Асыға күткен Токио Олимпиадасы қазақ елі жанкүйерлерінің көңілін алаң етіп тұр. Айтулы аламанның алғашқы екі аптасында жүлде қоржынына қоладан басқа медаль түскен жоқ. Алтын тұрмақ, күміс те көзден бұлбұл ұшты.
Бас жүлде қол созымда қалып қойып жатыр. Үкілеп қосқан үздіктеріміз үмітті ақтай алмай жатқан сәттер жанкүйерлер үшін өкінішті.
Мөлдірдің асуы алда
Биылғы Олимпиадада каратэ-до спорты бағдарламаға алғаш рет енгізілді. Сынға түсетін саңлақтар қатарына қазақстандық бес спортшы қосылды. Қызылордалық Мөлдір Жаңбырбай маусым айында лицензиялық турнирде жолдама алған еді.
Жалпы, каратэ-до – кеңінен дамыған спорт түрі. Дүбірлі дода барысында Мөлдірге қарсылас атанған қыздардың барлығы бұдан бұрын талай биіктен көрінгенін білдік. Алғашқыда екіұдай сезімде болғанымыз рас.
55 келі салмақта тоғыз үміткер бақ сынады. Жарыс ережесі бойынша спортшылар екі топқа бөлініп сынға түседі. В тобында украиналық Анжелика Терлюга, жапониялық Михо Мияхара, австриялық Беттина Планк және мысырлық Радван Сайедпен шеберлік байқасқан жерлесіміз оның әрбірінде тегеурінді қарсылық көрсетті.
Алғашқы жекпе-жегінде мысырлық Радван Сайедпен кездесті. Мөлдір бірден-ақ оған соққылар жұмсап, өзінің ұпай қорын молайтып алды. Қарсылас спортшы да осал емес, бұған дейін беделді бәсекелерде жүлде алған, тәжірибесі мол. Ол 2016 жылы әлем чемпионатында қола алса, Африка ойындарында жүлдегерлер қатарынан көрінді.
Екінші кездесуінде Мөлдір австриялық Беттина Планкпен кездесті. Австриялық спортшы әлем чемпионатында екі мәрте қола медаль алып, Еуропа чемпионатында жеті мәрте жүлдегер атанған. Жерлесіміз тәжірибелі қарсыласынан қаймыққан жоқ. Қолайлы сәттерде ұпай жинап үлгерді.
Алайда, ұпай саны жөнінен алда болған австриялық спортшы жеңіске жетті.
Мөлдір алдағы екі кездесуін де жеңуі қажет болатын. Десе де, қарсыластары осал емес-ті. Алдымен украиналық Анжелика Терлюгамен сайысқа түсті. Биыл 29 жасқа толған ол бұған дейін Еуропа чемпионатында 3 алтын, 1 күміс, 2 қола медаль алған. Сондай-ақ, еуропалық ойындарда күміс жүлдегер атанған. Мөлдір бәсеке барысында соңғы екі секунд қалғанға дейін 4:3 есебімен алда тұрды.
Жеңіске жеткен жағдайда ол жерлесіміздің мүмкіндігін арттыра түсер еді. Әттеген-ай, украиналық спортшы соңғы секундта бір ұпай олжалап, таразы басын теңестіріп кетті. Кездесу 4:4 есебімен тең аяқталды. Осылайша қарсыластар бір-бір ұпайға ие болды.
Мөлдірге әлі де жартылай финалға шығуға мүмкіндік бар еді. Ол үшін жапониялық Михо Мияхарадан басым түсу қажет болатын. Жекпе-жекті Мөлдір сенімді бастады. Алғашқы ұпайларын алды. Кейін жапониялық спортшы белсенді қимыл көрсетіп, жеңіске жетті. Осылайша жерлесіміз төрт кездесуде үш ұпай жинап, турнир кестесінде төртінші орынға тұрақтады. Бұл топта Анжелика Терлюга – 6, Беттина Планк 5 ұпаймен жартылай финалға жолдама алды.
Жиырма жастан енді ғана асқан Мөлдірдің жоғары жетістіктері алда деп санаймыз. Ол әлем чемпионаты мен Олимпиадада бақ сынауға мүмкіндік алады. Сол сәттерде жеңіс тұғырынан көрінетініне сенім артамыз.
Дәулет қолаға таласады
Қазақстандық жанкүйерлер еркін күрес шебері Дәулет Ниязбековтен үлкен үміт күтті. Жерлесіміздің алғашқы белдесуі сәтті өтті. Ол жарыстың 1/8 финалында кубалық Алехандро Вальдеспен кездесті.
Қарсыласы әлем чемпионатының екі дүркін қола жүлдегері. Екеуара кездесу 21:11 есебімен қазақстандық балуанның еншісіне шешілді. Белдесудің басым бөлігінде кубалық балуан 9:2 есебімен жеңіп тұрған. Дәулет нәтижелі әдіс жасады. Осылайша сайыс аяқталғанша 21 ұпай еншілеп үлгерді. Нәтижесінде қарсыласынан 10 ұпайға ұзап кетті. Ережеге сәйкес, қарсыласқа техникалық жеңіліс берілді.
