Әр мемлекеттің өсіп-өркендеуінің және дәулеттілігінің кепілі – салық. Сондықтан салық төлеу жүйесі келешегін ойлайтын ел үшін аса маңызды. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев та салық төлеу жүйесін жаңғыртуға баса назар аударып отыр. Президент «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» атты Жолдауында ұлттық табыстың әділ бөлінуіне баса мән бере отырып, салық жүйесін жаңғырту қажеттігі туралы тапсырма берген болатын. Содан бері елімізде салық төлеу жүйесін дамыту бойынша маңызды жұмыстар қолға алынуда.
Салық – мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан белгілі бір мөлшерде түсетін міндетті төлемдер.Ал, осы уақытша қаржылық қиындықтарға тап болған салық төлеушілер үшін Салық кодексінде салықтарды және (немесе) төлемдерді төлеу жөніндегі салық міндеттемесін орындау мерзімдерін неғұрлым кеш мерзімге өзгерту мүмкіндігі көзделген.
Мерзімдерді өзгерту салық міндеттемесін орындау нысанында беріледі:
– алтыайданаспайтынмерзімгесалықсомаларынбіржолғытөлеумен кейінге қалдыру;
– үшжылданаспайтынмерзімгесалықтардыңсомаларын ай сайыннемесетоқсансайынтөлейотырып бөліп төлеу.
Салықтардыжәне (немесе) төлемдердітөлеубойыншакейінгеқалдырунемесебөліп-бөліптөлеуқаржылықжағдайысалықтыжәне (немесе) төлемдібелгіленгенмерзімдетөлеугемүмкіндікбермейтінсалықтөлеушігеберілуімүмкін, алайдаолардытөлеумүмкіндігікейінгеқалдырунемесебөліп-бөліптөлеуберілетінмерзімішіндепайдаболадыдеппайымдауғажеткіліктінегіздер бар.
Төлемкөзіненұсталатынсалықтарды, акциздерді, Еуразиялықэкономикалықодаққамүшемемлекеттердіңаумағынанимпортталатынтауарларғақосылғанқұнсалығын, сондай-ақ ҚР бюджет заңнамасынасәйкес ҚР Ұлттыққорынатүсетінсалықтардықоспағанда, салықтардыңбарлықтүрлерібойыншакейінгеқалдырунемесебөліптөлеуберілуімүмкін.
Салық бойынша кейінге қалдыруды немесе бөліп төлеуді қалай алуға болады.
Кейінге қалдыруды немесе бөліп төлеуді алудың міндетті шарты салық төлеушінің және (немесе) үшінші тұлғаның мүлкін кепілге қою не салық төлеушінің банк кепілдігін беруі болып табылады. Салықтарды және (немесе) өсімпұлдарды төлеу жөніндегі салық міндеттемесін орындау мерзімін өзгерту туралы немесе оны өзгертуден бас тарту туралы шешімді салық төлеушінің орналасқан жері бойынша Мемлекеттік кіріс органы уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша салық төлеушінің өтінішін алған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде қабылдайды.
Салықтарды және (немесе) төлемдерді төлеу жөніндегі салық міндеттемесін орындау мерзімдерін өзгерту туралы мәселені қарау үшін салық төлеуші мынадай негіздердің бірі болған кезде тиісті мемлекеттік кірістер органына салық өтінішімен жүгінуі қажет:
- салық төлеушіге еңсерілмейтін күш (Әлеуметтік, табиғи, техногендік, экологиялық сипаттағы төтенше жағдайлар, әскери іс-қимылдар және еңсерілмейтін күштің өзге де мән-жайлары) нәтижесінде залал келтіру;
- салық төлеушінің тауарларды, жұмыстарды немесе көрсетілетін қызметтерді өндіруі және (немесе) өткізуі маусымдық сипатта болады;
- дара кәсіпкер ретінде тіркеу есебінде тұрмайтын жеке тұлғаның мүліктік жағдайы (Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өндіріп алуға болмайтын мүлікті есепке алмағанда) салықты біржолғы төлеу мүмкіндігін болдырмайды;
- соттың берешекті қайта құрылымдау рәсімін қолдану туралы шешім қабылдауы;
- салық төлеуші қызметінің негізгі түрі Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес стратегиялық маңызы бар экономика саласына жатады;
- салық төлеушінің қосымша салық есептілігін ұсынуы;
- салық төлеушінің тексеру нәтижелері туралы хабарламада көрсетілген есептелген салықтардың және (немесе) төлемдердің сомаларымен келісуі.
Өтінішке қоса берілетін құжаттардың тізбесі:
- тиісті контрагент-дебиторлармен жасалған шарттардың бағаларын және оларды орындау мерзімдерін көрсете отырып, салық төлеушінің контрагент – дебиторларының тізбесі, сондай-ақ осы шарттардың көшірмелері;
- салықтарды және (немесе) төлемдерді төлеу мерзімін өзгерту үшін негіздердің болуын растайтын құжаттар;
- кепілге берілетін мүліктің нарықтық құнын бағалау туралы бағалаушының есебін қоса бере отырып, кепіл нысанасы болуы мүмкін мүлік туралы құжаттар не кепілгер банк пен салық төлеуші арасында жасалған банк кепілдігі шарты және банк кепілдігі. Бұл ретте, бағалаушының кепіл мүлкінің нарықтық құнын бағалау туралы есебі Салық төлеуші кейінге қалдыру немесе бөліп төлеу туралы өтініш берген күнге дейін он жұмыс күнінен ерте жасалмауға тиіс.
Мүлікке қойылатын талаптар
Кепілге берілетін мүлік жоғалудан немесе бүлінуден сақтандырылуға тиіс және оның нарықтық құны қолданылу кезеңі үшін есептелген өсімпұлды ескере отырып, салықтарды және (немесе) төлемдерді төлеу жөніндегі салық міндеттемесін орындау мерзімін өзгерту туралы өтініштерде көрсетілген салықтардың және (немесе) төлемдердің сомасынан кем болмауға тиіс салық төлеуші салықтарды және (немесе) төлемақыларды төлеу жөніндегі кестені бұзған жағдайда оны кейінге қалдыру немесе бөліп төлеу, сондай-ақ оны іске асыруға арналған шығыстар.
Бұл ретте, салық төлеушінің және (немесе) үшінші тұлғаның мүлкін кепілмен және (немесе) банк кепілдігімен қамтамасыз етілген салық міндеттемесін орындау кестесі бұзылған жағдайда, салық органы салық төлеушінің және (немесе) үшінші тұлғаның кепілге салынған мүлкінен өндіріп алуды талап етеді, не банк кепілдігін орындауды талап етеді.
Әрі қарай, сауда-саттық жүргізу арқылы мүлікті сату жүзеге асырылады.
Салық төлеуші және (немесе) үшінші тұлға кепілге қойған, сондай-ақ салық төлеушінің (салық агентінің) билік етуі шектелген мүлкін өткізу тәртібін уәкілетті орган айқындайды.
Салық төлеушілерге айтатынымыз осы тектес жағдай туындаса берілген осы мүмкіндектерді пайдалануға кеңес береміз. Сұрақтар туындаған жағдайда Қызылорда қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасының Берешекпен жұмыс бөліміне 103 кабинетке келіп кеңес алуға болатынын ескертеміз.
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
