Кеше «Достық үйінде» облыс әкімі Қырымбек Көшербаевтың төрағалығымен актив жиыны өтіп, онда Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Қазақстандықтардың әл-ауқатының өсуі: табыс пен тұрмыс сапасын арттыру» атты Жолдауынан туындайтын міндеттер сараланды. Жиында облыс басшысының сөйлеген сөзі толық нұсқада назарға ұсынылады.
Құрметті актив жиынына қатысушылар!
Күні кеше Ел Президенті – Ұлт Көшбасшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Қазақстан халқына кезекті Жолдауын арнады.
Елбасының тікелей эфир арқылы халқына жолдаған бұл жолғы Жолдауының мәні мен маңызы бұрынғыдан да ерекше болды. Жолдаудың әрбір тармағында Елбасы тиісті сала министрі мен әкімдерге, жауапты тұлғаларға жүзбе-жүз арнайы тапсырмалар бере отырып, міндеттерді нақтылай түскенін өздеріңіз көріп отырдыңыздар. Бұл әр азаматтың әл-ауқаты әрдайым Елбасының басты назарында екенін, сондықтан да, еліміздегі нақты әлеуметтік мәселелердің маңыздылығын көрсетеді.
Сәт сайын құбылып, ғарыштық жылдамдықпен өзгеріске ұшырап жатқан қазіргі кезең бізден әрбір ісімізге сергек және барынша жауапкершілікпен қарауды талап етеді.
Мемлекет басшысы биылғы Жолдауында бұған дейін айтқан дәйектемелердің дұрыстығын тағы да нақтылай түсіп, ел дамуына тың серпін беретін бағыт-бағдарлардың жаңа кезеңін ұсынды.
Ол еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуының инновациялық өзегіне айналып, бәсекелік қабілетін арттыра түсуі тиіс.
Сондай-ақ, бұған дейін қабылданған мемлекеттік бағдарламалардың жалғасы ретінде жүйелі жұмыстар мен тың реформаларды қамтыды.
Бүгінге дейін іске асырылған «Нұрлы жол», «Нұрлы жер», «Жол картасы-2020», «Рухани жаңғыру», «Президенттің бес әлеуметтік бастамасы» секілді мемлекеттік бағдарламалар аз уақыттың ішінде өз нәтижесін берді. Ендігі міндет – табысты елге айналу.
Елбасы Жолдауда айтқандай, біз тәуелсіздік жылдары көп жұмыс атқарып, жаңа мемлекет құрып, бейбітшілік пен қоғамдық келісімді қамтамасыз ете алдық. Қазақстанның халықаралық беделі артып, оның геосаяси рөлінің күшеюіне қол жеткізілді.
Бүгінгі актив жиыны Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың «Қазақстандықтардың әл-ауқатының өсуі: табыс пен тұрмыс сапасын арттыру» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауына және «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласы бойынша алдағы міндеттерді айқындауға арналады.
Жаһандану заманында әрбір ұлттың өзін-өзі тануға ұмтылуы – заңдылық. Осы ретте, Мемлекет басшысының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы Рухани сілкініске жол сілтеуші бағдар ретінде жаппай қолдауға ие болып, қоғамдағы жаңғыру үдерістеріне зор серпін берді. Сондықтан, бұл бастаманы әрі қарай жалғастыра отырып, оның аясын жаңа мазмұнмен және тың бағыттармен толықтыра беретін боламыз.
құрметті жиынға қатысушылар!
Мемлекет пен халықтың күш біріктіруінің арқасында біз Қазақстанда жалпыға ортақ еңбек қоғамын құра алдық.
Өздеріңізге белгілі болғандай, Мемлекет басшысы қазақстандықтардың әл-ауқатын өсіруге тікелей ықпал ететін 6 басымдықты айқындап, нақты тапсырмалар жүктеді.
Ендігі міндетіміз – табысты даму жолында жүктелген міндеттерді абыроймен атқару.
