Ескіні өткізсең, өтемақы аласың

11 қаңтардан бастап елімізде пайдалануға жарамсыз көліктерді утилизацияға қабылдау бағдарламасы қайта іске қосылды. Биыл ауыл шаруашылығы техникасын қабылдау квотасының мөлшері Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігімен келісілген. Аталған бағдарлама аясында жыл соңына дейін қабылдау бекеттері 1 900 трактор мен 480 комбайнды қабылдауды жоспарлап отыр. Бұл Қазақстанның 11 аймағында екі кезең бойынша жүзеге асырылады. Осы ретте аймақтағы ескі көліктерді қабылдау бекетіне барып, ондағы жұмыс барысын көзбен көріп қайттық.

Көп уақыт өте қоймаса да үлкен алаңда көліктің түр-түрі жиналған. Арасынан кейінгі жылдары шыққан шағын автобустарды да, 1953 жылғы көліктерді де көруге болады. Біз барған сәтте көліктерді престеу жұмыстары жүріп жатты. Өткен жылы еліміз бойынша 40 мың көлік қабылданған. Соның 1599-ын Қызылорда облысы өткізген.

– Он күннің ішінде 130-дан аса көлік келді. Оларға төленетін өтемақы әртүрлі. Биыл АЕК мөлшерінің өзгеруіне байланысты толық жиынтықтағы ескі көлікті тапсырғандарға берілетін ақшалай өтемақы ұлғайды. Мәселен, толық емес жиынтықтағы жеңіл көліктерге 157 мың теңге төленсе, толық жиынтыққа 210 мың теңге беріледі. М2 санатындағы толық жиынтықтағы көліктерге (жолаушы тасымалдауға арналған, 8-ден астам отыратын орны бар көлік) 420 мың, толық емеске 367 мың төленеді. Күнделікті 20-25 көлік қабылданады. Қазір ауылшаруашылық техникасы келуде. Бұл ретте толық жиынтықтағы комбайнға 2 млн теңгелік жеңілдік сертификаты беріледі. Ал толық емес жиынтықтағы комбайнға қарастырылған сертификат құны – 1,5 млн теңге. Сондай-ақ толық жиынтыққа жататын тракторлар үшін жеңілдік сертификатының мөлшері – 1 млн теңге. Толық емес жиынтықтағы машиналарға (шынжыр табанды немесе дөңгелекті) 560 мың теңгенің сертификаты беріледі. Жеңілдік сертификатын Қазақстанда құрастырылған кез келген санаттағы көлікті сатып алу үшін қолдануға болады. Сонымен қатар екі сертификатты біріктіруге және оны басқа адамның атына тіркеуге (2 реттен артық емес) мүмкіндік бар. Сертификат берілген күннен бастап 12 айға дейін жарамды, – деді “AutoRecycling” ЖШС Қызылорда өңірлік филиалының менеджері Әлімжан Мақанқалиев.

Биыл агротехниканы өткізушілерге ыңғайлы болу үшін recycle.kz сайтында алдын ала өтінімді қарайтын жүйе енгізілген. Сол арқылы көлік тапсырушы техникасын электронды түрде кезекке қоя алады. Ол үшін ауыл шаруашылығы техникасының иесі арнайы электронды үлгіні толтыруы тиіс.

– Тағы бір ескеретін жайт, утилизацияға өткен көліктердің бөлшектері пайдалануға берілмейді. Сондай-ақ, өзге елдің көліктері қабылданбайды. Көлік тапсырушы міндетті түрде машинаның құжатын толық дайындап, тіркеуден шығарып, салығын төлеп әкелуі тиіс. Қабылдау бекетіне келген көліктер нығыздаудан өткен соң Қарағанды қаласындағы металды қайта өңдеу зауытына жіберелетін болады, – деді менеджер ендігі бір сөзінде.

Жалпы тозығы жеткен аграрлық техниканы қайта өңдеуге қабылдау бағдарламасы еліміздегі ескірген ауыл шаруашылығы техникасын жаңартуға мүмкіндік беріп қана қоймай, экологиялық таза көлік құралдарын өндіруді ынталандыруға және қайта өңдеу жүйесін құруға ықпал етеді.