Мемлекет басшысының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласының аясында Қызылорда қаласының 200, Астана қаласының 20 жылдығына орай облыстық филармония осы күнге дейін жүзден астам шара ұйымдастырды. Аймақ көлемінде бастау алған ән-жыр керуені шет елдерде жалғасын тапты. «Сыр елі –жыр елінің» дәстүрлі өнерін кеңінен насихаттау және халықтар арасындағы достық байланысты нығайту мақсатында Ресей, Ұлыбритания, Түркия мемлекеттерінде гастрольдік сапармен болып, қазақ өнерінің қазынасын әлемдік сахналарда әуелетті.
Алғашқыда Сырдария ауданының Айдарлы ауылында «Рухани әуен әлемі» атты «Ақмешіт» фольклорлық ансамблінің концерті, Қармақшы ауданының Тұрмағамбет және Ақжар ауылдарында ұйымдастырылған «Ұлтымның шайыр дастаны» атты Тұрмағамбет халық аспаптар оркестрінің концерті ауыл тұрғындарының айрықша қошеметіне ие болды. Бұдан кейін Сыр бойының дәулескер күйшілері Әлшекей Бектібайұлының, Құрақтың Досжанының және Шал Мырза бабаларымыздың күй өнеріндегі қолтаңбасын ұрпақ санасына ұялату мақсатында «Бабалар аманаты» атты күйшілер концерті жоғары деңгейде өтті.
Осыдан төрт ғасырдай бұрынғы «Орбұлақ» шайқасындағы қазақ елінің тәуелсіздігі мен еркіндігі үшін күресіп, жеңіске жеткен сарбаздардың ерлігін насихаттау мақсатында Ә.Тәжібаев атындағы облыстық ғылыми-әмбебап кітапханасында «Дәуір-дастан» атты лекция-концерт өткізілді. Тарихи-танымдық мәні зор бұл шараны Сыр сүлейлерінің жырларын Қорқыт баба қобызында күңірентіп, халық алдында кеңінен дәріптеп жүрген жырау Марат Сүгірбай жүргізді. Ал халықаралық ескерткіштер мен тарихи орындарды қорғау күніне орай, халқымыздың тұтастығы мен еліміздің бірлігін ойлаған ұлт-азаттық көтерілістің бас қолбасшыларының бірі, даңқты Сыр перзенті Жанқожа Нұрмұхамедұлының ескерткіші алдында «Алаш батыры Жаңқожа» атты концерт ұйымдастырылды.
Рухани жаңғыру бағытындағы «Туған жер» кіші бағдарламасының аясында Сыр өңірінің өнері мен мәдениетін көтеруде еселі еңбек етіп жүрген өнер иелерінің шығармашылығын насихаттауға көңіл бөлінді. Айталық, Н.Бекежанов атындағы қазақ музыкалық драма театрында филармония әншісі, бірнеше республикалық, облыстық конкурстардың лауреаты Б.Молдабергеновтің шығармашылық кеші, сахна саңлағы Ш.Тілеулесовтің 60 жасқа толған мерейтойына орай, «Домбыра дәурен-ән ғұмыр» атты отбасылық концерті, Сырдың сыршыл перзенті, талантты композитор, әнші Индира Елубаеваның «Жүрегімдесің» атты шығармашылық кеші өтіп, көрермен көңілін бір серпілтіп тастады. Сондай-ақ, «Өнер» аллеясында, ашық аспан астында ұйымдастырылған «Сыр самалы» вокалды-аспапты ансамблінің маусымдық жабылу концерті қала тұрғындарына тамаша рухани демалыс сыйлады. Ансамбль солистері А.Наукеева, Д.Жамантаев, Р.Үсеновтер көрерменнің сұранысына сай әндерді орындап, ерекше әсерге бөледі. Таяуда А.Тоқмағамбетов атындағы мәдениет үйінде Абай атындағы мемлекеттік опера және балет театрының әртісі, халықаралық, республикалық байқаулардың лауреаты, контрабасшы Арман Назаровтың қатысуымен өткен камералық оркестрдің концерті талғамы ерек көрерменді симфониялық өнердің сиқырлы сазына елітті.
Мәдениет бен өнерге деген сүйіспеншілікті арттыру мақсатында көркемөнерпаздар мен кәсіби мамандарды байланыстыра отырып, өзгеше өнер қырынан таныту мақсатында дәстүрлі түрде ұйымдастырылып келе жатқан «Екі жұлдыз» жобасы да көптің көңілінен қолдау тауып отыр.