Енді, осы басымдықтар төңірегінде қандай шаруалар күтуде, оларды тиімді жүзеге асырудың шараларын талқыласақ деймін.
І. ХАЛЫҚ ТАБЫСЫНЫҢ ӨСУІ
Елбасы атап өткендей, қазақстандықтардың тұрмыс жағдайы бірінші кезекте өмір сапасының артуы мен кірістерінің тұрақты өсуіне байланысты болып отыр. Сондықтан, еңбекақы төлеу жүйесінде бірқатар реформалар жасауды ұсынды. Бұл мәселелерге қатысты біз тиісті өкілеттік органдармен жұмыстарды пысықтап, әрбір лауазым иесі өз қызметіне лайық табыс алуын қамтамасыз етеміз.
Статистикалық мәліметтерге жүгінсек, 2018 жылдың екінші тоқсанында орташа еңбекақы 133516 теңгені құрап, осы жылдың 1-ші тоқсанымен салыстырғанда 9,4 пайызға көбейді. Оған әсер еткен – жаңа жұмыс орындарының құрылуы,өндірістің өсуі және жаппай кәсіпкерлікке дамыту арқылы нәтижелі жұмыспен қамтуға бағытталған әлеуметтік саясат.
Бұл мақсаттарға бөлінетін қаржы көлемі жыл сайын артуда, республикалық бюджеттің есебінен былтыр 2 млрд теңге қаралса, 2018 жылы бұл сома 3,5 млрд теңгеге дейін артқан.
Сондай-ақ, атаулы әлеуметтік көмектің жаңа форматы да жұмыс істеуге дайын отырған адамдарға қолжетімді болып, жұмысқа қабілетті азаматтарды жұмыспен қамтуға бағытталған.
Енді ең төменгі жалақының 1,5 есеге өсуі еңбегі ең төменгі тарифпен бағаланатын халықтың аз қамтамасыз етілген бөлігін ынталандыратын болады. Сондай-ақ, жұмыс берушінің жұмыскердің еңбегіне төмендетілген ақы төлеуінен қорғайтын болды. Одан басқа, ең төменгі жалақының өсуі жүктілігі мен босануына байланысты жұмысқа жарамсыздық қағаздарын, жұмысын жоғалтқанда, медициналық көмек көрсету кезінде төлеу үшін жөнелтілім нүктесі болып табылатындықтан азаматтардың әлеуметтік және медициналық сақтандыруға арналған ресурстарының қосымша көзі болады.
Бұл өз кезегінде «Еңбек» бағдарламасы аясында көрсетіліп отырған жұмыспен қамту шараларына сұранысты көбейтеді.
Сол себепті, Қызылорда қаласы мен аудан әкімдері жұмыспен қамтуды үйлестру және әлеуметтік бағдарламалар (Т.Дүйсебаев), экономика және бюджеттік жоспарлау басқармаларымен (м.а. Н.Қордабай) бірлесіп, 2019 жылға республикалық және жергілікті бюджеттерден әлеуметтік және қоғамдық жұмыс орындарына жолданған азаматтардың еңбекақысын көбейтуге қосымша қаржы бөлуді қарастыруды пысықтауды тапсырамын.
Қазіргі таңда өз ісін дамытам дегендерге барлық жағдай жасалған, қаржы бар, қолдау көрсетілуде. Ал, адамдардың кәсіби біліктілігін дамыту үшін оқыту үдерісін қайта қарау қажет.
Жыл сайын біз еңбек ресурстары балансын әзірлеп, өзектендіреміз. Барлық оқу орындары мемлекеттік тапсырыс алып, жағдайларын бюджеттік қаржы есебінен шешіп отыр. Алайда, оқу бітіргеннен кейін жұмысқа тұру мәселесі неге өз деңгейінде шешілмей отыр? Сондықтан, оқу орындарының білім беру сапасына жауапкершілігін қайта қарау қажет. Сапалы білім болмайынша, мемлекеттік тапсырыс та болмайды. Бұл бизнес кәсіпорындарына да қатысты.
