(Әңгіме)
Қоңыр домбыраның толқынды сазына қосыла көңілді тербеп әсем ән шырқалуда, иә, кәдімгі өзіміз күнде есітіп жүрген, құлаққа сіңісті болған көңілді-ақ ән, бірақ, бірақ… мына айтылуы бөлек… Иә, иә, айтылуы бөлектігі ғой – жүрегіңді сыздатары… Содан болар, әуеннің өне бойына мұң толып кеткен бе дерсің, әлде шер ме екен, бәлкім… Кім білген?.. Әйтеуір, бөлек саз.
«Ай, алла-ай, құдайым-ай…» дейді үлкендер, «Пәлі, сілте», дейді қатарлары, ал екі көзден су қараңғы боп айырылған ғаріп жан ән салып отыр.
Асыл бір жорға мінгенім,
Жасыл бір жайлау жүргенім…
Жасы әлі қырыққа тола қоймаған ғаріп жан… Ұзын бойлы, ақ сары, келбетті, толқынды сарғыш шаш кейін қайырылған, салалы саусақтары домбыра ішектерін баппен іледі, әдеміше ұзын қастары ән әуеніне орай дір ете қалып, билеп кеткендей болады кейде, кірпіктер жұмулы. Күнге көп шықпағандыкі ме, әлде мұң мен қападан ба, көз айналасы сәл көгіс тартып, ат жақты жүзі өзгеше ақшыл боз түрге енген. Ол кірпіктерін жұмған күйі әнімен мына жарық дүниеге ынтықтығын, жете алмаған арманын, бәлкім, тағдырға мұңын, жанын күйзелткен наласын, әлде, кеуде толы өкпесін айтқысы келе ме?! «Ай, құдайым-ай» дейді үлкендер, неге екенін қайдам, көздеріне орамалдары жиі барғыштап. «Пәлі, сілте» дейді қатарлары, неге екенін қайдам, өңдері мен дауыстары өзгере. «Иә, Алла… жаратқан-ай» дейді әжем, неге екенін қайдам, мүсіркеген үнмен.
Келесі бөлмедегі қонақтар негізінен әйелдер, егер зәуқайым жолыңыз түсіп дәл сол сәтте, дәл сол бөлмеге бара қалсаңыз, осы өлкедегілер жеңсіз атандырып жіберген қамзолдарына қарсы ілгектерді төрт-бес қатардан қадаған кимешекті кемпірлерді де, осы өлкедегілер бұрмаша атандырып жіберген жаулық тарту үлгісінің сәнін келтіре сызылған кексе әйелдерді де, ақ орамалды жас келіншектер мен қызыл орамалды қыздарды да кездестірерің ақиқат. Орталарында он литрлік самаурын, соғыс жылдарындағы шайды талқы ішудің заманы келмеске кеткен, дастархан толы бауырсақ, құрт пен ірімшік, мәмпәси, ескі салт-дәстүрге тыйым салған үкімет саясатында шаруалары жоқ, 1960 жылдардың бел орталарындағы сәуірде ерекше күйге ене әңгіме соғып, гуілдесіп отыр, айт мейрамы болғасын, енді қайтсін. Әңгіме сәл тына қалғанда естіліп қалар шолпы сылдыры мен самаурын ызыңы да осы отырысты қоштағандай ерекше сәнді-ақ.
– Шырқауын… Жігітің үзілдіреді-ау… Алла-ай, десейші, осы өңірде кешегі бір кезде Балташқа жетер жігіт бар ме еді? – деп, күбірлей сөйледі көрші кемпір, кімге айтқаны белгісіз.
– Апыр-ай, асы болсам қайттым, қорықтым құдайдан, бірақ, Жамалдың қарғысының қаттысын қарашы. Кәпір неме, жап-жас, өрімдей жігітті су қараңғы етті де қойды, – деп, бәлкім, саусақ толы күміс жүзіктерін көрсеткісі келді ме, жасы елуден асса да қызылы қайтпаған бетін сұқ саусағымен емес, төрт саусағымен сыза сужұқпас Ұлия ұзын-сонарға сала бастап еді, ауылдың Бибі апасы атанған кейуана тыйып тастады:
– Тек!… Аузыңа келгенді айтып… Бала отыр, келін отыр деген… Сол оқиға болған жерде өзіміз де болдық қой. Бәрі бір құдайдың қолында… Жамалдың қарғысынан дейсің бе, бұлай болуы мұның ісін Алланың да құп көрмегені де.
