Қазан айы – күздің берекелі мезгілі. Ағаш басындағы жемістің бәрі ақ дастарханға түсіп, қызыл егін қамбаға құйылған кезең. Бұл мезетте күз секілді жомарт жүрек қарттардың да қуанышы еселене түседі. Халықаралық қарттар күні мерекесі аталып өтіледі.
Біз осы айтулы күннің қарсаңында облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы, «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегері, Қызылорда қаласының құрметті азаматы Серік Әбішұлы Дүйсенбаевқа жолығып, екі-үш ауыз әңгімеге тарттық.
– Серік аға, мереке құтты болсын. Осы қарттар күні жайында жастарға бір дерек бере кетсек… Жалпы, бұл мереке қайдан шыққан, қазақ күнтізбесіне қай кезден кірді?
– Қарттар күні Еуропа елдерінде бұдан бір ғасыр бұрын-ақ мерекеленіп келген. 1990 жылы Бас Ассамблея 1 қазанды «Халықаралық қарттар күні» деп жариялады. Оның басты мақсаты – аз қамтамасыз етілген қарт адамдарға, жалғызбасты қарт зейнеткерлер мен мүгедектерге көңіл бөлу, оларға материалдық, әлеуметтік-тұрмыстық және басқа да көмек түрлерін көрсету.
Ал, біздің ата-бабаларымыз қартын сыйлау үшін арнайы қарар шығармаған. Қазақтың тәлім-тәрбиесінің бәрі үлкеннің алдын кеспеуге, сөзін бөлмеуге, қартты құрметтеуге құрылған. «Қарты бар үйдің – қазынасы бар» деп қарттардың мәртебесін жоғары тұтқан.
Біздің тұсымыздағы атаулы күн де жаңа айтқанымыздай, сол халық дәстүрін дәнекер қылып, қарттардың жанына шипа, деніне дәремет сыйлауды міндеттейді. Қарттарға арналған мерекелік іс-шаралар өткізіліп, еріктілер тарапынан қарияларға көмек көрсетіледі. Әртүрлі жобалар ұйымдастырылып, мемлекет тарапынан арнайы жәрдемақылар тағайындалады.
– Біздің облыстағы қарттардың жай-күйі қалай?
– Облыс бойынша 74 мыңнан астам ардагер бар. Ардагерлер кеңесі тарапынан солардың бірде-бірін назардан тыс қалдырмауға тырысамыз. Өңірлерде 728 бастауыш ұйым жұмыс істейді. Сол ұйымдардың жұмысын қадағалап, өз ардагерлері мен қарттарына қай дәрежеде көңіл бөліп отырғанын көреміз.
– Осы жұмыстар пандемия кезінде біраз іркіліске түскен шығар?
– Қарттарға құрмет көрсету – қай кезде де жүргізіле беретін жұмыс. Осы кезеңде облыс әкімшілігінің қолға алуымен мемлекет және қоғам қайраткерлері Сейілбек Шаухаманов пен Ыдырыс Қалиевқа Қызылорда төрінен ескерткіш мүсіндер қойылды. 75 жасқа толған ғалым-ұстаз Бақберген Досманбетовті облыс әкімі арнайы қабылдап, сый-сияпат көрсетті. Бұл шаралар күллі қарттардың мәртебесін өсірді.
Әрине, коронавирус індеті – күллі әлемнің иығына түскен салмақ. Ардагерлер, елге аты белгілі қарттар карантин кезеңінде елді бұқаралық ақпарат құралдары арқылы бірлікке шақырып, карантин талаптарын сақтауға, той-құдайыны шағын көлемде, жақындарымен ғана атқаруға үндеді. Аяғы жететін жерлерде, ауыл ішінде қарттар жұрттың бой түзейтін төбе биіне айналды.
Ал, карантин жеңілдетілгенде қалалық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөліміне қарасты зейнеткерлер мен мүгедектерге қызмет көрсету орталығы санитарлық талаптарды сақтай отырып, отыз бес қарт кісінің ем алуын, демалуын қамтамасыз етті. Оларды демалыс күндері Қожа Ахмет Ясауи, Арыстанбаб, Укаша ата секілді әулиелі жерлерге алып барып, мінәжат жасауға, бой жазуға жағдай туғызды.
– Ал, бүгінгі келген мерекеге сай қандай шаралар бар?
– Пандемия салдарынан көп жоспарларымыз іске аспай қалды. Алайда, қарап жатпадық.
Осы мерекеде ардагерлер кеңесі тарапынан 70, 80 жасқа толған ардагерлерімізге, қоғамдағы белсенді қарттарымызға арнайы құттықтаулар жібердік. Олар «Қызылорда облысының құрметті ардагері» төсбелгісімен марапатталып, ардагерлер кеңесінің құрмет грамотасымен, алғыс хаттарымен марапатталды.
Мен осы заттардың бәрін көлік арқылы жөнелттім. Оны жергілікті ұйымдар күтіп алып, тиісті кісілерге табыстайды.
Мереке күніне орай облыс, қала, мекеме, ұжым басшылығынан басқа да марапаттар болады.
– Сырдың бойындағы барша ата-әжелерімізге газет арқылы қандай тілек білдіресіз?
– Еліміз тыныш болсын, халқымыз аман болсын.
«Тоқсандағы қарт бабам топқа жаяу бармағай» деп Бұқар жырау айтқандай, қарттарымыз бейбіт өмірдің бақытынан бал татып, бейнетінің зейнетін көрсін. Кешегі қиын замандарда халқына сүйеу болып, қара терін төккен ақсақалдарымыз бен ақ жаулықты әжелеріміз аман болсын!
Қарттарым, аман-сау жүрсін.
– Айтқаныңыз келсін, аға.
Әңгімелескен
Дүйсенбек АЯШҰЛЫ,
«Сыр бойы»
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
