Мемлекет басшысының Қазақстан халқына Жолдауы еліміздің саяси-қоғамдық дискурсында маңызды орын алады. Әр Жолдаудың орны мен мағынасының негізгі аспектілері көптеген себептермен байланысты. Біріншіден, Жолдау жыл сайын қыркүйектің алғашқы күнінде жарияланады. Бұл елдегі саяси күнтізбенің басталуын білдіретін дәстүрге айналды. Екіншіден, Жолдауда алдағы жылға Үкіметтің бағыт-бағдары мен ресурстарды бөлу белгіленеді. Үкімет жүзеге асыруы тиіс негізгі бағыттар мен бастамалар айқындалады. Үшіншіден, Жолдауда ұлттық бірлік, ынтымақтастық пен қоғамдық келісімнің маңыздылығы туралы айтылады. Бұл көпмәдениеттілік, төзімділік және Қазақстандағы түрлі қауымдастықтар арасындағы ынтымақтастық қажеттілігіне қатысты мәселелерді шеше алады. Төртіншіден, Президент Жолдауда Қазақстанның сыртқы саясатының мақсаттары және оның халықаралық істердегі рөлін белгілейді. Бұл екіжақты қатынастар, аймақтық ынтымақтастық және алаңдаушылық тудыратын жаһандық мәселелерді талқылауды қамтиды. Бесіншіден, экономикалық басымдықтар, әлеуметтік қамсыздандыру және даму бағдарламалары Жолдаудың ортақ тақырыптары болып табылады. Мемлекет басшысы экономикалық өсімді ынталандыру, жұмыс орындарын құру және азаматтардың әл-ауқатын жақсарту шараларын талқылайды. Алтыншыдан, Жолдауда еліміздің болашағына және оның азаматтарының ұлттық мақсаттарға қол жеткізудегі рөліне көзқарасын айқындайтын, шабыттандыратын элементтер жиі қамтылады.
Осы уақытқа дейін елімізде әділетті Қазақстан құру жолында экономиканы дамыту мен әртараптандыруға бағытталған көптеген жұмыстар жүзеге асырылды. Экономикалық саясат үнемі өзгеріп отыратындығын ескерсек, еліміздің жаңа экономикалық бағдары айқындалған жаңа Жолдаудың маңыздылығы жоғары. Жаңа Жолдаудағы бастамалар өзгермелі жаһандық экономикалық ахуалдар, ішкі басымдықтар және геосаяси оқиғаларға негізделгені көрініп тұр.
Мемлекет басшысының әділетті және гүлденген қоғам құруға тек саяси және экономикалық реформалар аздық ететіндігі туралы айтылған идеясы мемлекеттік құрылыс пен дамудың негізгі тұжырымдамасы болып табылады. Қоғамдық сананы өзгерту және азаматтардың оң ұмтылыстарын қалыптастыру – тұрақты әлеуметтік прогресс пен дамуға қол жеткізудің маңызды құрамдас бөлігі. Бұл бағытта ескерілуі қажет бірнеше негізгі аспектілерді атауымызға болады. Әділетті қоғамды құру азаматтардың әлеуметтік бірігуі мен ортақ мақсат сезімін ілгерілетуді қамтиды. Бұл нәтижеге ортақ құндылықтар, ұлттық бірегейлік және ортақ мақсаттарға жетудегі бірліктің маңыздылығын атап көрсету арқылы қол жеткізуге болады. Қоғамдық сананы қалыптастыруда білім шешуші рөл атқарады. Білім сыни ойлау, төзімділік және демократиялық қағидаларды түсінуге ықпал ете алады. Білім беру бағдарламалары студенттерге демократиялық процестің белсенді және хабардар қатысушылары болуға көмектеседі. Әділдік, шыншылдық және өзгелерді құрметтейтін мәдени және этикалық құндылықтарды ілгерілету әділетті қоғам құруға көмектеседі. Қоғамдық және жеке өмірде этикалық мінез-құлықты ынталандыру маңызды. Қоғамдық сананы қалыптастыруда тәуелсіз және жауапты бұқаралық ақпарат құралдары маңызды рөл атқарады. БАҚ нақты ақпарат бере алады, ашықтыққа ықпал етеді және мекемелердің есеп беруін қамтамасыз етеді. Азаматтық белсенділік пен қатысуды ынталандыру шешім қабылдау үдерістерінде өз ойын білдіруге мүмкіндік береді. Мұндай мүмкіндіктер қоғамдық кеңес, жергілікті және ұлттық басқаруға қатысу тетіктері арқылы жүзеге асады. Қоғамдық сана мен ұмтылысты өзгерту түрлі мүдделі тараптар, Үкімет, азаматтық қоғам, білім беру мекемелері және БАҚ-тың ынтымақтастығын талап ететін күрделі процесс екенін атап өткен жөн. Сонымен қатар, этикалық басқару мен әлеуметтік әділеттілікті ұстанатын көшбасшылық қоғамдағы оң өзгерістерді жүргізуде шешуші рөл атқара алады.
