Әй, кәрілік-ай! Көбелектің кәрісі жоқ. «Кәріліктің дәрісі жоқ» деген осы-ау! Бопыраған қағаздарымның ішінен «Жаңақұрылыс» ауылының тұрғыны, Ажайып Сармановпен түскен суретім шыға келді. Арада төрт-бес жыл өтіп кеткен.
Бірақ, қариямен сұхбатым сақталыпты. Алғашқы сұрағым:
– Сіздер қыс айларында шабындыққа су жібереді екенсіздер, соның мән-жайын баяндаңызшы?
– Енді кәйтеміз? Дария суы жаз айларында төмен түсіп кетеді. Тіпті ақ дарияны жаяу кешіп өткен кезімізде болды.
– Сіз механизатор-тракторшысыз ба?
– Иә, трактор руліне ерте отырдым. Әкем Сарман Беркімбаев 1942-жылы 29-да соғысқа аттанды. Алты айдан кейін «Қара қағаз» келді. Рабиға анамыз төрт баламен 26-сында жесір қалды. Сол төртеуден қалған қазір жалғыз менмін. Әкемнен «Қара қағаз» келгенде он алты жаста едім. Анашым колхоз жұмысында. Мен техникалық училищеге түстім.
– Иә, ол бір зұлмат кез еді. Енді қарасы өшсін. Десе де, тіріге тіршілік керек!
– Солай ағасы, солай. Әуелі Нұрқожа Жанназаровтың бригадасында еңбек еттім.
Жер жырттық. Егістікке жер дайындадық. Механик те, қоймашы да болдым. Осылай өмір өтіп жатты. Ал шабындыққа су жаюды 1974-жылдың қыс айында бастадық. Бұрынғы шабындықтың жері қурап, Нұралық болып кеткен.
– Сонда қыстың қайсы айларында?
– Алғашқыда қазан, қараша, желтоқсан, қаңтар, ақпан, яғни бес ай бойы дариядан су айдадық. Әбден шөліркеп, қаны кеуіп қалған ғой. Ол су канал арқылы барып шабындыққа жайылады.
– Қыс айында, соншама көлемді аумаққа су жеткізу де оңай емес шығар?
– Қайдан оңай болсын? Жанымда Балымбетов Ерсайын есімді жігіт болды.
«Алтай» насосы тәулік бойы дүңкілдеп тұрады. Үзіліс болмайды. Сәл тоқтаса, труба қатып қалады. Ара-арасында трубаның суатқа кірер тұсын жиырма минуттай паяльная лампамен қыздырып, мұзын жібітіп аламыз. Кейін наурыз, сәуір, мамыр айларында су жайдық. Әрине, бұл кез жеңілдеу.
– Сол шабындықтан жазда қанша тонна шөп жиналды?
– Дәл дерегі архивтен табылар. Бірақ 4,5-5 мың тоннадан кем болған жоқ. Әсіресе, бұл жұмыс Н.Құлбаев пен Қ.Тілеуовтің директор кезінде кең өріс алды.
– Ал қазір ше? Қыс айларында насоспен шабындыққа су жаяуға бола ма?
– Неге болмасын, – деді кейіпкерім күліп, ниетпен, ықылас-ынта болса, бәрі де болады.
***
Ажайып пен Дәметкеннен жеті ұрпақ тараған екен. Жамиғасы – медбике, Ұлпаны мен Шолпаны, Мұратбегі мен Айманы – ұрпақ тәрбиесіндегі ұстаздар. Шолпаны оқу министрінің «Құрмет грамотасымен» марапатталған қаладағы №83 мектептің тәжірибелі мұғалімі. Жолжаны – электрик, Перизаты үй шаруасында. Демек, өсіп-өнген бақуатты семья. Ұл-қыздарының Тәуелсіз еліміздің өркендеуіне лайықты үлес қосқандарына ата-ананың марқайып отырған жайы бар.
Шәкірат ДӘРМАҒАМБЕТҰЛЫ,
тыл ардагері.
«Жаңа-құрылыс» ауылы,
Арал ауданы
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
