Биыл Қазақстан халқы Ассамблеясына 25 жыл толуда. Ширек ғасырлық уақытта үлкен құрылымға айналған ҚХА түрлі бастамалар мен жобаларды жүзеге асырды. Бүгінде татулық пен бірлікті насихаттап, ұлттар ымырасын бір арнада тоғыстырған құрылымда ғылыми-сараптамалық топ жұмыс жасайды.
Осы орайда облыстық ҚХА жанындағы ғылыми-сараптамалық топтың жетекшісі, Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің «Қазақстан халқы Ассамблеясы» кафедрасының меңгерушісі, тарих ғылымдарының кандидаты, доцент Айтжан Оразбақовпен әңгімелесудің сәті түскен еді.
– Айтжан Жұмабайұлы, алдымен өңірдегі ғылыми-сараптамалық топ жұмысы мен құрамы туралы айта кетсеңіз…
– Аймақтағы ғылыми-сараптамалық топтың жұмысы – этносаяси, әлеуметтік-экономикалық және конфессиялық дамудың үдерістерін кешенді сараптамалық бағалау, елде және әлемде осы процестің дамуын болжау, этносаясаттың өзекті бағыттары бойынша Ассамблея қызметін ғылыми-сараптамалық сүйемелдеу, қоғамдық келісім мен ұлттық бірліктің ғылыми көрініс мәселелерін ілгерілетуді ұйымдастыру, жалпыұлттық келісімге қол жеткізуде, қазақстандық қоғамның тұтастығын нығайтуда, демократияны дамытуда саяси және азаматтық институт ретінде Ассамблеяның ролін күшейтуге жәрдемдесе отырып, ғылыми-сараптамалық қолдау білдіру. Біздің ғылыми-сараптамалық топ 16 адамнан құралған. Топ құрамында ғылым докторы, ғылым кандидаттары, PhD доктор және ғылым магистрлары бар. Ғылыми-сараптамалық топ мүшелері аймақта өтіп тұратын түрлі шараларға белсенді қатысып отырады.
– Қазірге дейін қандай жұмыс жасалды?
– Өткен жылы біздің ҒСТ мүшелері облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясымен бірлесе отырып, облыс көлемінде ауқымды жұмыстар атқарды. Мәселен, 1 наурыз – Алғыс айту күніне орай оқу орындарында «Әлем елдеріндегі алғыс білдіру дәстүрлері» тақырыбында лекциялар мен сайыстар өткізілді. Сонымен бірге Қызылорда қаласындағы жоғары медицина колледжінде 31 мамыр – Саяси қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарын еске алу күніне арналған Бейбітшілік сабақтары бастау алса, Достық үйінде «Ұлттық тарихи жады – рухани жаңғырудың негізі» тақырыбында ғылыми-танымдық конференция өтті. Мемлекетіміздің Ата Заңы – Конституция күні қарсаңында «Конституция – ел бірлігі мен қоғамдық келісімнің кепілі» тақырыбында көшпелі семинар ұйымдастырылды. Мұнан өзге «Этноконфессияаралық келісімнің қоғамдағы рөлі» атты дөңгелек үстел, «Қазақтану» мәдени-ағартушылық жобасы аясында Жалағаш және Қармақшы аудандары тұрғындарына арналған семинар болды. Бұл шаралардың барлығы облыстық ҚХА-ның ұйытқы болуымен жүзеге асты.
– Университетте «Қазақстан халқы Ассамблеясы» кафедрасы жұмыс жасайды. Сыр өңіріндегі этносаясатты жүргізу мен дамытуда кафедраның ролі қандай?
– Кафедраның негізгі қызметі – этнос, дініне қарамай жастарға қазақтың тарихы мен мәдениетін, тілін дәріптеу. Оған қоса Қазақстанды мекен еткен 140-қа таяу этнос өкілдерінің тарихы мен мәдениеті, тілдері туралы білім тарату. 2008 жылы шыққан Ассамблея мен Білім туралы заңға сәйкес қазақ халқының тарихы мен мәдениеті төңірегінде өскелең жастарды тарту, оларды толеранттылыққа бейімдеп, тәрбиелеу де – бір мақсат. Себебі оларға жүргізілетін сабақтар, атқарылатын қоғамдық жұмыстардың барлығы кафедраның тікелей қызметтік функциясына сәйкес ұйымдастырылады. Осы ретте бірлік пен ынтымақты дәріптеуде кафедраның ролі зор деп білемін.