– Иә-ә, құдайды ұмыттық, дәмнің кепиеті барын ұмыттық, кешегі аштықты ұмыта бастадық, бұл тоқтық дегенді көтере алмаса, бір нәрсеге ұрындырады ғой. Бұл да сол болды, нала дейсің бе, наза дейсің бе, әйтеуір, болды ғой бір шаруа көз алдымызда. Үмітін тірлігіне талшық етіп жүрген оны қатты налытты ғой… Несін айтасың… «Жерде жетім жыласа – көкте періште қайғырады» деген, Жамал сол жалғыздықты тәңіріден тілепті ме?!
Жасы алпысты алқымдаса да қыз күнінде Арал-Ырғыз өңіріндегі жігіт атаулы ынтық болған ажарын жоғалта қоймаған Қалам кемпір де әңгіме өрмегін әрі жүгіртті. Тағы да Бибі апаның дауысы естілді:
– Жұрт айтса, сенбес едік, өзіміз сол жерде болдық қой, көзімізбен көрдік, бұл құдіреттің ісіне не дерің бар ма, оның көзі бір сәтте көрмей қалғанда тіпті депутат, камунис, құдайды аузына да алмайтын Күлше қатынның өзі «Алла-ау, кеше гөр! Неден жазып қалдық?» деп жылап жіберген жоқ па? Жалпы, Алланы, аруақты ұмытпаған, қиянаттан аулақ жүрген жөн ғой, пенденің нақақтан төгілген көз жасы қай кезде де далаға кетпеген ғой.
Ал ән тоқтар емес, ол өзге дүниені ұмытқан сияқты, әні – өзі, өзі – әні болып, қиялымен басқа бір әлемді кезуде. Сірә, ән салушының бәдіктеу қатар-құрдастары болса керек, оның қасындағы түрі қазақтан гөрі өзбекке көбірек келіңкірейтін келіншегіне ымдап, көз қысушылар да бар. Ал, ғаріп жан ән салып отыр…
Асыл бір жорға мінгенім,
Жасыл бір жайлау жүргенім…
***
Күллі әлем қайғыдан қара жамылып, жарты әлем отқа оранған, оқ пен оттан қара жер қақ айырыла күрсінген, бейбіт күнге ынтық адамзат баласы жабыла лағнет айтқан қаһарлы соғыстың біткеніне де алты-жеті жыл өткенімен, ел әлі бойын тіктеп кете алмай отырған тұс еді бұл. Қатар қона қой төлдету науқанын өткізген «Сазды» колхозының үш-төрт ауылы «Бектұрсын бөгеті» маңында шілдеге шейін қоныс тебе сүт жоспарын орындауды межелеген кез болатын-ды.
Май айы туысымен бұл өңір ерекше күйге еніп, түрлі шөптің иісі адамзатты да, хайуанатты да еліте мас қылар еді. Әсіресе жусан иісі бағзы замандар жұпарларындай ерекше рахатқа бөлей денеңе сергектік сыйлар еді, сергектік сыйлар еді де көңіліңе қанат бітірер еді. Дәл сол өңірге дәл сол кезде жолыңыз түссе, көк шөптің өзі алыстан көк теңіздей толқи көрініп, шуақты күн ерте гүл ашқан құртқашашқа, енді бас ала бастаған сүттікенге, лүп еткен желдің өзіне де билей жөнелер бітік өскен селеу мен еркек шөпке мейірлене көз тігетін. Бір шырқап, бір тоқтап, тына қалар құстар үнін тыңдаған жанның «Апыр-ай, мына кереметке құс екеш құстарға шейін мас қой» дері анық шақ еді бұл.
Бұл төрт отардың төртеуі де саулық қойлар болатын-ды, әр ауыл тұсындағы көгеннің көлемі де әжептәуір үлкен-ақ. Түс мезгілі жақындасымен күнде ауылдың екі бетіндегі екі биік төбеге екі адам қатар шығар еді, шығар еді де екеуі екі бағытқа ұзақ-ұзақ қарар еді. Табиғат-ананың ерекше бір мейірлі осындай шағында көңілдене қимылдап, енді аз-маз тынығуды ниет қылғандар күнде осы екеуіне кезек-кезек көз сала отыратын-ды.
