Шиелі ауданында күріш егісіне алғашқы дән себу рәсімі өтіп, «Дала күні» дәстүрлі семинар-кеңесі аясында сырбойылық шаруалар агросекторды цифрландыру, дамыту мәселелері бойынша тәжірибе алмасты. Ауданға жұмыс сапарымен барған облыс әкімі Қырымбек Көшербаев «Аkmaya Smart Farm» ақылды ферма» жобасының жүзеге асу барысымен танысты.
Аймақтағы «Ақмая» шаруа қожалығы FMIS – «ақылды ферма» зияткерлік геоақпараттық форманы қолданатын пилоттық шаруашылық. Ол жедел навигацияны, өріс деректерін толық талдауды және өндірістік процестердің мониторингін қамтиды. Семинар-кеңесте аталған шаруа қожалығының егіс алқабында ауыл шаруашылығы саласын цифрландыру, агродрондарды егіншілікте пайдалану ерекшеліктері, ауыл шаруашылығының жаңа техникалары мен технологияларын өндіріске енгізу мәселелері қарастырылды. Сондай-ақ, «Ақылды ферма» технологиялары бойынша арнайы көрме ұйымдастырылып, 10 кәсіпорын сырбойылық шаруаларға ауыл шаруашылығы техникалары, гербицид, тыңайтқыштың жаңа түрлерін таныстырды.
Жиынға аудан, қала әкімдері мен орынбасарлары, облыстық басқармалар мен тиісті салалық мекемелер, қоғамдық ұйымдар, шаруашылық басшылары қатысты.
Семинар-кеңесте облыс әкімі су үнемдейтін суару технологияларын белсенді енгізуді және басқа елді мекендерде «ақылды фермаларды» құру тәжірибесін қабылдау керегін ерекше атап өтті.
– Биылғы дән себу рәсімін өткізуде Шиелі ауданындағы Ақмая ауылын бекер таңдаған жоқпыз. Себебі, күріш өсіру тарихына үңілсек, осы ауылдың топырағы – кезінде 16 Еңбек ерін шығарған қасиетті мекен.
Биыл да күріш тұқымын сауықтыру, әртараптандыру бағытында майлы, малазықтық, картоп, бақша дақылдарының өнімділігін жоғарылату және суармалы жерлерді қалпына келтіру бағытында бірқатар жобаларды қаржыландыруды қолға алдық. Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы бойынша елімізде маңызды жобалар іске асырылуда. Осы орайда, Сыр өңірінде де ауыз толтырып айтатын жұмыстар жүзеге асырылуда. Бір ғана мысал, мемлекеттік қолдауларды ұтымды пайдаланған облыс егіншілері соңғы жылдары, ақ күріштің молшылығын жасауда табысты еңбек етіп, жыл сайын ел қамбасына жарты миллион тонна астық құйып келеді. Сонымен бірге, өткен жылы орын алған су тапшылығын болдырмау үшін артық егілетін күрішке суармалы су жеткізіп беруді әкімдік өз мойнына алмайтындығын шаруашылық басшыларына тағы да ескерткім келеді, – деді аймақ басшысы.
Бекітілген ауыл шаруашылығы дақылдарын орналастыру сызбасына сәйкес биыл аймақ диқандарына тұрақты суаруға 4,2 млрд текше метр су қажет. 2019 жылғы 18 сәуірдегі жағдай бойынша, «Шардара» су қоймасында 5,1 млрд текше метр, «Көксарай» су реттегішінде 2,1 млрд текше метр су жиналуда.
«Дала күнінде» көктемгі егіс жұмыстарына дайындық барысы және әртараптандыру бойынша жүргізіліп жатқан жұмыстар туралы ауыл шаруашылығы басқармасының және жауапты мекемелер мен ұйымдардың басшылары, аудан әкімдері баяндады.
