Аймақтың тарихын бедерлеп, тасқа басқан «Сыр бойы» («Ленин жолы») газетінен талай талантты журналист пен қаламгердің шыққаны мәлім. Солардың арасында ұзақ жыл басылымның жауапты хатшысы қызметін атқарып, секретариаттың жұмысын қара нардай көтерген Қазақстанның Құрметті журналисі, 1971 жылдан Қазақстан Журналистер одағының мүшесі болған Расул Серіков ағамыздың да өз орны бар. Ол саналы ғұмырының 42 жылын осы қарашаңырақта өткізіп, бойындағы қуат-қарымын баспасөзге арнаған жан. Қорғасыннан компьютерге дейінгі жетпіс жылдық кезеңді қамтитын газет дәуірінің бар қиындығын көріп, басынан өткізген ардагер журналистің дүниеден озғанына да қырық күн болыпты.
Расул Серіков 1948 жылы Шиелі ауданы Майлытоғай ауылында туған. Алақандай ауылдағы №141 сегізжылдық мектепті бітірген соң Тәжібайхан қарттың жалғыз ұлы оқуын қаладағы 1-Май мектеп-интернатында жалғастырады. Сол кезде мектеп малшы балаларына арналған білім ошағы болатын. Еңбек жолын мектеп бітірген 1966 жылы туған ауылындағы кітапхана меңгерушісі болып бастайды. Кейіпкеріміздің жазу-сызуға деген құмарлығы бәлкім осы жерден, кітапханадан басталған шығар, кім білсін?! «Талапты ерге нұр жауар» деген, Расул ағамыз 1969 жылы сол кездегі қазақтың С.Киров атындағы мемлекеттік университетінің (қазіргі әл Фараби атындағы ҚазҰУ) журналистика факультетіне оқуға түседі.
Зайыбы Сәуле Әбутәліпқызының айтуынша, сол кездері Майлытоғай ауылында электр жарығы болмапты. Қолына қалам алып, «Темір жолдың арғы жағы, бергі жағы» деген тақырыппен шағын фельетон жазып, оны облыстық «Ленин жолы» газетіне жібереді. Онысы көп ұзамай жарық көріпті. Бұған қанаттанған автор редакциямен байланысын нығайта түседі.
Расул Серіков 1970 жылы облыстық «Ленин жолы» газеті редакциясына корректорлыққа қабылданған. Бұл кезде облыстық газеттің редакторы Қалқабай Әбенов, аймақтағы қазақ тілді жалғыз басылымның ұжымы аға буын өкілдерінен құралған болатын. Дені екінші дүниежүзілік соғысқа қатысқан майдангерлер. «Редакцияда талапты жастарға қазіргідей жұмыс тез табыла бермейтін. 1987 жылы ағаң хаттар бөліміне тілші болып қабылданамын дегенше корректорлық қызметті 17 жыл атқарды, – деп бастады әңгімесін зайыбы Сәуле апай.
«Баспасөзге менің де қатысым бар» деп сөзін жалғаған апайымыз 1973-1977 жылдары облыстық баспаханада еңбек еткенін айтты. Ол кезде баспахана Журба көшесіндегі қазіргі «Әл-Асад» сауда үйінің ғимаратында, ал газет редакциясы Орталық алаңға жақын орналасқан. Баспахана директоры Орман Нұрхабаев. Ол кісінің 1967-1977 жылдар аралығында баспахана директоры болып зейнетке шыққанын білеміз.
– Бітімбай Сиқымов ағамыз баспадағы цензураға жауапты болатын. Мен теруші болдым. Ол кезде газет шығару өте қиын, қорғасынмен басылады. Рекеңмен осы жерде танысып, көп ұзамай (1974 жылы) шаңырақ көтердік. Ата-енеміз ауылда, келін болып ауылға түстім. Екеуміздің де жұмысымыз қалада, қарттардың жанында бір ай тұрып, 1975 жылдың басында қалаға келдік. Кейін жарты ставка корректорлық қызметті қоса атқардым. Рекең ҚазҰУ-дің журналистика факультетін 1976 жылы бітіріп алды.
1985-1991 жылдар аралығында облыстық газетке Нұрділда Уәлиев басшылық жасағаны белгілі. «Редактор Н. Уәлиевтің бұйрығымен ағаң 1987 жылы «Еңбекші хаттары» бөліміне тілші болып ауысты. Ол кезде редакцияға хат өте көп келеді. Үйге әкеліп, мазмұнына қарай іріктеуге көмектесетін едім. Хат міндетті түрде тексерілетін заман. Журналистер редактордың бұйрығымен аудандарға жиі шығады. Рекең де Арал, Қазалы аудандарына бірнеше рет іссапарға шықты», – деді ол.