Колхоз орталығы – Сазды жақтағы төбе басына шыққан кісіге қараған ондаған жанарда ұнатпаушылық тұнса, батыс бетке – «Сексеуіл» стансасы жақтағы төбеге шыққан кісіге қараған жанарлар үміт пен мүсіркеуді аңғартатын. Сазды жақтағы биікке ақ шетен қалпақты шығар еді де, Сексеуіл жақтағы биікке ақ жаулықты шығатын. Ауылдағылар ақ шетен қалпақтының сіресіп тұрғанын көрер еді де, ақ жаулықтының сонау алыстан сағыммен көтеріле, бұлдырай жылжыған пойыздарға күн сала қарағанын сезер еді. Иә, колхоз орталығынан шыққан атты жолаушының да, «Сексеуіл» стансасынан шыққан аттылының да бір қара көрсетер, шаң берер шамасы осы – түс мезгілі болатын.
Біраздан соң екеуі де екі жақтан ауылға беттер еді, екеуінің де көзі бәрінен бұрын сүт қабылдайтын үй алдындағы сәкіге төңкеріле қойған, күн сәулесімен шағылыса жалт-жұлт еткен кішкене топатайларға түсер еді.
Иә, екеуінің де көзі төңкере қойған, күн сәулесіне шағылыса жалт-жұлт еткен кішкене топатайларға түсер еді де, екі санада екі түрлі ой бой көтерер еді, екі кеуде екі түрлі сезімге шомар еді.
Төбеден бері түскен шетен қалпақты колхоз орталығы жақтан өкіл көрінбегеніне іштей разы. «Әтәңңә-нәлет… Келмесе, кергендесін… онсыз да сүт планын орындаймыз. Құдайға шүкір, ырысы жаман емес екен, анау астындағы боз жорға, мынау үстіндегі ылғи таза матадан тігілген киім, аяқтағы хром етік, қызмет десең қызмет бар, бір перменің шатауаты, Рсекең сөзінде тұратын адам ғой, бұл сүт планын орындаса управ болайын деп тұр. Ал, әйел десең, осы колхоздың маңдайалды аруына үйленді, өзі оның үстіне Герой труданың қызы. Кім қарсы келер екен енді маған…» Оның көзі қарсы беткейден ауылға қарай құлап келе жатқан әйелге түсті. «Осы кемпір-ақ… Әтәң…ңә-нәлет… Жалмауыз ғой, нағыз жалмауыз… Шалын бір жұтты, баласын екі жұтты… енді келіп, жүрісі анау, өтірік… елдің көзіне нағыз пәк жүректі ана болып көрінгісі келеді… Мүләйімсіп, күнде төбеге шығады… Жалғыз ұлды күтіп жүрген сиқы… Онысы соғыста әлдеқашан… бұл уақта сүйегі қурап қалған болар… Әнжі… Әнжі ғой бұл… Бәрін жорта істейді… Сонысына қарамай турашыл болғысы келеді. Әділін айтатын адам болмақ сиқы… Басқармаға қарсы айтады, еще… Осы жұртта ес жоқ қой… ес жоқ сәпсім… ылғи маласөл ғой… Осыны әулие көреді, осы айтса, бастарын жұлғып, көздерін жұмады… Ай, Рсекеңдікі дұрыс, не дегенмен ел басқарған, халық басқарған, ауданға беделді басшы емес пе, несін айтасың… бұл әнжі… тошны әнжі… Оның үстіне әлгі капут болып кеткен баласы мұның қазіргі келіншегімен үйленетін болып уәделескен дей ме… Сболыш-ай, ә?! Оның сол капут болып кеткені дұрыс болған. Әй, құдай да біледі ғой кімді құртарын… Тү-у… Әтәңңә-нәллет-ай…».
