Тәуелсіздік алған тоқсаныншы жылдардың басында Алаш арыстарын ақтау жолында көптеген азаматтар ұлтжандылық танытты. Тарих ақтаңдақтарын ақтарып, жазықсыздарды жалған жаладан арашалап алу оңай болған жоқ. Түркістан республикасын құрып, елінің ұлт-азаттығы үшін күрескен М.Шоқайдың ісі осындай күрделі де қиын тағдыр болатын. Бұл жауапты жұмыспен республика Бас прокуратурасында Сағындық Жүрсімбаев бастаған білікті мамандар тобы айналысты. Сөйтіп, Шоқай есімі ақталып, туған еліне қайта оралып, халқымен қауышты. Қуғын-сүргінге ұшыраған талай арыстардың рухы қайта жанданды.
Әділет генерал-майоры, 3-сыныпты мемлекеттік әділет кеңесшісі, КСРО прокуратурасының құрметті қызметкері, заң ғылымдарының докторы, профессор, ҚР Бас прокуратурасы жанындағы құқық қорғау органдары академиясының құрметті профессоры, Арал ауданының құрметті азаматы Сағындық Кемалұлы Жүрсімбаев айдынды Аралда дүниеге келген.
Сұрапыл соғыс кімді жетімсіретпеді десеңізші?! Әкесі Кемал Жекімұлы Ұлы Отан соғысына аттанғанда Сағындық екі жаста екен. Анасы Ақшол апа Сағындығын жетімсіреткен жоқ. Қиыншылыққа қарсы тұрып, кәмелетке жеткізді. Ақшол анамыздың қолынан талай дәм таттық. Ақжарқын, келбетті, айналайыны көп, аналық мейірімі төгіліп тұратын кісі еді.
1957 жылы қаладағы Т.Г.Шевченко атындағы №13 орта мектепті бітірген соң мал дәрігерлік мамандығын игеріп, сол кездегі ауыл шаруашылығы майталмандары Балпаш Асанбаев, Таймас Сырлыбаев ағалармен бірге қызмет атқарды. 1962-1965 жылдары Германияда Кеңес Армиясы қатарында әскери борышын взвод командирінің орынбасары болып өтеді.
Ол Қазақ мемлекеттік университетінің заң факультетін бітіргеннен кейін 1970 жылы мамыр айынан бастап Ақтөбе облыстық прокуратурасында тергеуші, ал 1973 жылдан Қазақ ССР прокуратурасының аса маңызды істер бойынша тергеушісі қызметтерін атқарған. Онан кейін республика прокуратурасында тергеу басқармасының прокуроры, Алматы облыстық сотының судьясы, Жетісу транспорт прокуроры, Алматы қаласы прокурорының бірінші орынбасары, Оңтүстік-Шығыс (Алматы) аумақтық транспорт прокуроры болды.
Әділет генералы Сағындық Жүрсімбаев – еліміз тәуелсіздік алған жылдары оның құқықтық саласының қалыптасуына тікелей атсалысқан адамдардың бірі. Сол кезде Қазақстан Ішкі істер министрінің орынбасары, Қазақстан Бас Прокурорының орынбасары, Жоғарғы Кеңес депутаты (сот-құқықтық реформалау және адам құқығы комитетінің төрағасы), Баға және антимонополиялық саясат жөніндегі мемлекеттік комитет төрағасының орынбасары, Бас прокуратурада департамент бастығы, Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасы институтының директоры қызметін атқарған.
АҚШ, Англия, Дания және Швеция мемлекеттерінде оқу жетілдіру курстарын бітірген. 1998-2000 жылдары Президент жанындағы адам құқығы комиссиясының мүшесі, 2009-2010 жылдары әл Фараби атындағы диссертациялық кеңес мүшесі болған. Қазір университет профессоры. 2001-2004 жылдары ҚР Бас прокуратурасы жанындағы прокуратура органдары заңдылығын, құқықтық тәртібі және кадрларының біліктілігін арттыру мәселелерін зерттеу институтының директорлығын атқарды.
Сағындық саланың белгілі ғалымы ретінде танымал. Ол – «Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдары», «Прокурорский надзор в Республике Казахстан», «Правоохранительные органы Республики Казахстан», «Уголовно-процессуальное право» және де басқа оқулықтардың авторы. Жалпы саны 170-тей ғылыми еңбегі жарияланған. Оның басшылығымен бірнеше рет халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциялар мен семинарлар өтіп, ол материалдар баспада жарық көрген. Осы уақытқа дейін мемлекеттік органдардың заң шығару қызметіне белсене араласуда.
