11 мамыр күні елімізде екі айға созылған төтенше жағдай режимі аяқталды. Бірақ пандемияның қауіптілігіне байланысты карантиндік шектеулер әр өңірдегі жағдайдың жақсаруына қарай біртіндеп алынады. Сақтық шаралары халықтың денсаулығы мен қауіпсіздігі үшін ауадай қажет.
Алты құрлыққа ауыз салған қауіпті індеттің бетін қайтаруда ақ халаттылардың еңбегі ерен. Бүгінде бүкіл халық дәрігерлер мен медицина қызметкерлерінің қайсарлығына тәнті. Оларды адам өміріне араша түсуші бүгінгі күннің батырлары деп есептейді. Аурумен күрестің алдыңғы шебінде жүргендер үшін Үкімет қосымша қолдау шараларын қабылдады. «Әрине, ақ халатты абзал жандар бұдан да зор қолдауға лайық», – деп атап өтті Мемлекет басшысы.
Өңірде алғашқы науқас тіркелген 28 наурыздан бері негізгі ауыртпалық денсаулық сақшыларының мойнына түсті. Олар күні-түні үй бетін көрмей еңбек етіп келеді. Бірақ әлемді әбігерге салған кеселге тойтарыс беруде халықтың түсіністік танытып, қауіпсіздік шараларын орындауы да маңызды. Өйткені бірлігі мықты ел ғана індетті берге жеңеді.
Бір жарым айдан бері карантин жарияланған Қызылордадағы эпидемиологиялық ахуал және көпшілікті қызықтырған басқа да сұрақтар жөнінде облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Жақсылық Абдусаметовтен сұрап білдік.
– Жақсылық Әбілқасымұлы, алдымен, елдегі, оның ішінде облыстағы эпидемиологиялық ахуалға тоқталсаңыз…
– Бүгінде әлем жұртшылығы сын сағаттарды бастан кешіруде. Коронавируспен күрес жер жүзінің әр қиырында жүргізіліп жатыр. Қауіпті індет тіркелген алғашқы күннен бастап елімізде ауқымды сақтық шаралары қолға алынды. Республика көлемінде төтенше жағдай режимінің енгізілуі нәтижесінде дерттің жаппай таралуына тосқауыл қойылды.
Біз сәл шегініс жасап, 11 мамыр күнгі мәліметке назар салайық. Ол күні Қазақстанда коронавирус инфекциясын жұқтырудың 5138 дерегі есепке алынды. Олар: Нұр-Сұлтан қаласында – 1074, Алматы қаласында – 1593, Шымкент қаласында – 233, Ақмола облысында – 110, Ақтөбе облысында – 174, Алматы облысында – 183, Атырау облысында – 302, Шығыс Қазақстан облысында – 51, Жамбыл облысында – 179, Батыс Қазақстан облысында – 252, Қарағанды облысында – 196, Қостанай облысында – 62, Қызылорда облысында – 230, Маңғыстау облысында – 129, Павлодар облысында – 154, Солтүстік Қазақстан облысында – 36, Түркістан облысында – 180. Науқастардың 1 941-і емделіп шықса, 31-і көз жұмды.
Ал Қызылорда облысында 230 жағдай тіркелді. Олар: Қызылорда қаласында – 93, Жаңақорған ауданында – 31, Арал ауданында – 6, Сырдария ауданында – 26, Қармақшы ауданында – 5, Шиелі ауданында – 66, Қазалы ауданында – 3. Соның 160-ы жазылып шықты. Қайтыс болғандар жоқ.
Ауру ошақтары негізінен облыс орталығы мен Жаңақорған, Шиелі, Сырдария аудандарында тіркелді. Індеттің күнделікті өсу қарқынына келсек, 30 наурызда – 150, 8 сәуірде 39 процентке жеткен кездері болды. Қазіргі кезде 7 процентке дейін тұрақталды. Бірақ босаңсуға болмайды. Карантин тәртібін жеңілдету, өзге аймақтар мен шет елдерден келушілер миграциясы қосымша қауіп тудырады. Сондықтан үнемі аурудың алдын алу, оны ерте анықтау шараларын сапалы жүргізуге тиіспіз.