Қарсы беткейден бері түсіп келе жатқан әйел жас шамасы елуден асса да ширақ қимылдай ауылға бет бұрғанда, арғы тұстан ауылға келе жатқан шетен қалпақтыны көрді, алайда, ойы одан гөрі біріне түскен күн сәулесін екіншісі қағып алып ойната, қатарласа тізіліп жалт-жұлт еткен топатайларға ауа берді. «Жалтырауларын… Өй, әкелері сол, жалтырай беріңдер… Елдің ырзығын, несібесін, ағын құйғасын жалт-жұлт етпей қайтсін… Қара қазан мен сенен қасиетті не бар дейсің бізге… Баяғыда ма еді осы, әлде кеше ме еді, әй, жасы құрғыр-ай, қазір тіпті ұмытшақ болып барады, Мақсұтжаны сүт сауып келе жатқанда томпаңдап қарсы жүгіретін еді-ау, жүгіріп келетін де мұрны пысылдап, топатайдағы жаңа сауылған сүтке бас қоятын. Күні бүгінгідей көз алдында, жаратқан жан ием-ау, сол кезде бүкіл дүние исініп жүре беретін еді ғой, анадай жерде мұртын сылай жымиып, бұларға шуақты мейірмен көз сала отағасы тұрар еді. Бұл болса алпыс екі тамыры иіп, пейіште жүргендей болар еді. Ой, дүние-ай…».
Ол көкірек жара күрсінді. Көмейге өксік тығылды, кеудесі от болып бара жатқандай. Ойына қыстауда отырғанда келген Ақбақсы түсті. Бұдан Мақсұтжанынан ең соңғы рет почта арқылы 1943 жылы хат келгенін, сонан соң соғыс бітерде біреудің мөрсіз, әдіріссіз хат әкеліп бергенін, онда баласының «қоршауға түстік» дегенін сұрап алған соң, бір нәрселерді күбірлей айтып, әулие-әмбиелерге, аруақтарға сыйына отырып құмалақ тартқан-ды. Айтқаны қате кетпейтін көріпкел сонда бұған: «Балаң тірі, бәйбіше, бірақ ұзақ күтесің. Алыс-алыс елдерде жүр, түбі келеді» деген еді. Бұл сол күні қаптың түбін қағып, бауырсақ пісіріп, көрші екі-үш үйге «құдайы» беріп жіберді. Иә, жаратқан ием, оның аузына да өзің салған боларсың, әумиін! Иә, содан бері, жо-жоқ, қателесіп барады екен, содан бері емес екен-ау, соғыс бітуге жақындағаннан бері мейлі қыстауда, мейлі жайлауда болсын, күніне бір мезгіл қырға шығып, «Сексеуіл» стансасы жақ бетті бақылауды әдетке айналдырған-ды.
Бұл кезде киіз үй мен жаппа қос аралығына шыптадан істелген көлеңкеде демалушы бес-алты колхозшы арасында желісі өзгелеу әңгіме басталған еді. Досжан жылқышы қасындағы шоқша сақалдыға кейістік таныта сөз бастады.
– Әй, Жұма, мына Балташқа не болған, өмір бойы үйлеріңнің іргесі ажырамаған көршісіңдер, айтпайсың ба дұрыстап, Жамалды қажай бермесін. Кеше осында келгелі байқағаным, жігітке кеуде біткен бе, немене, шешесіндей адамға қаралай тиісіп, «Балаң неміске сатылып кетті дегені» қай тантығаны? Күйеуі қандай еді мұның, Мақсұты қандай еді, өй… бір төре болып өсіп келе жатыр еді… Соғыс тамырын қопарып түсті ғой. Ал, мына сасық күзендікі не десейші…
– Айтуын, айтып жүрмін, бірақ башкасының бұрандасы босап кеткен-ау, қонбайды. Оның үстіне колхоз бастық та шабына түртіп қояды, «Өзі қашайын деп тұрған қоянға «тәйт» дегесін не оңсын». Көп азамат пронттан қайтпады, сосын бұл құтырмай, кім құтырсын? Ана келіншегімен Мақсұттың арасында бірдеңе болған ба әнеу жылдары, әйтеуір, мына шатауат Жамалды көрсе қылғынады да қалады…
Осы кезде үй іргесінен кереге сағанағы сартылдады, сірә, іштен көсеумен ұрғылаған болар, оған қабаттаса адуын Ақмоншақтың ашулы дауысы шаңқ етті:
– Әй, сақалдарың шошаңдап не деп күңкілдеп отырсыңдар, қыртығаннан басқаға шамаларың келмеді-ау, еркек болғандарыңның, одан да қамшымен ол итті осып-осып алмайсыңдар ма? Кеше су алуға барғанда Жамалды ат кеудесімен соғып, басып кете жаздапты, өңшең дарақы.
