Облыстық еңбек саласындағы бақылау басқармасы берген мәліметтерге сүйенсек, биылғы жылдың 1 қыркүйегіндегі есеп бойынша өңірде бірлескен шетел жұмыс күші тартылған 26 кәсіпорын жұмыс атқарады. Бұларда еңбек етіп жүрген қазақстандық мамандар саны 6695-ті құраса, шетел азаматының саны – 328. Басқарма шетел жұмыс күші тартылған кәсіпорындарда еңбек заңнамасының сақталуына бақылау жасайды. Өткен кезеңде бұл кәсіпорындарда ұжымдық еңбек даулары орын алмаған, әлеуметтік еңбек ахуалы тұрақты.
– Аталған кәсіпкерлік субъектілерінде еңбек заңнамасы сақталуын тексеру кезінде шетелдік қызметкерлерді рұқсат етілген мамандықтар бойынша тартуға, бірдей қызметтегі жергілікті және шетелдік жұмыскерлердің жалақы көлеміндегі айырмашылықтың болмауына, жұмыскерлерге қалыпты жұмыс жағдайын жасау мәселелеріне айрықша көңіл бөлінеді,– дейді басқарма басшысы Ертілеу Жалғасбаев.
Мемлекеттік еңбек инспекторлары биылғы 8 айда шетел жұмыс күші тартылған 11 кәсіпорында жоспардан тыс тексеру жүргізген. Тексеру нәтижесінде 20 заңбұзушылық анықталып, 10 нұсқама, 2 ескерту беріліп, 486063 теңге мөлшерінде 4 әкімшілік айыппұл салынған. Атап айтқанда, облыстық прокуратураның талаптарына сәйкес шетел жұмыс күші тартылған «Гежуба Шиелі цемент компаниясы» ЖШС мен «Чайна Триумф Интернэшнл Инжиниринг» ЖШС-на биылғы жылдың 22 шілде – 2 тамыз аралығында еңбек заңнамасының сақталуына жүргізілген жоспардан тыс тексеру нәтижесінде бірқатар заң бұзушылық анықталған. Мәселен, 3 жергілікті жұмыскермен еңбек шарты жасалмаған және еңбек демалыстарының кестесі бекітілмеген, 35 қазақстандық жұмыскердің еңбек шарты тоқтатылғанда оларға тиесілі төлемдер кешіктірілген. Сонымен бірге, машиналар мен механизмдерге байланысты жұмыстарда істейтін жұмыскерлер ауысым алдындағы медициналық куәландырудан өткізілмеген және жергілікті жұмыскерлерге қажетті санитарлық-гигиеналық жағдайлар жасалмаған. Алайда, мамандар тексеру барысында жергілікті қызметкерлер мен шетелдіктер арасында еңбекақы төлемінде теңсіздік фактілерінің анықталмағанын алға тартады.
Сондай-ақ, биыл есепті мерзімде шетел күші тартылған 2 кәсіпорында еңбек қызметіне байланысты 2 жазатайым оқиға орын алған. Бұл былтырмен салыстырғанда 50 процентке төмен.
– Биыл тамызда облыс әкімдігі, аймақтағы шетелдік жұмыс күші тартылған 19 кәсіпорын әкімшілігі мен кәсіпорындардағы кәсіподақтар арасында жұмыскерлерге қауіпсіз және қолайлы еңбек пен тұрмыс жағдайларын жасау жөнінде өзара түсіністік туралы меморандум жасалды. Сонымен бірге, шетелдік жұмыс күші тартылған кәсіпорындарға «Шетел жұмыскерлерінің ҚР Үлгілік нұсқаулығы» жолданып, осы бағытта түсіндірме жұмыстары жүргізілуде. Бұл өз кезегінде шетелдік жұмыс күшін тартқан кәсіпорындар арасында еңбек заңдылығын сақтауға ықпал етеді деп ойлаймын,– дейді басқарма басшысы.
Ал, «Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ мамандары былтыр елімізге тартылған шетелдік жұмыс күшін мамандықтар, сала және аймақтар бойынша талдау жасаған екен. ШЖК-ның құрылымдық ерекшеліктерін анықтау үшін олар ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің «Шетелдік жұмыс күші» автоматтандырылған ақпараттық жүйесінің мәліметтеріне сүйенген. Талдау барысында 2010 жылдан бастап 2017 жылдың 31 желтоқсанына дейінгі ШЖК-на берілген рұқсаттары қарастырылған. Мәліметтерге сүйенсек, осы жылдары елімізге 308,6 мың жұмыс күші тартылған. Олар өндіріс салаларында және компаниялардың басқару аппараттарында қызмет атқаруда. Ал 2010-2017 жылдар аралығында біздің аймаққа 3,8 мың шетелдік жұмысшы келген. Облыста еңбек мигранттарының саны бойынша бірінші орынды Қытай азаматтары алады. Мұны 2016-2017 жылдардағы көрсеткіш растады. Сәйкесінше, шетелдік мамандардың 94-99 процентін қытайлық азаматтар құрауда. Ең жоғары көрсеткіш тау-кен өнеркәсібінде болса, ең төмен көрсеткіш сауда мен автомобиль жөндеу саласында тіркелген.
Айнұр Батталова
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
