Мектепалды топ/сыныптардағы бала дамуындағы заттық дамытушы ортаның рөлі

22

0

Фото: автордан

Мектепке дейінгі ұйымдарда пәндік-кеңістіктік даму ортасын ұйымдастыру әр баланың даралығын, оның бейімділігін, қызығушылығын, белсенділік деңгейін тиімді дамытуға мүмкіндік беретіндей етіп құрылады. Дамытушы пәндік-кеңістіктік орта әр бүлдіршіннің сүйікті ісімен еркін айналысуға мүмкіндігі болатындай етіп ұйымдастырылады.

Заттық-кеңістіктік даму ортасына қойылатын талаптар:

Ұйымның (топтың) дамытушы заттық-кеңістіктік ортасы мазмұнды-қаныққан, трансформацияланатын, көпфункционалды, өзгермелі, қолжетімді және қауіпсіз болуы тиіс:

1) Қоршаған ортаның қанықтылығы балалардың жас ерекшеліктеріне және бағдарламаның мазмұнына сәйкес келуі керек.

2) Кеңістіктің өзгергіштігі білім беру жағдайына, оның ішінде балалардың қызығушылықтары мен мүмкіндіктерінің өзгеруіне байланысты пәндік-кеңістіктік ортаның өзгеру мүмкіндігін болжайды.

3) Материалдардың көп функционалдығы мыналарды қамтиды: пәндік ортаның әртүрлі компоненттерін, мысалы, балалар жиһазын, төсеніштерді, жұмсақ модульдерді, экрандарды және т.б. әртүрлі пайдалану мүмкіндігі; ұйымда (топта) көпфункционалды (пайдаланудың қатаң бекітілген тәсілі жоқ) заттардың, оның ішінде балалар белсенділігінің әртүрлі түрлерінде (оның ішінде балалар ойынында алмастырушы заттар ретінде) пайдалануға жарамды табиғи материалдардың болуы. Жоспарланған пәндік-кеңістіктік даму ортасы қарым-қатынас жасауға, балалар мен ересектердің бірлескен іс-әрекетіне, қозғалыс белсенділігі мен оқшаулануына мүмкіндік береді. Балалардың қызығушылығына және олардың мүмкіндіктеріне байланысты қоршаған әлемді белсенді тану үшін кеңістіктің қолжетімділігін, өзгергіштігін, қауіпсіздігін, өзгергіштігін көздейді.

5 жаста келесі сапалық өзгерістер орын алады: сенсорлық стандарттарды қабылдау айтарлықтай жақсарады, балалар заттардың маңызды қасиеттерін сәтті абстракциялай бастайды. Пәндер арасындағы қарапайым байланыстар мен қатынастарды орнату мүмкіндігі пайда болады, қоршаған әлемге деген қызығушылық, бұрыннан бар білімді жалпылау, жүйелеу, тереңдету және нақтылау қажеттілігі оянады. Осылайша, дамып келе жатқан пәндік-кеңістіктік орта, баланың маңызды танымдық дағдыларының барлық спектрін, атап айтқанда, оның кеңістікте, уақытта, символдық жүйелерде шарлау, оның жоғары психикалық функцияларын, ойлауын, сөйлеуін дамыту, проблемалық есептерді шешуге және ақпаратқа бағдарлауға үйрету, эксперимент жасай білу, талдау, шешімдер табу, өз көзқарасын айту, айналадағы адамдармен қарым-қатынас жасауын жан-жақты қамтиды.

Гаухар Таласбаева,

«Өрлеу» Қызылорда облысы бойынша филиалының аға оқытушысы

 


>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<