Осы орайда, Қызылорда қаласы мен аудан әкімдері білім (М.Мелдебекова), жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар (Т.Дүйсебаев) басқармаларымен, «Атамекен» аумақтық кәсіпкерлер палатасымен (Ғ.Жақсылықов, келісім бойынша) бірлесіп аумақтағы барлық оқу орындарына оқу бітіргеннен кейін түлектердің жұмыспен қамтылуына және еңбекақы мөлшері тұрғысынан олардың қызметіне баға беріп, талдау жүргізсін.
БІРІНШІ. Мемлекет басшысы бизнесті өркендетудің маңыздылығын тағы да атап өтіп, қазақстандықтардың басым бөлігін табыспен қамтамасыз етуде оның тиімділігінің зор екенін айтты.
Өздеріңізге белгілі, биылғы жылды өңірімізде «Жаппай кәсіпкерлікті қолдау жылы» деп жариялаған болатынбыз. Осы жұмыстардың оң нәтижесін беруіне орай блыс әкімдігі, мәслихат, «Нұр Отан» партиясының филиалы, қоғамдық кеңес және кәсіпкерлер палатасымен бірлесіп 2018-2020 жылдарды облысымызда жаппай кәсіпкерлікті дамытудың үш жылдығы деп қайта жарияладық.
Осы ретте, жұмыс жасап тұрған шағын және орта бизнес субъектілерінің саны бойынша жыл басынан бері өңірлер арасында көшбасшы екенімізді мақтанышпен айтуға болады. Ағымдағы жылдың 1 қыркүйегіндегі жағдай бойынша облысымызда тіркелген кәсіпкерлік субъектілерінің саны 51601 бірлікті құраса, оның ішінде жұмыс жасап тұрған кәсіпкерлік субъектілерінің саны 40988 бірлікті құрап, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 11,3 пайызға өскен.
Сонымен қатар, аталған бағыт бойынша жасалған жұмыстардың 9 айдағы қорытындысымен келесідей жетістіктерге жеттік.
Біріншіден, «Бизнестің жол картасы 2020» бизнесті қолдау мен дамытудың мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде 2018 жылы барлығы 1319 млн теңге бөлініп, облыс бойынша кәсіпкерлік субъектілерінің 377 жобасына қолдау көрсетілді. Яғни:
1) несие бойынша пайыздық мөлшерлемені субсидиялауға 900 млн теңге бөлініп, жалпы құны 4,6 млрд теңге болатын 101 жоба мақұлданған.
2) шағын және орта бизнес несиесі бойынша ішінара кепілдендіруге 219 млн теңге бөлініп, қазіргі кезде кепілдік құны 988 млн теңге болатын 52 жобаға кепілдік ұсынылды.
3) гранттық қаржыландыруға – 200 млн теңге бөлініп, облысымыздың 224 кәсіпкерлерінің жобаларына ұсынылды.
Екіншіден, «Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасы» шеңберінде Қызылорда қаласы мен аудандарда микрокредиттер беру үшін 2018 жылы республикалық бюджеттен 3 489 млн теңге бөлінген болатын.
Бұдан бөлек, жыл басында ісін жаңа бастаған кәсіпкерлерге микрокредит беруді кеңейту үшін облыстық бюджеттен 1 млрд теңге бөлінді. Бұл қаражаттар «Қызылорда» өңірлік инвестициялық орталығына отырғызылды.
Бүгінгі күні бұл бағдарлама бойынша облысымызда жалпы құны 3 млрд теңгені құрайтын микрокредит қаражаттары ісін жаңа бастаған кәсіпкерлердің 904 жобасына ұсынылды.
