ұл тумас» демекші, Абзал да жас күні­нен адамдық парасат тәлімімен ер жетті. Жоққа жақ, барға тоқ, сабырға сақ қарады. Қайырым­дылықты, қанағатты жаны сүйді, еңбегіне сүйенді. Кеңес өкіметі қызметін іс­теп, тік жүрсе де, сәждеге жүре­гімен жүгініп, іштей кәли­масын айтып есейді. Ел-жұрт имандылық жолына түсіп, ұлы санаға бет түзегенде Абзалдың ұйтқы болуымен ауыл азамат­тары мешіт салып, оны Тайман қари атымен атады. Абзал әкесінің мазарына барып дұға оқып, рухқа тағзым етуді еш­қашан есінен шығарған жоқ. Оның ұлғайған шақта не­ме­ресі Ділназға Құран жат­та­туы көкірегінде шамдай өшір­мей сақтаған сол бір асыл тек ­қасиеті болатын.

Абзал Тайманұлы 1953 жыл­дың сәуір айында қазіргі Жалағаш ауданына қарасты Аққұм ауылында дүние есігін ашқан. Қазіргі дейтініміз, Ақ­­құм ауылы отызыншы жыл­­дары «Сталин» колхозы бо­лып құрылып, Тереңөзек ау­даны әкімшілігіне қараған, ал, алпы­сыншы жылдары Жала­ғаш ауданына қосылған.

Ауыл мектебінен онжыл­дық білім алған арманшыл жас 1970 жылы Н.В.Гоголь атын­дағы педагогика институтына түсіп, 1974 жылы филология мамандығы бойынша бітіріп шыққан. Институттан соң Көкжи­де ауылдық клубының мең­герушісі болып жұмыс бас­таған. Одан кейін мектеп мұ­ғалімі болып, сосын ком­со­мол ұйымы қызметіне ауыс­қан.

1977-1987 жылдары аудан­дық кеңес атқару комитетінде бөлім меңгерушісі және ат­қа­ру комитетінің хатшысы қызметін, 1987-1990 жылда­ры «Ақсу» сов­хозында агро­ном, кейіннен бас агроном қызметтерін атқарды. Аудан­дық тұқым инспек­ция­сы­­ның бастығы болды.Өйткені ол өндірістен қол үзбей жүріп, Қазақ ауыл шаруашылығы инс­титутынан білім алған еді.

1991-1996 жылдары Жалағаш аудандық Кеңесі төрағасының орынбасары және экономика ко­митетінің төрағасы болып қыз­мет етті. Үнемі ізденіс үс­тінде жүретін Абзал Тайманов 1994 жылы менеджмент, экономика және болжау институтын бі­тіріп, экономика саласында да өз біліктілігін танытты.Қызыл­орда облыстық экономика бас­қар­масында бөлім бастығы, бас­қарма бастығының орынбасары болды. 1998 жылы облыс әкімі аппаратының іс басқармасы бас­қарушысының орынбасары, 2001 жылдың сәуір айынан бас­тап «Қазпошта» АҚ Қызылорда облыстық филиалының директоры болып қызмет атқарды. Он екі жыл бойы бір ұжымға басшылық жасап, тұралаған мекемені ал­дыңғы қатардағылардың сапына қосты, өндірістік көрсеткіштерін көтерді. Шалғайдағы ауылдарға пошта тіректерінің салынуы да осы кезеңде іске асты. Ауданда қызметте жүріп, қатарынан үш рет аудандық кеңестің депутаты болса, байланыс саласында еңбек ете жүріп үш рет облыстық мәслихатқа депутат болды.

2012 жылдан ол орман және жануарлар дүниесін қорғау жө­ніндегі мемлекеттік мекеменің директоры қызметін атқарып ту­ған жер табиғатын қорғау ісіне үлес қосты.

Абзал ағамыз өмірде өте қарапайым, іске келгенде қағылез, тереңінен шымырлап сыр шығып жататындай сырбаз жан болған. «Алғаның жақсы болса – бұл дүниенің шырағы» демекші, жүрегі қалап жар болған Мараш Көбейсінқызы да текті әулеттің қызы. Ұлағатты ұстаз, Қазақстан Республикасы білім беру ісінің үздігі, «Ы.Алтынсарин» медалінің иегері, «Қазақстан әйелдері» журналының энциклопедиясына енген, есімі кейінгіге өнеге болған кісі.

Абзал аға қызметтен қолы босағанда өз ойларын маржандай тізіп қағазға түсіретін болған. Жазғандарына «Біз кімнен тараймыз?», «Балалық шаққа саяхат», «Ата-анам жайлы мөлтек сыр», «Өмірге өзіндік көзқарасым», «Жанұяма өсиет» деген секілді тақырыптар қойыпты. Сол жаз­балардың бірінде мынадай сөз­дер бар екен: «…Жанұя мүше­лерінің үйде бір-біріне айқайлап сөйлеуіне қатаң тыйым салынады. Үйдегі балалар қандай да бір тәртіп бұзса, оған дауыс көтермеу керек. Оның кінәлі екені жай ғана түсіндірілуі тиіс. Жеміс-жидек және декоративтік ағаш егу, бақшалық жерді жасыл-желекке бөлеу, оны күтіп-баптау барлығыңа жүктеледі. Үй ішінде жүргенде кімнің жасы үлкен болса, соған жол берілуі керек. Аяқ киіммен кіреберіс бөлмеден басқа жерде жүруге болмайды».

Отбасы кодексіне жазып қоя­тындай тамаша ақыл-кеңес әр адамға ой салады. Шынында, әрбір үйдің бұлжымас заңы боларлық сөздер Абзал ағаның кең пейілді, тәртіпті сүйетін, әсемдікке құмар, адамгершілікті қадірлейтін жан екенін оны біл­мейтін адамға да танытып тұр.

Жақында Абзал аға жайында жазылған естелік кітап жарық көрді. Сол кітапқа аға­ның атыраулық досы, кеден қыз­метінің полковнигі Алмас Сады­қовтың өлеңі жарияланған екен.

«Абзал дос – Сыр елінің

мақтанышы,

Досқа адал, жаны жайсаң,

мақпал іші.

Жүрегі аузын ашса көрінетін,

Ақкөңіл, жарқын мінез, атпал кісі», – деп жазыпты ақын ағамыз. Осы төрт қатар жырдан жайсаң адамның бейнесі жарқ ете қалғандай болды. Дөп айтыпты. Ал, Мараш апамыз естелігінде ерен тұлғаның ақын өлеңіндегі айтылған қасиеттеріне: «…Жаны қиналып отырса да, жүрегі немерелеріне елжіреп, дос­тары келсе әзілдесіп, сау адам сияқтанып көрінетін, ауруын білдірмейді. Не деген мықтылық, не деген шыдамдылық!», – дейтін сөздермен жомарттық мінезін қосыпты.

Қасиетті Құранда сабыр мен шыдамдылыққа қатысты: «Иманы ең үстем адам – сабырлы, жомарт және төзімді болғандар», «Сабыр еткендерге сияпаттар есепсіз беріледі», – деген аяттар бар. Алла Тағала Абзал ағамыздың ақыретін шексіз шапағатына бөлесін. Артында қалған отбасына – асыл жары мен екі ұл, бір қызына, олардан өрбіген ұрпағына ұзақ ғұмыр жазсын.

 


>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<