Халықтың біртуар ұлы Ә.Кекілбаев «Елінің жел жағындағы панасы, ық жағындағы саясы бола білген, дауды, әділетті арашалаған пірәдар, зарыққанға – жебеу, тарыққанға – демеу, асқанға – тосқан, сасқанға – сая, ұрпаққа – ұстаз», – деген екен. Әрине, басыңа іс түскенде араша сұрайтын азаматтарымыз болса деп тілейтініміз рас. Қысылғанда қол ұшын беріп, оның ішінде туған жерінен әдейілеп іздеп барғанда, Сағындық Кемалұлының ақыл-кеңесінен басқа, әділ заңмен араша түскен кездерін жерлестері ұмытпайды. Аманөткел елді мекенінде тұрған, Ұлы Отан соғысының екінші топ мүгедегі Әбдіраш Сегізбаевтың баласы Серік Сегізбаев Байқоңыр қаласында болған айтулы қылмысқа қатысты деген күдікпен ұсталып, жазықсыз жан көп азап шекті. Серіктің заң аясында жазықсыз екендігін дәлелдеп, қапастан шығарғаны үшін Сағындыққа 90 жастағы Әбдіраш ата өмірінің соңына дейін ақ батасын берумен кетті. Марқұм Балзада апай да «Досыңның қабылдауында болдым, көп көмегі тиді» деп отыратын.
Аралдың айтулы азаматтарының бірі Оразғали Ерекешов ағамыздың Сағындыққа айтқан алғысын да естігенім бар. Бұл Сағындық Кемалұлы жасаған жақсылықтардың бірлі-жарымы ғана. Жұбайы Тамара Жанғабылқызының азан шақырып қойған аты – Зухра. Қазақ ССР оқу ісінің озық қызметкері, педагогика саласында көп жыл басшылық қызметте болған. Тамараның әкесі Жанғабыл Бітімбаевты білмейтін Арал азаматтары кемде-кем шығар. Олай дейтінім, Жәкең Арал ауданында әскери комиссар болып ұзақ жыл қызмет атқарып, еліміздің қорғаныс саласына көп еңбек сіңірген азамат ретінде есте қалды. Ал анасы Шарипа апай да өмірде өрнегі қалған абзал жан еді.
Сағындық пен Тамара бір ұл, екі қыз тәрбиелеп өсірді. «Мәуелі ағаштың маңайы – базар» демекші, ұл-қыздарының бәрі әке жолын қуып, заң саласында қызмет етуде. Ержаны мен Майгүлінің полковник шені болса, Гүлханы – белгілі, білікті адвокат. Бәрі де үйлі, бала-шағалы. Сағындық туған жерін ұмытқан емес. Аралға келіп, өткенге салауат, қосылғандарға құтты болсын айтып, туысқандарының амандықтарын біліп тұруды естен шығармаған.
2015 жылдың 8 желтоқсаны күні келінім Ләззат айы-күні жетіп, перзентханаға кеткен кезде Сағындыққа телефон шалып:
– Сәке, 75 жасқа келген күніңмен құттықтаймын. Жаңа Ләззат келінім босануға перзентханаға кетті. Аман-есен босанып ұл туса, атын Сәкен (біз Сағындықты Сәкен деп кеткенбіз), ал қыз туса, Зухра (Тамараның азан шақырып қойған аты Зухра, көпшілік Тамара деп кеткен) қоямын, – дедім.
Сонымен келінім қыз бала босанып, есімін Зухра қойдым. Бұл – шынайы достықтың есте қалар белгісі. Зухра қазір 5 жаста, балабақшаға барып жүр. Пысық, Тамараға ұқсаған болу керек.
2020 жылы 8 желтоқсанда Сағындықты 80 жасқа толуымен отбасымыз болып құттықтадық. Телефон арқылы дидарласып, қуанысып қалдық. Сонда кішкентай Зухра да атасы мен әжесін құттықтап жатты. Амандық-саулық сұрасқан соң, өзін Қазақстан Республикасының Бас прокуроры Ғ.Нұрдәулетов арнайы Алматыға келіп, қалалық прокуратурада қабылдағанын айтты. Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтан құттықтау алған қуанышын жеткізді.
Иә, Сағындықтай досым болғанына мақтанамын.
Аманжол ЖОЛМАҒАМБЕТОВ,
КСРО және ҚР білім
беру ісінің үздігі.
Арал қаласы
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
