Қазақ музыка өнерінің тарихына жаңа дерек, тың туынды қосылды. Танымал музыкант, талантты дирижер, Мәдениет саласының үздігі, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Мүсілім Әмзенің «Қазақстан дирижерлік өнері» атты монографиялық еңбегі жарыққа шықты.
Кітапта дирижерлік саланың алғашқы бастауы, алғышарты, қалыптасуы мен даму жолы, сонымен қатар, дирижердің қазақ музыка мәдениетіндегі ролі, кәсіби құзіреті, шығармашылық мұрасы шынайы деректермен баяндалған. Қазақ музыка өнерінде қолтаңбасы қалған дирижерлер өмірі, оркестрлер тарихы туралы архив деректері негізіндегі ақпараттар, публицистикалық жазбалар жарияланған. Оның ішінде өнерге өмірін арнаған тұлғалардың тағдыр жолымен байланысты қызықты мәліметтер көп кездеседі.
– Әрбір дирижердің шығармашылық әлеуеті мен қазақ оркестр өнерінің дамуына қосқан үлесі, Қазақстан дирижерлік өнерінің көрнекті тұлғалары мен осы салаға қатысы бар өнер қайраткерлерінің тарихтағы орны ғылыми тұрғыда бағалануы керек. Дирижер шеберлігі, біліктілігі туралы ой қозғау, оқу әдістемелері мен әдебиет әзірлеу жөніндегі нақты тұжырым ұсыну, оркестр репертуарын толықтырудағы дирижердің еңбегі, оның ішінде қазақ халық музыкасын өңдеудің ерекшеліктері тарих үшін маңызды, – дейді автор.
Автордың айтуынша, тек концерттер ғана емес, опера, балет сынды театр өнерінде де үлкен үлесі бар дирижерлердің еңбегі көп жағдайда еленбей қалып жататыны рас. Осы туынды сол олқылықтың орнын толтырып тұрғандай десек артық айтқандық болмас.
«Қазақстандағы дирижерлік өнердің бастауы», «Қазақстан дирижерлік өнерінің кәсіби белесі», «Тәуелсіздік жылдарындағы дирижерлік өнер» тақырыптары аясында үш бөлімнен тұратын кітапта ХХ ғасырдың басы, яғни 1900 жылдан бері қарайғы деректер қамтылған.
«Қазақстан дирижерлік өнері» атты ғылыми еңбекке өнертану докторы, Өзбекстан мемлекеттік консерваториясы «Музыка тарихы және сын» кафедрасының профессоры Ш.Ганиханова, философия докторы (PhD), Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы «Музыкатану және композиция» кафедрасының доценті Р.Бердібай, өнертану кандидаты, Қорқыт ата атындағы Қызылорда университеті «Дәстүрлі музыка өнері және хореография» кафедрасының доценті Г.Искакова пікір жазған.
Кітаптың тұсаукесеріне автордың әріптестері, Сыр өнерінің қайраткерлері қатысты.
Ғазиза ӘБІЛДА,
«Сыр бойы»