Осы ретте, ағымдағы жылдың 5 қазанында Елбасының Қазақстан халқына Жолдауында «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың мемлекеттік бағдарламасын» тағы 5 жылға созуды тапсырды. Ал, бұл шешім өз кезегінде экономика салаларында бизнестің тиімді артуына септігін тигізері анық. Осыған орай, келесілерді тапсырамын:
Кәсіпкерлік және туризм басқармасы (Б.Намаев) «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың мемлекеттік бағдарламасы аясында тиісті ұсыныстарды салалық министрлікке енгізсін.
Кәсіпкерлік және туризм басқармасы (Б.Намаев) мен «Даму» Кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ Қызылорда облысы бойынша аймақтық филиалы (А.Тастанов, келісім бойынша) «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың мемлекеттік бағдарламасы аясында жұмыстарды күшейтсін.
Қызылорда қаласы мен аудан әкімдері «Бизнестің жол картасы-2020» бизнесті қолдау мен дамытудың мемлекеттік бағдарламасы аясында жүргізілетін жұмыстарын одан әрі күшейтіп, жоғары көрсеткіштерге қол жеткізсін.
ЕКІНШІ. Елбасы экономикада бәсекелестікті дамыту және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы мен табиғи монополиялардың қызметі үшін белгіленетін тарифтер саласында тәртіп орнату мақсатымен батыл шаралар қабылдау керектігін айтты.
Қазіргі кезде «Табиғи монополиялар туралы» заң жобасы Парламент қарауында, онда қызмет сапасының стандарттарын сақтау және олардың қызметтерінің тиімділігін арттыруға байланысты табиғи монополия субъектілерінің қызметтеріне тариф бекітудің ынталандыру әдісі қарастырылған.
Бұдан басқа, заң жобасы тариф қалыптастырудың ашықтығын арттыру мақсатында жаңа институттарды ендіруге және қоғамды тариф бекіту процесіне тартуға бағытталған. Тарифтік саясат бойынша Кеңес енгізіледі, сонымен қатар, инвестициялық бағдарлама, тарифтік сметаның орындалуына мониторинг жүргізуге қатысу функцияларымен қамтылған табиғи монополия субъектілерінің қызметін тұтынушылардың Қоғамдық бірлестігін құру қарастырылған.
Осы барлық жаңа бастау тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы саласында тарифті қалыптастыруға қатысты шешімдердің ашықтығы мен айқындылығын қамтамасыз етеді.
ҮШІНШІ. Мемлекет басшысы бизнесті заңсыз әкімшілік қысымнан және қылмыстық қудалау қаупінен қорғауды арттыра түсу қажеттігін баса айтты.
ТӨРТІНШІ. Елбасы табысты арттырудың бірден-бір көзі өңдеу секторындағы экспорттаушыларға қолдау көрсетуге аса мән беру керектігін қадап айтты.
Экспортқа бағытталған, бәсекеге қабілетті өндірістерді құру облыс көлемінде индустриялық-инновациялық дамытудың Мемлекеттік бағдарламасы аясында жүзеге асырылуда.
Осындай ірі жобаларымыз шетелдік трансұлттық компаниялардың қатысумен іске асырылып жатқан шыны, тампонажды цемент және кальцийлендірілген сода зауыттары болып табылады.
Бұл жобалардың іске қосылуы өз кезегінде өңірімізде құрылыс индустриясында жаңа инновациялық өнімнің пайда болуына, жаңа инновациялық технологияны қолдану арқылы өңдеу өнеркәсібінде еңбек өнімділігін арттыруға септігін тигізетін болады.
Тампонажды цемент зауытын үстіміздегі жылдың желтоқсан айында мерзімінен бұрын іске қосуды жоспарлап отырмыз.
Сонымен қатар, өздеріңізге белгілі, шыны зауытына инвестор ретінде қытайлық трансұлттық Чайна Триумф Интернешнэл Инжиниринг Компаниясын (China Triumph International Engineering Co) тарттық. Қазір құрылыс жұмыстары қарқынды жүргізілуде. Осы жобаның екінші кезеңі ретінде қытайлық компания жоғары технологиялық «Планшет, смартфон және күн панельдеріне арналған аса жұқа шыны өнімдерін шығару» жобасын іске асыруға ниет білдіріп отыр.
