Бүкіл әлемдегі сияқты қазір елімізде инфляция қарқынын ауыздықтау біршама қиындыққа душар болуда. Сарапшылардың атап көрсеткеніндей, 2021 жылдың екінші тоқсанында Қазақстан экономикасы біршама қарқынды дамыды.
Ішкі жалпы өнімнің өсуіне айналымға қосылған миллиардтаған теңгелер ықпал жасады. Сонымен бірге ол бағаның өсуіне әкеп соқты. Бірақ осының барлығы Қазақстан сияқты дамушы елдерге ғана емес, бұрын инфляцияның деңгейі қалыпты деңгейде ұсталып келген мемлекеттерге тән болып отыр. Әсіресе бұл соңғы кездері Ресей экономикасы үшін үйреншікті құбылысқа айналды. Ресей президенті Владимир Путин инфляцияны АҚШ-та айналымға қосылған нақты кіріспен қамтамасыз етілмеген бірнеше триллиондаған доллардың ықпалы деп түсіндірді.
Соңғы уақытта Қазақстанның монетарлық билігі макроэкономикалық тежеу механизмдерін қолдануды жиі қолға алды. Атап айтқанда, нарыққа ақшаның түсуі тежелуде. Еуроазиялық даму банкі сарапшыларының пікірінше, елімізде бұл уақыттағы шаралар алдағы кезде өз жемісін көрсететін болады. Жыл аяғына дейін Қазақстанда инфляция 7 процентке дейін тежеледі. Инфляцияның жылдам өсуіне экономикадағы жағдайдың қалыпқа түсуі ықпал жасауда.
Қазір доллардың теңгеге қатысты бағамы туралы жиі айтылуда. Әзірге ол доллар құнынан шаққанда 424 теңгені құрайды. Жыл соңына дейін жағдай осы қалыпта тұрса, экономика 4 процент өсімді құрауы әбден мүмкін. Бұл салыстырмалы түрде айтқанда, үлкен өсім көрсеткіші болып табылады. Осындай жағдай қалыптасқанда сарапшылар инфляцияның күткендегіден жоғары болатынын болжайды.
Жергілікті нарық қазір нақты жағдайға бейімделе бастады. Соңғы кездері жергілікті тұтыну нарығында баға біртіндеп төмендеп келеді. Айталық картоп және көкөніс өнімдерінің бағасы осыдан 1,5-2 ай бұрынғы деңгейден 50-70 процент төмендеген. Біз тілдескен сатушылар баға алдағы қазан айларында өткен жылғы деңгейге жетуі әбден мүмкін деген пікірді алға тартады. Бұл бір жағынан нарыққа ақшаның қысым жасап жатқанына қарамастан, жалпы өнім өндірудің көлемі өспесе кемімегенін айқындайды. Бір сөзбен айтқанда, диқан қауымы жаңа жағдайға бейімделуде. Ресей нарығы жабық болғандықтан өнімнің көпшілігі жергілікті жерде сатылуда. Түйінін айтқанда, сұраныс пен ұсынысқа сәйкес экономика өз заңдылығымен даму жолына түскен сыңайлы.
Сарапшылар соңғы кезде елімізде нан өнімдерін өндіру көлемі біршама төмендегенін айтады. Ол шамамен 20 процентке төмендеген. Осыған сәйкес макарон және кондитер өнімдерін өндіру көлемі азайған. Қымбатшылық аталған өнімдерді айналып өткен жоқ. Нан бағасы біршама қымбаттады.
Дегенмен сарапшылар экономикалық жағдайдың біршама өзгеру мүмкіндігін жоққа шығармайды. Ол әдетте елімізде қалыптасқан індеттің өршуіне байланысты шектеу шараларының енгізілуімен сабақтастырылады. Қалай болғанда да барлығына уақыт төреші.
Ж.Әленұлы
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