Екі шал етектерін қақты. Жұма әзілге сүйеді: «Досеке, тезірек ауызды жабайық, әйтпесе мына пері үлкен дәретке кетіп қалып жүрер». Осы сәтте шетен қалпақты да, ақ жаулықты да ауыл шетіне іліккен-ді, шатауаттың айқайы қоса шықты:
– А, ну-ка, тұрыңдар, ылғи нахалдар, ойбай-ау, сауынның уақыты өтіп кетті ғой. Үкіметке қарсысыңдар ма?! Кәні, қарсыларың шық бері! Жатыстарын шәниіп, жаусыңдар ма немене?… Пәшесті жеңдік, сендер неме тұрасыңдар оның қасында… Саулықтардың тұрысы анау маңырап, осыдан келіп, желін тартылады, сүт қайтып кетеді, а, ну-ка, тұрыңдар…
Топатайлар салдырлады, сауыншылар мен қозы ағытушылар көгенге беттеді, шетен қалпақты үйіне қарай адымдады. Адымдап бара жатып, Жамалға сыздана көз тастады, «Сен мыстанды ма, сен мыстанды, тап бүгін берермін сазаңды…».
***
Қозы түгел көгенделіп, қойларды жақынға бір жайып алар уақыт. Осы сәт сүтке тойған көгендегі қозыларға көзің түссе, мойындарынан түрлі-түсті мата қиындыларын көрер ең, ал саулықтар үстінде де дәл сондай мата қиындылары бантикше көрінер еді. Саулыққа да, қозыға да бір түстес матадан белгі байлау, сауыншылар мен қозы ағытар балалар әрекетінің жемісі, себебі, осындай белгімен олар қозыларды енелерімен тез табыстырар еді. Иә, қозы табыстыру, қозы салу да бір өнер, қой келген кездегі ызы-қию маңырау мен шу да – бір әсем сәт.
Жердің оты сондай, отарлар бөгеттен алысқа ұзай қоймайды, қойшыларға да рахат күн туған, биіктеу қыр басына шығып, бір-бір айқайлап қояды да, шоқытып барып ауылдан шай ішіп келеді, тек отарлар қосылып кетпесе болды, барлығы жай. Сауыншы әйелдер топатайларын ұстай сүт сақтайтын үйге қарай беттеген кезде боз жорғаны ауыздыққа сүйей шатауат та жетті.
Құмды жер ғой шаң көтерілді де, көтерілген шаң желге ілесе сауыншы әйелдер үстін жапты, әйелдер үстерін қақты. Саулықтар ығыса қозғалып, көген бір қозғалып басылды.
– Қырасың ба? – Ақмоншақ шап ете қалды.
Папиросын түтіндете бір ерініне қыстырған шатауат керги сөйледі:
– Пірәберкі..! Кәні, сүттеріңді көрсетіңдер, сендер сүт ұрлап жүрген сияқтысыңдар. Үкіметтің планымен жұмыстарың жоқ. Есіл-дерттерің тек ұрлық, пайда табу. Солай… Пірәберкіні, әй, кемпір сенен бастаймыз…
Шатауат Балташ Жамалға тіктелді. Ол болса қолындағы сүт құйған топатайын ер үстінде бір жамбастай кекірейе отырған шатауатқа көтеріп көрсете берді:
– Шыққаны осы болды, балам… Алғашқы сауымдай емес, түс кезінде сүт аз болады ғой.
– Әй, сен мені үйреткің келіп тұр ма? Мен де білем қанша сүт болатынын. Ұрлағансың. Тошны, ұрлағансың. Әйтпесе бір көгеннен… целый бір көгеннен мынадай-ақ сүт шығатын ба еді. Үкіметке қарсысың сен…
– Шырағым, ондайыңды қой… Бар шыққаны осы…Тәңір куә.
– Өзіңнің де, тәңіріңнің де әкесінің аузын … Оны несі маған…
Оны ашу кернеді, мына кемпірді бір тұқыртып алатын кез жеткендей сезілді. «Көрсетейін мен саған Балташтың кім екенін…» Шатауат оң аяғын үзеңгіден шығарып алды да, кемпір қолындағы топатайды шірене тепті. Топатайға тиген етік дыбысы шығысымын жел де ішін тарта қалды, бейне табиғат та бір жаманшылықты сезгендей, мына тіршіліктің барлығы жоқ боп кеткендей маңайда өлі тыныштық орнай қалды. Боз жорға әлденеден шошынғандай ауыздығын шайнай бір бүйірге ала қашты. Сірә, текті жануардың мұндай оқиғаға алғаш кезігуі болар, ышқына кісінеп барады. Жұрт шу етті. «Жазғанның сүтті тепкені несі?!».