Сонымен қатар, «Шалқия» қорғасын-мырыш кен байыту комбинатының құрылысы бойынша күні кеше ғана Лондон қаласында «Тау-Кен Самұрық» акционерлік қоғамы Диберсек компаниясымен ЕРС келісімге қол қойды. Осыған орай жыл соңына дейін кен байыту комбинатының құрылысын бастау жоспарлануда.
Сондай-ақ, ішкі нарықты импорт алмастыру мақсатында «Арал Сода» Серіктестігінің кальцийлендірілген сода зауыты еліміздің сұранысының 75%-н қамтамасыз ететін болады. Қазір жобаға инженерлік инфрақұрылым жеткізу мәселесі тиісті министрлікпен пысықталуда, қаржыландыру мәселесі Қазақстан Даму Банкімен қарастырылуда.
Осыған орай, облыстың әлеуметтік-экономикалық дамуына айрықша үлес қосатын барлық жобаларымыздың жағдайын күнделікті бақылауға алуымыз қажет.
Осы салаға жетекшілік жасайтын облыс әкімінің орынбасары Ким Евгений Германович, индустриялық инновациялық даму басқармасы (Р.Сұлтангереев), Шиелі ауданы және Қызылорда қаласы әкімдіктері бірлесіп:
1. «Гежуба Шиелі Цемент Компаниясы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің тампонажды цемент және «Орда Гласс ЛТД» жауапкершілігі шектеулі серіктестігініңшыны зауыттарының құрылысын кестеге сәйкес жүргізуін тұрақты бақылауға алып, іске қосылуын қамтамасыз етсін;
2. Құрылыс, сәулет және қала құрылысы басқармасы (М.Әлсеріков) Қызылорда қаласының индустриялық аймағындағы темір жол тұйығының құрылысын үстіміздегі жылғы 1 желтоқсанға аяқтасын;
3. Индустриялық инновациялық даму басқармасы (Р.Сұлтангереев) «Баласауысқандық» ванадий кенішін игеру жобасы бойынша жер қойнауын пайдалану келісім-шартының мерзімін ұзарту мәселесін Инвестициялар және Даму министрлігімен пысықтасын;
4. Кәсіпкерлік және туризм (Б.Намаев), энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармалары (М.Усаин) «Арал Сода» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің кальцийлендірілген сода зауытына инженерлік инфрақұрылымды жеткізу үшін «Бизнестің жол картасы – 2020» бірыңғай бағдарламасы аясында қаржы қарастыру үшін бюджеттік ұсынымды Ұлттық Экономика министрлігіне тапсырсын.
5. Облыс әкімінің орынбасары Ким Евгений Германович, индустриялық-инновациялық даму басқармасы (Р.Сұлтангереев), қытайлық трансұлттық Чайна Триумф Интернешнэл Инжиниринг Компаниясының (China Triumph International Engineering Co) «Планшет, смартфон және күн панельдеріне арналған аса жұқа шыны өнімдерін шығару» жобасын жаңадан құрылатын «Шикізаттық емес секторға тікелей инвестициялар Қорымен» бірлесіп қаржыландыру мәселесін пысықтасын.
БЕСІНШІ. Агроөнеркәсіп кешенінің әлеуетін толық іске асыру керектігін атап өткен Елбасы осы саладағы еңбек өнімділігін және қайта өңделген ауыл шаруашылығы өнімінің экспортын 2022 жылға қарай 2,5 есеге көбейту міндетін қойды. Ол үшін мемлекеттік қолдаудың барлық шараларын елімізге заманауи агротехнологияларды ауқымды түрде тартуға бағыттау қажеттілігін атап өтті.
Осы тапсырманы Қызылорда облысының Агроөнеркәсіп кешенін дамытудың 2018-2022 жылдарға арналған Агрокартасы аясында жүзеге асырамыз.
