Қазалы ауданындағы ортағасырлық Жанкент қалашығында «Жанкент қалашығындағы аспан асты музейі және далалық зерттеу жұмыстарының нәтижелері» тақырыбында далалық семинар өтті.
Жанкент қалашығы Қазақстанның ортағасырлық тарихын, соның ішінде түркі-оғыз тайпаларының тарихын зерттеуде тірек саналады. Көне ескерткішті 2005 жылдан бері «Халықаралық Жанкент археологиялық экспедициясы» зерттеп келеді. Археолог, тарихшы, остеолог, топырақтанушы, архитектор, геофизик және т.б. ғалымдардан құралған экспедиция кешенді археологиялық және пәнаралық зерттеу әдістерін пайдалануда.
Семинарда Жанкент қалашығындағы 2016-2020 жылдары бірлесіп жүргізілген ғылыми-зерттеулерінің нәтижелері талқыланып, қалашық аумағында аспан асты музейін ұйымдастыру, ескерткішті сақтап қалу және қайта қалпына келтіру жұмыстары таныстырылды. Облыс аумағындағы археологиялық ескерткіштерге барлау жұмысын жүргізу, мониторинг, сараптама жасау, өңірдің ішкі туризмін дамыту секілді өзекті мәселелер сараланды.
Айта кетейік, биылғы қазба маусымында археологиялық зерттеулермен қатар, архитектуралық құрылыстарды ыңғайлау, қайта қалпына келтіру жұмыстары қолға алынған. Мысалы, ескерткіш цитаделінің солтүстік қорған қабырғасында 5 мұнарасы аршылып, мезгілді жауын-шашыннан қорғау мақсатында сырты саман жабындымен жабылды. Сондай-ақ, №1 қазбада орналасқан үйдің орны қалпына келтірілді. Жалпы, бұл қазбаның аумағы 400 шаршы метр темір жабындымен жабылған. Үйдің үш тұрғын бөлмесінің қабырғалары жергілікті халықтың құрылыс әдісіне айналған «каркасты» әдіспен көтерілді. Бөлмелердің төбесі пәшінмен жабылып, ортасына терезесі орнатылды. Бөлмелердің ішіне ер және әйел адамның, баланың мүсіндері қойылды. Осылайша, зертеушілер қалашық ішіндегі тұрғын үйдің ежелгі қалпын қайта жандандырды. «Бұл іс-шаралардың түпкі мақсаты – аршылған нысандарды ашық аспан астындағы музейге айналдыру жолындағы алғашқы қадамдар болып табылады», – дейді орталық жетекшісі Әзілхан Тәжекеев. Ғалымдардың пікірінше, келешекте осы бағыттағы жұмыстар Жанкент қалашығының аумағында археологиялық парк қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Еске сала кетсек, бұл жұмыстар 2005 жылы басталған кешенді зерттеудің жалғасы. Осы аралықта ескерткіштің 3000 м² бөлігі зерттеліп, табылған 200-ге жуық экспонат облыс музейлерінің қорына өткізілген. Ал, 2014 жылдан бастап қазба жұмыстарын Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің «Археология және этнография» ғылыми-зерттеу орталығы облыстық бюджет есебінен жүргізуде. Мұны облыстық мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасы ұйымдастырып келеді. Қазіргі таңда қалашықтың аумағы толық қоршалып, «JANKENT» стелласы бой көтерді. Қазба жұмыстары нәтижесінде іске асқан жобалар келешекте Жанкентті туристік орынға айналдыруға және археологиялық парк қалыптастыруға септігін тигізері сөзсіз.
«СБ» ақпарат
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
