Осы күнге дейін ширақ жүретін, кездескен адамдармен күліп сөйлесетін, орташа ғана бойлы, шағын денелі, ақсары жүзді жігіт ағасы Ералыны өмір бойы білемін деп айтуыма болады. Оның себебі де бар, ең алғашқы рет екеуміз сонау 1972 жылдың шілде айында С.Киров атындағы ҚазМУ-дың атақты №1 жатақханасында кездестік (Ә.Нұршайықовтың кейіпкері Меңтай тұрған жатақхана). Екеуміз де талапкерміз, мен Аралдағы №15 орта мектепті бітіргенмін, Ералы Алматыдағы №56 физика-математика мектебінің алғашқы түлектерінің бірі. Сол жылы бірге осы университеттің механика-математика факультетіне «математика» мамандығы бойынша оқуға түстік. Қырық жылдан аса уақыт Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің «Математика және қолданбалы механика» кафедрасында бірге қызмет істеудеміз.
Жастайынан оқуға зерек болды. Ералының математикаға ерекше қабілетін байқаған ұстаздары, Қызылорда қаласының білім бөлімі арқылы, 1968 жылы қаладағы С.Сейфуллин атындағы №4 орта мектептің 6-сыныбын бітірген оны, Алматыда енді ашылған физика-математика мектебінде оқуға ұсыныс жасады. Алғашында бұл мектепте бір қазақ сыныбы және бір орыс сыныбы ғана болды. Ералының сыныбындағы 24 оқушының арасынан бір академик, үш ғылым докторы, төрт ғылым кандидаты шықты.
Кейін талай дарынды балаларды түлетіп ұшырған осы білім ордасы, 1968 жылы академик Орынбек Жәутіковтің бастамасымен ашылған еді. Оның да өз себебі бар болатын, өткен ғасырдың 60-жылдарының басында Кеңестер Одағы деп аталатын алып мемлекетте жоғары білікті инженерлер мен ғалымдарға деген сұраныс өте үлкен болды. Осыған байланысты, елдегі үлкен университеттер жанынан арнаулы физика-математикалық мектептер ашыла бастады. Алдымен 1963 жылы академик А.Колмогоровтың бастамасымен М.Ломоносов атындағы Москва мемлекеттік университеті жанынан №18 физика-математика мектебі ашылды. Ізінше Ленинград, Киев, Новосибирск университеттері жанынан осындай арнаулы мектептер ашыла бастады. Бұл мектептерге қабылданатын оқушылардың саны шектеулі болғандықтан, ауылдық жерлерде тұратын оқушыларды ғылымға баулу үшін, академик М.Гельфандтың бастамасымен Бүкілодақтық сырттай математикалық мектеп ашылды. Бұл мектептің еліміз бойынша 20-дан аса филиалдары болды. Осы мектептердің негізгі мақсаты – дарынды балаларды ғылымға баулу. Бұл жерде өткенді дәріптеп отырған жоқпыз, алайда, сол кездегі білім жүйесінің мықтылығын айтуға тура келеді. Ерекең бітірген мектеп, қазір академик О.Жәутіков атындағы Республикалық физика-математика мектебі деп аталады. Өзінің Жәутіков мектебінің түлегі екенін әрдайым мақтан тұтады.
Университетті бітірген 1977 жылдан бастап, Ерекеңнің бүкіл саналы ғұмыры Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетімен тығыз байланысты. 1984-1986 жылдар аралығында Т.Шевченко атындағы Киев мемлекеттік университетінің «Ықтималдар теориясы және математикалық статистика» кафедрасының аспирантурасында оқыды. 1987 жылы осы университеттің ғылыми кеңесінде «Кездейсоқ процестердің кейбір банах кеңістіктеріндегі аналитикалық қасиеттері» тақырыбы бойынша диссертация қорғап, физика-математика ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін иеленді.
Осыншама жылдар ішінде Ерекеңңің алдынан мыңдаған студент өтті. Олар қазір еліміздің барлық аймақтарында қызмет істейді. Сонымен қатар, дарынды оқушылармен де жұмыс жүргізуді ұмытпайды. Адами болмысы, жүріс-тұрысы қарапайым, өз мамандығына адалдығын осы күнге дейін дәлелдеп келеді. 45 жылдан аса ұстаздық қызметте жүрсе де әрбір сабағына мұқият дайындалып, студенттерге қатаң талап қоя біледі. Өз мамандығына соншалықты берілу – адамдарда сирек кездесетін қасиет деп білемін.
Ералы Әбдіғаппарұлы сонымен қатар үлгілі отбасының басшысы. Құдай қосқан қосағы Бектай екеуі екі ұл, екі қыз тәрбиелеп, жақсы азамат қылып өсірді. Үлкендері Айна Л.Гумилев атындағы Евразия ұлттық университетінің докторанты болса, Ержаны Ұлттық қауіпсіздік комитеті академиясында оқытушы, қолдарындағы Бекжан ішкі істер басқармасының ақпараттық басқару орталығында қызмет істейді, ал кенжелері Жайна Астанада дәрігер-педиатр.
Ералы Әбдіғаппарұлы – 70-тен астам ғылыми және ғылыми-әдістемелік жұмыстардың, екі оқу құралының, «Ықтималдар теориясы» пәнінен электрондық оқулықтың авторы. Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің Ы.Алтынсарин медалімен (2005 ж) Қорқыт ата атындағы алтын медальмен (2015 ж) және Қазақстан Республикасы ғылымын дамытуға қосқан үлесі үшін медалімен (2025 ж) марапатталған.
Бүкіл саналы ғұмыры математикамен өрнектелген Ерекең, мерейлі жетпіс жасқа толғалы тұр. Бұл – өмірлік бір белес.
Бақытжан ЖАНМОЛДАЕВ,
техника ғылымдарының докторы, профессор