Осы Агрокартаға сай биылдан бастап жалпы құны 7 млрд теңгеден асатын 10 инвестициялық жобаны іске асыруды бастадық.
Сонымен бірге, облыстың экспорттық әлеуетін арттыру және өткізу нарығын кеңейту бағытында біз бақша өнімдерін экспорттауды қайта жандандырдық, көкөністер мен мал етін сыртқа шығара бастадық. Араб әмірліктері, Иран және Моңғолия елдеріне 2 мың бас қойды экспорттадық.
Ағымдағы жылы Қытайға мақсары майын экспорттауды бастадық. Нәтижесінде, ауыл шаруашылығының экспорт көлемі ағымдағы жылдың бірінші жартыжылдығында былтырғымен салыстырғанда 23,0% артып отыр.
Заманауи агротехнологияларды енгізуде біз Шиелі ауданы Ақмая шаруашылығы негізінде «ақылды ферма» жобасын іске асыруды қолға алдық. Жоба аясында цифрлық платформа негізінде нақты егіншілік элементтерін қолданамыз. Бұл тәжірибе облыстың барлық шаруашылықтарына таратылатын болады.
Сонымен қатар, ауыл шаруашылығы өндірісіне 9 жаңа инновациялық жобалар енгізілді.
Елбасының агроөнеркәсіп кешенінің алдына қойылған мақсаттарды орындау үшін ауыл шаруашылығы басқармасына (Б.Жаханов), Қызылорда қаласы мен аудан әкімдеріне келесідей міндеттер жүктеледі:
– ауыл шаруашылығының жалпы өнімін 2017 жылмен салыстырғанда 2022 жылы екі есеге арттыру (86,1 млрд теңгеден 164,9 млрд теңгеге жеткізу);
– еңбек өнімділігін 2,5 есеге (1,3 млрд теңгеден 3,3 млрд теңгеге жеткізу);
– экспорт көлемін 2,5 есеге (100,5 мың тоннадан 250,1 мың тоннаға жеткізу);
– негізгі қорға салынатын инвестиция көлемін 5,0 млрд теңгеден 7,8 млрд теңгеге жеткізу.
АЛТЫНШЫ. Инновациялық және сервистік секторларды дамыту мәселесіне келер болсақ, Қызылорда қаласында IT парк және Жастарға қызмет көрсету орталығы құрылуда. Аталған орталықтардың негізгі мақсаттары – ақпараттық технологиялар мамандығы бойынша әртүрлі аймақтармен мемлекетаралық жастардың басын қосып, олардың әлеуетін дамыту, пайдалану. Сонымен қатар, мектеп оқушыларының, студенттердің, салалық мамандардың жаңа идеяларын қолдап, IT жобалар бастамаларына қолдау көрсету. Осы арқылы стартаперлердің идеяларын жүзеге асыру, жеке инвестицияларды ынталандыру, жобаларды коммерцияландыру көзделген.
Сонымен бірге, бірыңғай мобильдік деректерді өңдеу орталығын жүзеге асыру жоспарлануда. Аталған орталық үлкен деректерді (Big Data) бір жерге жинап, өңдеуге, әрі қарай жасанды интеллект, блокчейн технологияларын дамытуға мүмкіндіктер береді.
«Smart квартал» жобасын іске асыру мақсатында «Е-шаңырақ» бірыңғай интеллектуалдық жүйесіне деректерді беруге есепке алу құралдарымен жабдықтау мақсатында Тасбөгет кентіндегі 13 көпқабатты тұрғын үй таңдалды.
Қазіргі таңда облыстық бюджеттік комиссиясының шешімімен аталған жобаны іске асыру мақсатында 6 млн теңге қаражат бөлінді.
2022 жыл соңына дейін барлық көппәтерлі үйлерді «Е-шаңырақ» бірыңғай интеллектуалдық жүйесіне қосу жоспарлануда, цифрландырудың жол картасына енгізілген. Нәтижесінде, барлық көппәтерлі үйлердің есепке алу құрылғыларының көрсеткіштері автоматтандырылған түрде жинақталатын болады.