– Ғылыми-сараптамалық топ жетекшісі ретінде жас ғалымдарды дайындауда қандай жұмыстарыңыз бар?
– Жыл сайын дәстүрлі түрде жас ғалымдар арасында Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірліктің қазақстандық үлгісін ілгерілетуге арналған республикалық үздік ғылыми жобалар байқауының өңірлік кезеңі, 31 мамыр – Саяси қуғын-сүргін және ашаршылық құрбандарын еске алу күніне арналған ғылыми конференциялар және дөңгелек үстелдер, кәсіптік және техникалық білім беру ұйымдарында Бейбітшілік сабақтары және т.б. шаралар өткізіледі. Ғылыми-сарапшылық топ мүшелері түрлі ғылыми бағыттарда ізденіс жұмыстарын жүргізеді. Сондай-ақ, топ мүшелері ғылыми зерттеу бағыттары бойынша, мақалалар, монографиялар, оқу-әдістемелік құралдар және т.б. шығарып тұрады. Мәселен, ғылыми-сараптамалық топ мүшесі М.Насимовтың «Қалыптасқан Қазақстан – Елбасы саясатының желісі», «Сананы жаңғыртудың 6 бағыты: мәні, мазмұны және түсініктері» тақырыптарында монографиялық еңбектері жарық көрсе, өлкетану бағытында С.Тайманның, Н.Мыңжастың «Жаңақорған», «Сырдария» атты кітаптары шығарылды.
Сонымен бірге №212 орта мектеп оқушысы Айзат Ербол екінші дүниежүзілік соғысқа қатысқан Сыр өңірі корейлері туралы зерттеп, үстіміздегі жылдың сәуір айында өткен республикалық ғылыми жобалар байқауынан бірінші орынды жеңіп алды.
– Әлемді жайлаған індеттің салдарынан барлық жұмыстар онлайн жүйеге көшті. Сіздердің тараптарыңыздан қандай шаралар атқарылуда?
– Бұл пандемия елімізге өте ауыр тиюде. Десе де, ел бірлігін насихаттау, көпэтносты халқымыздың бірлесе жүріп өткен дара жолы мен қол жеткізген жетістігін көрсету мақсатында ғылыми-сараптамалық топ мүшелері мерекелік шараларға, Қазақстан халқы Ассамблеясы мен Конституцияның 25 жылдығы, Ұлы Жеңістің 75 жылдығы, ашаршылық, саяси қуғын-сүргін, Ұлы Отан соғысы жылдарындағы қиыншылықтарды қазақ халқымен бірге еңсерген этнос өкілдері туралы бейнесабақтар, онлайн лекциялар көрсетілімін жасады. Сонымен бірге, Қорқыт Ата атындағы ҚМУ-дың Қазақстан тарихы және әлеуметтік-саяси ғылымдар кафедрасының аға оқытушысы, PhD докторы, ғылыми-сараптамалық топтың мүшесі Дәулет Омаровтың «Сыр бойына қоныстанған корейлер: Тарих және тағылым» мақаласы және өзімнің «Нәубет әкелген ғасыр» тақырыбында мақалам БАҚ беттері мен әлеуметтік желіде жарық көрді.
Қоғамда бір шаңырақтың астында сан алуан этнос пен конфессия өкілдерінің басын қосып, бейбіт өмір салтын құру – өте маңызды және жауапкершілігі үлкен. Осы мақсатты орындауда Қазақстан халқы Ассамблеясының ғылыми-сараптамалық кеңесінің орны ерекше. Аталған топ ұлтаралық келісім мен жоғары толерантты мәдениет қалыптастыруды басты міндет санайды. Осыған сәйкес ҒСТ-ның атқаратын жұмысы және алдағы жоспарлары ауқымды. Атап айтсақ, ҚР Тұңғыш Президенті Н.Назарбаевтың қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірліктің қазақстандық үлгісіне арналған республикалық ғылыми жобалар байқауының өңірлік кезеңін өткізу, облыстық ҚХА жанындағы ғылыми-сараптамалық топ мүшелерінің этносаралық қатынастар және қоғамдық келісім мәселелері бойынша ғылыми зерттеулерін ұйымдастыру, ғылыми-сарапшылық топ мәжілісін және тағы басқа жұмыстарды өткізуді жоспарлап отырмыз.
Әңгімелескен
Мейрамгүл ДАУЫЛБАЙҚЫЗЫ,
«Сыр бойы»
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