Сәуле апайдың айтуынша, сол уақытта Болат Мұратбаев жауапты хатшы екен. Ол 1992 жылы зейнетке шыққанынша осы қызметті атқарған, Р.Серіков жауапты хатшының орынбасары болып қызмет істейді. Б.Мұратбаевтан соң Әбдібай Уәлиев ағамыз жауапты хатшы қызметін атқарды, ол кісіге де бірнеше жыл көмекші болған. «Ұмытпасам, ағаң Жақсылық Рахматулла редактор болған кезде газеттің жауапты хатшысы болып тағайындайды, сонан секретариатта тұп-тура 25 жыл істеп, 2012 жылы зейнетке шықты» деді.
Шиелі, Жаңақорған аудандарында аймақтық тілші болған ардагер-журналист Нұрмахан Елтай ағамыз облыстық газеттің руханият бөліміне 1998 жылы тілші болып қабылданыпты. «Қалада, редакцияның өзінде бір жарым жыл еңбек еттім. Бөлім меңгерушісі досым Қази Данабаев, ақын інім Дүйсенбек Аяшұлы бар, үшеуміз бір кабинетте отырамыз. Алдымен газеттің апталық жоспары бекітілетін. Беки салысымен Рекең әр тілшінің кабинетіне кіріп, мақаланы тездетіп өткізуді еске салып жүреді. Жұмысқа келгенде өте қатал, тапсырманың орындалуын мұқият қадағалайды. Бір жолы мынадай қызық болды. Апта басында Дүйсенбек «Көшеде кемпір отыр» деген тақырып берген еді. Халықтың әлеуметтік жағдайы ауыр кезең, жан бағу үшін көшеде сауда істеп отырған қарияның жайын жазып беремін деп жауапкершілігіне алған. Бірақ уақытысында жазып өткізе қоймайды. Рекең: «Әй, Аяшұлы, кемпір қайда?» деп сұрайды ғой. Бұл апта аяқталуға жақын қалған кез. «Мақала жазылмайтын болды. Көшеде отырған кемпір кеше қайтыс болыпты. Бүгін жаназасы» дейді ол күрсініп. Бұған жауапты хатшы шат-шәлкейі шығып ашуланады. «Айтылған кезде сөйлесіп, жазып тастайтын адамсың ғой, не болды енді, не болды?» дегені. Міне, Рекеңнің осындай аңғалдығы да бар еді, ашуы да тез, қайтуы та жылдам. Қарбаластан қолымыз қалт еткенде әзіл-қалжыңымыз жарасып әңгіме-дүкен құратын едік. Дәл Рекеңдей ісіне бекем, жауапкершілігі мықты, барынша ұқыпты жауапты хатшыны көрмеппіз» деп түйіндеді ойын.
2011 жылдың көктемінде газеттің экономика бөліміне тілші болып келгенімде Расул аға жауапты хатшы болатын. Талап күшті. «Мақаланы келесі номерге әзірле» деген түсінік жоқ. Номерге! Күн-түн жүрсең де номерге жоспарланған материал дайын болуы керек. Сол жылдың қыркүйек айында зейнет жасына толып, жарнама бөліміне ауысып кетті.
«Сыр бойы» бұрынғысынша аптасына үш мәрте шығып жатыр. Газеттің жаңа тәсіл – офсеттік басылымға көшкеніне де ширек ғасыр өтіпті.
«Өмір – өзен» деген, жазу-сызумен, қатені түзеумен саусағына мүйіз шыққан кешегі асыл ағалар бүгінде арамызда жоқ. Сол ағалар: «Түріңнен айналайын-ау, біздің бар өміріміз бейнетпен өтті ғой» деп тұрғандай болады. Жауапты хатшы қызметін Расул Серіковке дейін Шора Ерәлиев, Шәкізат Дәрмағанбетов, Болат Мұратбаев, Әбдібай Уәлиев секілді талантты журналистер атқарды. Кешегі қорғасын дәуірінде аянбай тер төккен сол ағалардың еңбегі кейінгілер үшін өшпес өнеге.
Дәуіржан ЕЛУБАЕВ,
«Сыр бойы»