Салық және кеден саласындағы ақпараттық жүйелер интеграциясының аяқталуы әкімшілендірудің ашықтығын арттырады.
Қазіргі таңда «Бірыңғай төлем құжаты» жобасы іске асырылып, қала тұрғындарының барлығы бірыңғай төлем құжатымен толығымен қамтылған. Нысаналы индикатордың мәніне (85 мың) қол жеткізілді.
Аталған жоба үлгісінде «Борышкерлердің бірыңғай порталын» құру жоспарлануда. Аталған порталдың мақсаты: жеке тұлғалардың салық, алимент, кедендік төлемдер, айыппұлдар, т.б. берешектер тізімін ашық жариялау арқылы жергілікті бюджетке түсімдерді көбейту, борышкерлер санын азайту.
ЖЕТІНШІ. Мемлекет басшысы нақты экономиканы өркендету үшін қаржы секторының рөлін күшейтіп, ұзақ мерзімді макроэкономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету қажеттігін айтты.
II. ТҰРМЫС САПАСЫН АРТТЫРУ
БІРІНШІ. Елбасы халыққа қызмет көрсету сапасын елеулі түрде арттыруды қамтамасыз ететін тиісті реформаларды жүзеге асыру үшін Үкіметке 5 жыл ішінде білім, ғылым, денсаулық сақтау салаларына барлық көздерден жұмсалатын қаражатты ішкі жалпы өнімнің 10 пайызына дейін жеткізу қажеттігін тапсырды.
ЕКІНШІ. Жолдауда Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев мектепке дейінгі білім беру сапасын түбегейлі жақсарту бойынша тапсырма берді.
Біз осыған дейін облыста 3-6 жастағы балаларды балабақшамен 100% қамтамасыз еттік.
Балабақшалардағы оқыту мазмұнын жақсарту үшін, біріншіден, педагогтардың кәсіби деңгейін көтеру қажет. Өкінішке қарай, балабақшалардағы жасап жатқан педагогтардың 25 пайызы ғана кәсіби мамандар.
Балаларды ерте жастан бастап мамандыққа баулу үшін балабақшаларда мазмұндық бағдарламалар осы жүйені қамтуы қажет.
Бұл жұмыстар мектепте де үздіксіз жүзеге асырылып, осы тұрғыда енгізіліп жатқан функционалдық сауаттылық негізгі фактор болуы керек.
ҮШІНШІ. Біз 2015 жылы республикада алғашқылардың бірі болып «Назарбаев зияткерлік мектептерімен» өзара әріптестік жөнінде меморандум жасадық. Осының аясында Назарбаев зияткерлік мектептерінің тәжірибесі таратылатын 46 инновациялық мектептер желісі құрылып, мазмұнды жұмыс жасауда. Елбасының тапсырмасына сәйкес бұл бағыттағы жұмыстарды әрі қарай жетілдіріп, барлық мектептерге ендіруді жалғастыру қажет.
ТӨРТІНШІ. Елбасы Жолдауда педагог мәртебесін көтеру мәселесіне айрықша тоқталды.
Бүгінгі күні жаңартылған білім беру мазмұнымен сабақ беретін мұғалімдердің жалақыларына 30%, жаңа форматы бойынша аттестаттаудан өткен ұстаздардың жалақыларына 30-50% көлемінде үстеме төленуде.
Білім алудың қолжетімділігін арттыру мақсатында, орын тапшылығы мен апаттық мектептерді жою үшін соңғы 6 жылда облыста 69 мектеп салынды. Нәтижесінде, 2015 жылы үш ауысымды мектептер түбегейлі жойылса, апатты мектептердің мәселесі негізінен шешілді. Бүгінгі күні облыстағы 1 апатты мектептің құрылысы жүруде.
Жолдауда орта мектептің деңгейінде оқушыларды барынша сұранысқа ие мамандықтарға бейімдеп, кәсіби бағыт-бағдар беру мәселесі айтылды.
