Сыр елінің рухани ордасы – Нартай Бекежанов атындағы қазақ академиялық музыкалық драма театрының 70 жылдық мерейтойы аясында өтіп жатқан «Сырдың Сәбирасы – І» халықаралық фестивалінде өңірлер мен шетелдерден келген театр ұжымдары мәдени алмасудың тамаша үлгісін көрсетуде.
Алғаш болып Н.Бекежанов атындағы облыстық қазақ академиялық музыкалық драма театры А.Островскийдің «Найзағай» драмасын сахналады. Режиссер Дина Жұмабаеваның жетекшілігімен ұсынылған шығармада қорғансыз қалған әйелдің махаббат хикаясы суреттеледі.
«Найзағай» – үміт пен арманға толы нәзік жанның жүрекжарды тарихы. Жарық пен ерік-жігерді армандайтын жас әйел бостандыққа ұмтылады. Басты кейіпкер өзінің күйеуіне опасыздық жасағанын және оның күнә екенін білсе де, махаббатына қосылуды қалайды. Бірақ соңында жүрекке түскен ауыртпалық басты кейіпкерді өлімге итермелейді. Қойылымдағы нәзік сезім, кейіпкердің бойындағы қорқыныш пен ауыртпалық көрерменге ерекше әсер қалдырды.
Фестивальдің бірінші күнінде Румыниядан келген Эльвира Годяну атындағы драма театр «Неке және ажырасу» қойылымын ұсынды. Антонелла Корничидің «Неаполитандық стильдегі неке және ажырасу» спектаклі италиялық драматург Эдуардо де Филиппоның «Итальяндық үйлену» комедиясының желісі бойынша сахналанды.
Қойылымда Доменико Сориано мен Филумена Мартурано арасындағы күрделі махаббат хикаясы баяндалады. Режиссер сахнада жанды диалог пен тапқырлыққа негізделген стильді қолданып, көрерменге әрі күлдіретін, әрі терең ойға жетелейтін туынды тарту етті. Оқиға барысында Филумена сүйген адамы Домениконың өзге біреуге үйленбек болғанын білгенде, өзін қорланған әрі тастанды сезінеді. Ол отбасы мен әлеуметтік мәртебесін сақтау үшін айлакер жоспарға барады.
«Неке және ажырасу» – махаббат, адалдық, құрмет пен әлеуметтік екіжүзділік сияқты маңызды тақырыптарды қозғаған, өзектілігін жоғалтпаған жоғары деңгейдегі комедиялық қойылымды көрермен қауым өте жақсы қабылдады.
Сенбі, жексенбі күндері де театр көрермен қауымға рухани демалыс сыйлады. С.Қожамқұлов атындағы қазақ музыкалық-драма театры (Жезқазған қаласы) «Макондо» қойылымын ұсынды. Сонымен қатар Н.Думбадзе атындағы Грузия мемлекеттік кәсіби балалар мен жасөспірімдер театры У.Шекспирдің «Гамлет» қойылымын сахналады. Сонау ХVІІ ғасырдың басында жазылған бұл пьеса әлемнің жүздеген тіліне аударылып, талай сахнада қойылды. Бұл жолғы спектакльді көрермен қауым 3 сағат бойы тапжылмай тамашалады.
Жексенбі күні Ф.Достоевский атындағы орыс драма театры (Семей) «Миф об Аттиле» шығармасын және Т.Абдумомунов атындағы Қырғыз ұлттық академиялық драма театры «Ай тұтылған түн» қойылымын ұсынды. Ақын, драматург Мұстай Кәрімнің трагедиясы – дәстүрден кете алмайтын және таза махаббатты бейнелейтін шығарманың бірегей үлгісі. Халықтық әдет-ғұрыптар мен ғасырлар бойы қалыптасқан дәстүрлерден бас тарту – қойылымдағы негізгі драмалық шиеленістің өзегі. Бұл – ескі мен жаңа, салт пен сана арасындағы күрес. Шығарма махаббаттың шексіз құдіретін паш етіп, көрерменді ойға жетелейді.
Қойылымдар соңында театр ұжымдарына аймақ басшысының ықылас гүлі табысталды.
Фестиваль 30 сәуірге дейін жалғасады.
Айсәуле ҚАРАПАЕВА,
«Сыр бойы»