Позитивті құндылықтар мен ізгі қасиеттермен ерекшеленетін ұлттың жаңа сапасын қалыптастыруға ұмтылу – барлық елдер үшін ізгі де ауқымды мақсат. Мемлекет басшысы белгілеп берген отаншылдық, білімпаздық, еңбекқорлық, тәртіптілік, адалдық, әділдік, үнемшілдік және жанашырлық игілік пен қоғамның дамуына ықпал ететін азаматтық мәдениетті дамыту идеясымен үйлеседі. Отаншылдық өз еліне сүйіспеншілік, адалдыққа тәрбиелейді. Патриотизм азаматтарды өз елінің дамуы мен оның жетістіктерімен мақтануға шақырады. Прогресс үшін білімпаз халық қажет. Білімпаздық тек білім мен дағдыларды беріп қана қоймай, күрделі мәселелерді шешу үшін маңызды болып табылатын сыни ойлауға, шығармашылық пен жаңашылдыққа шақырады. Еңбекқорлық пен жұмыс этикасын сақтау жеке табыс пен экономикалық өркендеуге ықпал етеді. Ұлт еңбекқорлықты бағалайтын болса, ол өз азаматтарының ұжымдық күш-жігерін ортақ мақсаттарға жету үшін пайдалана алады. Бұл қағида жеке тұлғалар мен мекемелердің тиімді және жауапкершілікпен жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Адал азаматтық тұлға өз ісіне жауапкершілікпен қарауды және қоғамға оң үлес қосуды білдіреді. Адалдықты ұстанған азаматтар өз шешімдерінің қоршаған ортаға, экономикаға және қоғамға тигізетін әсерін біледі. Әділдік пен әділеттілікке ұмтылу теңдік пен әлеуметтік бірлікке ықпал жасайды.
Әділдік қоғамның барлық мүшелерінің тең мүмкіндіктері мен ресурстарға қолжетімділігіне кепілдік береді. Үнемшілдік ресурстарды жауапкершілікпен пайдалануды және тұрақты дамуды ынталандырады. Ысырапшылдықты болдырмауға және ұлттың ұзақ мерзімді әл-ауқатын қамтамасыз етуге көмектеседі. Өзгелердің қажеттіліктері мен әлеуметтік қиындықтарына жанашырлық тілектестік пен әлеуметтік ынтымақтастыққа ықпал етеді. Жанашырлық азаматтарды қоғамдық жұмыстарға және қайырымдылыққа белсенді қатысуға шақырады. Қоғамда осы қасиеттерді ілгерілету үшін білім беру бағдарламаларында, қоғамдық пікірталастарда және институционалдық құрылымдарда біріктіру маңызды. Сонымен қатар, осы құндылықтарды бойына сіңіріп, оларды саясат пен іс-әрекет арқылы ілгерілететін көшбасшылық жаңаша ұлттық мінездің қалыптасуына және «Адал азамат» мәдениетінің дамуына айтарлықтай әсер етеді.
Мемлекет басшысының осы жылғы Жолдауында көтерілген мәселелер Қазақстанның саяси ландшафтындағы маңызды және айқын оқиға екені анық. Ұсынылған бастамалар ұлттың күн тәртібін белгілеудің және Үкімет пен халық арасындағы диалогты жеңілдетудің құралы ретінде қызмет етеді.
Ботагөз Паридинова,
философия магистрі, Қорқыт ата атындағы Қызылорда университеті философия және әлеуметтік-гуманитарлық пәндер кафедрасының аға оқытушысы
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