Биылғы жылдың 4-11 наурыз аралығында Ресей Федерациясының Орынбор, Ясный, Димитровский, Новоорск, Соль-Илецк, Светлый, Адамовка қалаларында болған өнер ұжымы ресейлік көрермендерді төл өнердің таңғажайып туындыларымен тәнті етті. Талантты жырау М.Сүгірбай халқымыздың кең тынысты, керемет сазды дәстүрлі өнерін аса шеберлікпен орындаса, халықаралық, республикалық байқаулардың лауреаттары Г.Бисекенова, Г.Әлиханова, Р.Үсенов, Б.Молдабергенов сынды әншілер халық әндерін және қазақ композиторларының сыршыл әуендерін әуелете шырқады. Ал «Томирис» би ансамблі талғамы биік көрерменді мың бұралған тамаша биімен тамсандырды.
Ұлыбританиядағы «Potters Fields Park» паркінде Ұлыстың Ұлы күні – Наурыз мерекесіне орай концерт берген «Ақмешіт» фольклорлық ансамблі Лондон аспанында қазақтың күйін төгілтіп, ән-жырын әуелетті. Қазақтың ұлы сазгері Дәулеткерейдің «Көрұғлы» күйі, Ықыластың «Жез киігі», Құрманғазының «Сарыарқасы» сияқты таңдаулы туындылар көрермен қауымға керемет әсер сыйлады. Сондай-ақ, әлемге танымал «Битлз» тобының репертуарындағы «Yesterdey» әні, тағы басқа қазақтың ұлттық аспаптарында орындалған әлемдік классикалық музыкаларға көрерменнің қошеметі ерекше болды. Осы концертте Сыр өңіріне тән жыраулық өнердің өкілі Күнсұлу Түрікпенова Тұрмағамбет шайырдың «Тәлімін» тебірене толғаса, дәстүрлі классика өнерінің өкілі Ғани Бекмырзаев, ансамбль солисі Сымбат Тасбергенова қазақ әндерін тамылжыта шырқады .
Ал «ТҮРІКСОЙ» Халықаралық ұйымының ұйымдастыруымен Түркия мемлекетінің Кастамону, Болу, Ақсарай, Анкара сынды тарихи қалаларында өткен түркітілдес халықтарының өнер фестиваліне Тұрмағамбет халық аспаптар оркестрі қатысып, өнер көрсетіп қайтты. Бағдарламада филармония әртістері Руслан Ахметов, классикалық орындаушылар Сымбат Тасбергенова, Мақсат Мақұлбеков және «Астана Опера» мемлекеттік опера және балет театрының солистері Бибігүл Жанұзақ, Мағжан Аманжолов өнер көрсетсе, оркестрге Кеулімжай Ботабаев және Н.Тілендиев атындағы академиялық фольклорлық-этнографиялық «Отырар сазы» халық аспаптары оркестрінің дирижері Мүсілім Әмзе жетекшілік етті. Сонымен қатар, осы оркестрдің сүйемелдеуімен Өзбекстан, Қырғызстан, Әзербайжан және Түркия мемлекеттерінің өнерпаздары да өнер көрсетті.
Әлбетте, өнер саласының өркендеп-өрлеуіне өз үлесін қосып жүрген азаматтар еңбегі лайықты бағаланып келеді. Айталық, жуырда өткен мәдениет және өнер қызметкерлері күніне орай облыстық филармонияның вокал жөніндегі репетиторы Инаят Жарылқанов Қызылорда облысының Құрмет грамотасымен, Тұрмағамбет атындағы халық аспаптар оркестрінің әртісі Ф.Гафурова ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің «Мәдениет саласының үздігі» төсбелгісімен марапатталды. Сол секілді, Кеңес Дүйсекеев атындағы «Туған жер» атты республикалық әншілер байқауында Ринат Үсенов бас жүлде, Индира Ахметова ІІІ орын иеленсе, дәстүрлі орындаушы Зүлфия Баймырза Орал қаласында өткен «Көмейінде күміс жыр» атты Қаламқас Орашева атындағы жыр-дастан орындаушылардың республикалық байқауында І орын, жырау Марат Сүгірбай Қабылиса атындағы «Жыр атасы Қабан жырау» атты І республикалық жыршылар конкурсында ІІ орын иеленіп, абырой биігінен көрінді.
Халқымыздың асыл қазынасы – дәстүрлі өнерді насихаттау мен одан әрі дамыту жолында облыстық филормонияның алға қойған мақсаты ауқымды. Олай болса, өнер ұжымының елдің көңілінен ерекше орын алып, өнер биігінен көрінуіне тілегімізді қосамыз.
Ғазиза ӘБІЛДА,
«Сыр бойы».
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