Биыл облыста 178,6 мың гектар ауыл шаруашылығы дақылы, оның ішінде 93,5 мың гектар аумаққа дәнді дақыл, 7,2 мың гектар майлы дақыл егіледі. Азықтық дақылды 60,7 мың, картоп, көкөніс, бақша дақылдарын 17,2 мың гектарға егу жоспарланған. Сонымен қатар, 83 мың гектардан астам күріш егіледі.
Шиелі ауданында 27372 гектарға егіс егу жоспарланса, оның ішінде дәнді дақылдар 13127, майлы дақылдар 2100, малазықтық дақылдар 8564, картоп, көкөніс, бақша 4581 гектарды құрайды. Аудан әкімі Әшім Оразбекұлының айтуынша, негізгі дақыл күріштің көлемі былтырғы жылмен салыстырғанда 1047 гектарға қысқарып, әртараптандыру бағдарламасы аясында бидай, жоңышқа, мақсары дақылдарының көлемі көбейтілген.
Ал, саланы цифрландыруға ден қойған «Ақмая» шаруа қожалығы биыл 1333 гектар алқапқа егін егеді.
– Ақылды технология шаруашылықты жүргізуге айтарлықтай тиімді болатын секілді, себебі жерге талдама жасап, калий, фосфор, сульфаттың көлемін анықтау мүмкіндігіне ие болдық. Жаңа технология арқылы өнімді жоғары деңгейде алу жоспарланған. Бұрын әр гектардан 58-62 центнерден өнім алсақ, биыл 70-72 центнер өнім жинаймыз деген ойдамыз, – деді шаруа қожалығының төрағасы Дәулет Жұмбеков.
Жиында өзге аудан әкімдері де биылғы жылғы егістің жайына тоқталды. Бекітілген сызбаға сәйкес биыл Жалағаш ауданында 36465 гектарға егіс егу жоспарланса, оның ішінде негізгі дақыл – күріш алқабының көлемі 21600 гектар. Сондай-ақ, су тапшылығының болу қаупіне байланысты ауданда күріш алқабының көлемі қысқартылған.
Ал Қазалы ауданында 17 329 гектар жерге ауыл шаруашылығы дақылдарын орналастыру межеленген. Аудан әкімі Мұрат Ергешбаев егіс егуде әртараптандыру бағытына ерекше мән берілгенін атап өтті.
Далалық семинардың мақсаты өнімділікті көтеруде қазіргі заман талабына сай заманауи цифрлық технологияларды қолданып, өндіріске енгізу мәселелерін талқылап, таныстыру болатын. «Ақылды ферма» жобасын жүзеге асыру барысында нақты егіншілік элементтері, цифрландырылған егістік жерлер, агродрондарды қолдану, шағын дербес метеостанцияларды пайдалану арқылы шығындарды барынша азайтып, өнімділікті арттыруға болатыны нақтыланған.
– Облыстың табиғи-климаттық жағдайында егін шаруашылығының тиімділігін арттыру үшін ғылыми-зерттеу институттарының жетістіктерін өндіріске енгізіп, инновациялық жобаларды іске асыруымыз қажет. Бұл –заманның, уақыттың талабы, – деді облыс әкімі.
Жиында Ы.Жақаев атындағы қазақ күріш шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының директоры Бақытжан Дүйсенбеков ауыл шаруашылығы кешенін дамыту бағытында 7 жоба қолданылып, 7 шаруашылықта жаңа технологиялар енгізілетінін атап өтті.
Аймақта мал азығының мол қорын жинау мақсатында ылғал сақтайтын жаңа технологияларды (аквасорбент, агрогель) пайдалана отырып, құнарлы жерлерде малазықтық дақылдар өсіру жобасы іске асырылуда. «Бесарық» шаруашылық базасында аквасорбенттерді қолдану арқылы 3 гектарға бидай және 2 гектарға мақсары егілді. Жоба Ы.Жақаев атындағы «Қазақ күріш шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының» ЖШС ғалымдарымен бірлесіп жүзеге асырылуда. Алдағы уақытта олардың тәжірибесі облыстың басқа шаруашылықтарына да таратылатын болады.
Айдана ЖҰМАДИНОВА,
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