Ендігі қарсыласы – әзербайжандық Гаджи Алиев. Ол – үш дүркін әлем чемпионы атанған спортшы. Бұған қоса, 2016 жылғы Рио Олимпиадасының қола жүлдегері. Десе де қарсыласымен белдесуде Дәулет өз ойлағанын жүзеге асыра алған жоқ. Кейін әзербайжандық балуан финалға жолдама алды. Енді жерлесіміз Дәулет Ниязбеков жұбаныш белдесуіне қатысады. Осылайша, жерлесіміз қола медальға таласуға мүмкіндік алды. Дәулеттің ендігі қарсыласы – сенегалдық Адама Диатта.
Айта кетейік, Дәулет 2012 жылғы Лондон Олимпиадасында бақ сынап, бесінші орынды қанағат тұтқан болатын.
Бір күнде үш қола
Олимпиаданың он төртінші күнінде қазақстандық спортшылар төрт қола медальға ие болды. Әрине, олардың барлығының финалға шығуға мүмкіндігі бар еді. Десе де, кейбірінен сәттілік сырт айналып кетті.
Солардың бірі – каратэ-до шебері Дархан Асадилов іріктеу кезеңінде қарсыласының барлығын қапы қалдырып, жартылай финалда франциялық Стивен Де Костаға есе жіберіп қойды. Осылайша қола жүлдені қанағат тұтты. Дархан Асадилов 1987 жылы 8 тамызда дүниеге келген. Әлем чемпионатында екі мәрте, Азия чемпионатында бірнеше дүркін жүлделі болды.
Бұл күні тағы бір қола жүлдені еркін күрес шебері Нұрислам Санаев алды. Қазақстандық балуан іріктеу кезеңіндегі алғашқы екі белдесуінде Гвинеи-Бисаудан келген Юна Фафе және жапониялық Юки Такахасиді қапы қалдырды. Өкінішітісі, жартылай финалда ол үндістандық Рави Кумардан ұтылды. Ал үшінші орын сайыста болгариялық Георгий Вангеловті 5:1 есебімен ұтып, қола жүлдегер атанды. Нұрислам Санаев 1991 жылы дүниеге келген. Әлем чемпионатында 2018 жылы күміс, 2019 жылы қола жүлдегер атанды. Ал Азия чемпионатында 2018 жылы жеңімпаз болса, 2017 жылы үшінші орын алды.
Тағы бір қола жүлде бокстан бұйырды.
Токио төрінде 52 келіде сынға түскен Сәкен Бибосынов жартылай финалда ұлыбританиялық Галал Яфайға есе жіберіп қойды. Жекпе-жек барысында қарсыластар тартысты бәсеке өткізді. Алғашқы раундта ұлыбританиялық былғары қолғап шебері біраз соққы жасап үлгерді. Нәтижесінде төрешілер бірауыздан оның жеңгенін қолдады. Қалған екі раундта қазақстандықтың басымдығы айқын аңғарылып тұрды. Үш төреші Сәкеннің жеңгенін мойындаса, екеуі қарсыласына қолдау көрсетті. Тіпті, рингтегі төреші Галал Яфайдың жеңгені жөнінде белгі бергенде оған ұлыбританиялықтың өзі сенбестік танытқандай көрінді.
Сәкеннің өзі баспасөз мәслихатында бұл жөнінде ой-пікірін білдірді. «Жекпе-жектің бірінші раундында нокаут болмады. Екінші раундта қарсыласымнан басым түстім. Бұған сенімдімін. Өз басым жеңілдім деп ойламаймын. Дегенмен, төрешілер шешімі солай шықты. Алда талай сайыстар бар. Жанкүйер сенімін ақтауға тырысамын», – деді ол.
Жалпы, Олимпиадада қазақстандық боксшылардың ойын көрсетуі жөнінде сын айтуға толық негіз бар. Ұлттық құрама сапында күншығыс еліне сегіз боксшы барды. Олардың арасынан небәрі екеуі ғана жартылай финалға дейін жетіп, қос қоланы місе тұттық. Қазақстан бүгінге дейін Олимпиададан бокстан алтын медальсыз оралған емес еді. Бұл жолы қазақстандық боксшылар ел күткендегідей нәтиже көрсеткен жоқ. Оны бапкерлердің қателігі деп айтуға әбден болады. Кейбір салмақта әлсіз боксшылар барған секілді.
Салдарынан ортанқол қарсыластарына есе жіберіп, жарыс жолынан шығып қалды. Әрине, Олимпиададан кейін кеткен қателіктер таразыға тартылар, бірақ бұл ең маңызды бәсеке емес пе?!
Өкінішке орай, Токио Олимпиадасында жүлде саны жөнінен Қазақстан соңғы орындарда келеді. Кестеде жоғары көтерілу үшін алтын және күміс медаль қажет. Ал, аламанның бітіуіне екі-ақ күн қалды.
Әділжан ҮМБЕТ
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