– Өңірде аурудың өршуін немен байланыстырсақ болады? Науқастардың көбі қай жас шамасында, олардың ішінде жасанды тыныс алу аппаратына қосылғандар бар ма?
– Жалпы, вирустың жұғу қаупі отбасында, жұмыс орнында, қоғамда сақтық шараларын орындамаған, қорғанбаған, көпшілік ортада жиі жиналған жағдайда жоғарылайды. Біздегі вирус жұқтырып тіркелгендердің көбі – 20-29 жас аралығындағылар. COVID-19 вирусын жұқтырған 230 адамның 22-сі – 14 жасқа дейінгілер, 11-і – 15 пен 19, 67-сі – 20 мен 29, 33-і – 30 бен 39, 39-ы – 40 пен 49, 28-і – 50 мен 59 жас аралығындағылар, ал 30-ы – 60 жасты еңсергендер. Олардың арасында сіз айтып отырған жасанды тыныс алу аппаратына таңылғандар жоқ.
– Есесіне ауруынан айыққандар көп. Коронавирустың вакцинасы табылмаса, сіздер қалай емдеп жатсыздар?
– Коронавирус вирустық инфекция болғандықтан, оны жұқтырған науқастар вирусқа қарсы препараттардың көмегімен емделеді. Емдеу ісі Денсаулық сақтау министрлігі бекіткен клиникалық хаттамаға сәйкес жүргізіледі. Хаттама әлемдік озық тәжірибелерге сүйеніп әзірленген және бұл жерде коронавирустың сезімталдығы негізге алынған.
– Қазір зімбір, лимон, мен сарымсақтың саудасы қызып тұр. Біреулер «алкоголь қорғайды» екен дейді. Бұған не дейсіз?
– Коронавирус инфекциясынан дәл осы нәрсе қорғайды дей алмаймыз. Бірақ иммунитетті, ауруға қарсы төзімділікті арттыру үшін зімбір, лимон, сарымсақты пайдалану артықтық етпейді. Ал «алкогольді ішімдік қорғайды» деу – өте жаңсақ пікір. Спирттік өнім, керісінше, адам ағзасын әлсіретіп, вирус жұқтыру қаупін жоғарылатады.
– Медициналық масканың вирустан қорғайтынына күмәнданатындар кездеседі…
– Бұл да дұрыс емес. Коронавирус инфекциясы респираторлы вирус болғандықтан вирус ауа тамшылары арқылы жұғады. Оның таралу қаупінен бетперде, қолғап сияқты қорғаныш құралдары қорғай алады. Бетперде ауырған адамның вирусты таратуына кедергі келтірсе, сау адамның қорғануына септігін тигізеді. Қорғаныш құралдары сапалы болуы және тәртіпке сай қолданылуы шарт.
– Дерт жұқтырғандардың дені бұрыннан созылмалы, маусымдық ауруы бар адамдар көрінеді. Бұл бәлекеттің иммунитеті төмендерді төңіректейтіні анық боп тұр ғой, әлде оған қарамай ма?
– Әрине, кез келген инфекцияны бірінші кезекте әлсіз топ жұқтыратыны белгілі және оның өту ағымы да ауырлау болады. Әлсіз топ деп отырғанымыз – қарт кісілер, бірнеше созылмалы ауруы бар адамдар, жүкті әйелдер. Сондықтан осы азаматтардың өте сақ болғаны жөн. Дегенмен, COVID-19 аса қауіпті жұқпалы вирус болғандықтан, жасына қарамастан науқастар тіркеліп жатыр.