Тізгінді бір езулей тартып, Балташ әлгі жерге қайта оралды. «Кемпірді неге қамшымен бір тартып жібермедім, ә? Өзі қолға түсіп тұр еді ғой» деген ой оны әлгі жерге қайта әкелген болатын. Қанталап кеткен көздерімен кемпірді іздеді. Ол тізерлеп отыр екен, ал сүт… Сүт пе, ой, Алла-ай, құмға сіңбестен аппақ болып тұна қалыпты. Мұнысы несі?! Әншейінде төгіп жіберген бір шелек суың көзді ашып-жұмғанша сіңіп кетер құмшауыт жер еді, ал, сүт үш-төрт жерден бүлк-бүлк еткені болмаса, сіңер емес.
Жамал басын көтерді, осы сәт бір шөкім қап-қара бұлт күн бетін көлегейлеген еді, кемпірдің оқты жанарына көзі түскен шатауаттың жүрегі дір ете қалды. «Астапыралла, мынау көз бе, әлде… әлде атқалы тұрған мылтық па… Жо-жоқ, мынау одан да өткір, одан суық бір бәле ғой?!» Тез жанарын тайдырып әкеткен оған осы ойдың келуімен ілесе Жамалдың баяу, бірақ мидың қуыс-қуысын аралап кетердей зілді үні естілді:
– Ақты тептің-ау, ақты төктің-ау, аруақ-құдайды ұмыттың-ау, қасиетсіз-ай, ақты төктің-ау, онда көзің де дәл осындай аппақ болсын, шырағым!
Боз жорға тағы да ала қашты, тағы да кісі шошырлық дауыспен кісінеп барады, әлгі бір шөкім бұлт та бейне «Бәленің бәрі сенен» деп ізінен қуып бара жатқандай, жорға үстіндегі Балташқа қарай ығысып барады. Жамал орнынан тұрып анадай жерде жатқан топатайды алды да, жеңімен шаңын сүртті.
Жұрт самсоз, ол үндемеген күйі жүзінен азап пен қасірет табы сезіле аппақ болып тұна қалған сүтке қарады. «Жаратушы, жан ием, ата-бабамның аруағы-ау, өзің кеше гөр пенделеріңнің күпірлігін».
Сүт сол тұнған қалпы, құмға сіңе қояр түрі байқалмайды, бұл кезде шығандап кеткен боз жорға ауылға жақындап келе жатқан-ды. Есті жануар бір жаманшылықты сезгендей жанұшыра кісінейді, адамдардан көмек күткендей топқа қарай тіке тартып келеді.
Иә, содан соң… Содан соң ел болып жүріп боз жорғаны қаумалай ұстап шатауаттың үйі жанындағы қазыққа әкеліп байлады. Балташты аттан түсіргенде өңі қуқыл тартып, тұтыға сөйлеген болатын:
– Ө-өзі.. не.. боп к-кет-ті. Ищ-щай не-неткен тас қараңғы түнек еді.
***
Қоңыр домбыраның толқынды сазына қосыла ән шырқалуда, күнде есітіп жүрген, құлаққа сіңісті болған көңілді ән, бірақ, бірақ мына айтылуы бөлек… Иә, иә, айтылуы бөлектігі ғой – жүрегіңді сыздатары… Әуеннің өне бойына мұң толып кеткен бе дерсің, әлде шер ме екен, бәлкім… Кім білген?.. Әйтеуір, бөлек саз.
«Ай, Алла-ай, құдайым-ай» дейді үлкендер, «Пәлі, сілте», дейді қатарлары, ал екі көзден су қараңғы боп айырылған ғаріп жан ән салып отыр.
Асыл бір жорға мінгенім,
Жасыл бір жайлау жүргенім…
…Иә, көз алдыңда осы бір сурет пен құмға сіңбей кілкіген сүт, құлағыңда осы бір әуенмен қабаттаса естілер шошына кісінеген боз жорға үні мен «Жаратушы, жан ием-ай, ата-бабамның аруағы-ау, өзің кеше гөр пенделеріңнің күпірлігін» деп күбірлеген кейуана даусы.
Алдажар ӘБІЛОВ.
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