– Жұмыс барысында ауру жұқтырып алған әріптестеріңіздің жағдайы туралы айтып берсеңіз…
– Індет жұқтырған медицина саласының қызметкерлері басқа науқастармен бірдей жағдайда ем алып жатыр. Жалпы, ауру жұқтырғандардың жағдайы түгел бақылауда, бірқалыпты. Жоғарыда айтып өткенімдей, қатты ауырып жатқандар жоқ.
– Кейбір адамдар бұған дейін коронавирус жұқтырып, қайтадан жазылып шыққанына сенімді. Бірақ олар мұны кәдімгі тұмау деп ойлаған. Жақсылық Әбілқасымұлы, ел аузындағы әңгімеге қатысты сіздің пікіріңізді білсек…
– Алдымен, COVID-19 вирусының негізгі белгілерін бір ауыз айтып өтейін. Олар – дене қызуы, әлсіздік және құрғақ жөтел. Кейбір науқастар ауырсынуды сезінеді. Мұрынның бітелуі, ағуы, фарингит немесе диарея байқалуы мүмкін. Әдетте, бұл белгілер біртіндеп дамиды. Вирус жұқтырған енді біреулер олардың бірде-бірін, індетті жұқтырғанын сезбейді. Сондықтан шын мәнінде аурудың жеңіл түрін басынан өткізген болуы әбден мүмкін. Оны анықтау үшін арнайы зерттеу жүргізіп, ағзадағы коронавирусқа қарсы арнайы иммуноглобулиндердің бар-жоғын анықтау қажет. Адамның бұрын ауырған-ауырмағанын экспресс-тест көрсете алады.
– «Ондай ауру жоқ» дейтіндерді де кездестіріп жүрміз. Әлем әлекке түсіп жатқанда бұлай деу қаншалықты орынды?
– Коронавирус індетімен әлем күресіп жатыр. Еліміздегі, аймақтағы жағдайды әлгінде айттым. Мұндай пікір науқастардың 80 процентінде аурудың жеңіл түрде өтуіне байланысты туындауы мүмкін. Бірақ біз жазылғандар мен жеңіл түрде сырқаттанғандарға емес, ауыр ағымдағылар мен қайғылы жағдайға душар болғандардың үлесіне басты назар аударғанымыз дұрыс. Мұндай жағдайға жеткізбегеніміз абзал. Сондықтан олай деуге еш негіз жоқ.
– Медицина қызметкерлеріне рахмет, күн сайын қаншама адам жазылып шығып жатыр. Дегенмен, көптің көкейінде «ол кісілер енді ешкімге ауру жұқтырмай ма?» деген сұрақ бар…
– Аймақта тіркелген науқастар күн санап айығып шығып жатыр. Мұның бәрі мамандарымыздың ерен еңбегінің арқасы дер едім. Ал індеттен жазылған науқастар ауруханада 2 рет тест сынамасы алынып, ол теріс нәтиже көрсеткесін ғана шығарылады. Шыққаннан кейін де екі апта аймақтық дәрігерлердің бақылауында болады. Сосын тағы тест сынамасы алынып, толық жазылғанына көз жеткізуіміз керек.
– Жақсылық Әбілқасымұлы, пандемия қашан тоқтауы мүмкін? «Вирус күн қатты ыстықта өледі» деп жүр біреулер…
– Пандемияның тоқтау мерзімі әзір белгісіз. Бұл әлемдік процестерге байланысты. Күннің жылынуы вирустың таралуына белгілі бір деңгейде кедергі келтіреді. Өйткені вирус күн көзіне тұрақсыз. Елімізде төтенше жағдай режимі тоқтаса да, тұрғындар сақтық шаралары аясында өмір сүруді дағдыға айналдыруы керек. Көпшілік орында, қоғамдық көлікте бетперде пайдалану, үнемі антисептик қолданып жүру, қол беріп амандаспау сияқты қарапайым ғана ережелерді ұстану соншалықты қиын да емес.
– Қауырт жұмыстың арасында уақыт бөлгеніңіз үшін рахмет.
Әңгімелескен
Назерке САНИЯЗОВА,
«Сыр бойы».
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