Жаңғырып жетілудің мүлде жаңа, мазмұндық және сапалық тұрғыдан бұрынғыдан бөлек, әлдеқайда биік сатысына көтерілуге ұмтылған елімізге жасампаз, білікті, өзгерістерден қорықпайтын мамандар қажет.
Осы ретте, біздің ұдайы назарда ұстайтын ерекше маңызды көрсеткішіміз – түлектеріміздің жұмыспен қамтылуы. Расында, жас мамандар келешек кәсібіне сай, сапалы білім алып, мамандығы бойынша еңбек етсе, құба-құп. Алайда, нақты өмірде, көп жағдайда олай бола бермейді. Мойындау қажет, бізде бұл мәселеде келеңсіздіктер аз емес. Түлектерді бір мамандық бойынша даярлаймыз, ал, олар мүлде басқа саладан орын табады. Олардың қабілеті мен нарықтағы жағдайды ескере отырып, түлектерді дұрыс бағыттау – біздің міндетіміз.
Елбасы Жолдауында айтылған «Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021» жылдарға арналған бағдарлама облыс экономикасының дамуына ерекше серпін беруде.
Қазіргі таңда 2017 жылдан бастап жүзеге асырылған бағдарлама аясында 2000-нан астам студент жұмысшы кәсібі бойынша білім алуда.
Алдағы уақытта «Атамекен» Ұлттық Кәсіпкерлер палатасының облыстық филиалымен бірлесе отырып, аймақтың еңбек ресурстары балансына сәйкес, жүзеге асырылып жатқан индустриалды-инновациялық жобаларға және шағын, орта бизнес өкілдеріне қажетті, сұранысқа ие мамандықтар бойынша кадрлар даярлауды жүзеге асыру қажет.
БЕСІНШІ. Жоғары білім беру саласында маман дайындауда еңбек нарығы сұраныстарын көп ескеру қажет.
Жоғары оқу орындарында студенттер үшін білім алу траекториясын таңдау мүмкіндігі жоқ, студенттердің таңдаған пәндері бойынша бағдарлама жасақтау және оқыту жұмысы немқұрайлы жүзеге асырылады. Жергілікті университеттер осы айтылғанды ескере отырып, білім беру бағдарламаларын жыл сайын жаңартып, қайта әзірлеуі қажет. Биылдан бастап күшіне енген академиялық еркіндік қағидасы сіздерге оған жол ашты.
Осыған орай, облыс әкімінің орынбасары Руслан Рүстемұлы Рүстемов, білім басқармасы (М.Мелдебекова):
– Мектепке дейінгі білім беру сапасын жақсартудың «Жол картасын» әзірлесін;
– Балалар қауіпсіздігі мәселесін қамтамасыз ету үшін психологтарының жұмысы күшейтілсін;
– Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасымен (м.а. Н.Қордабай) бірлесіп білім беру ұйымдарын бейнебақылау камераларымен жабдықтау үшін бюджеттік өтінім әзірлесін;
– Жаңа инновациялық әдістерді кеңінен қолдана отырып, мектептердегі кәсіби бағыт-бағдар беру жұмыстары күшейтілсін;
АЛТЫНШЫ. Елбасы өз Жолдауында ең алдымен, әсіресе ауылдық жерлерде алғашқы медициналық-санитарлық көмектің қолжетімді болуын қамтамасыз ету қажеттігіне тоқталып өтті.
Бұл мәселе біздің өңіріміз үшін өте өзекті, себебі, облыс халқының 60 пайыздан астамы елді мекендерде тұрады. Осыған байланысты соңғы 5 жылда республикалық және облыстық бюджет қаражаты есебінен 54 амбулаториялық нысан жаңадан салынып, бастапқы медициналық-санитарлық көмек ұйымдарының 63 пайызы жаңартылды. Сонымен қоса, алдағы 2 жылда денсаулық сақтау жүйесінің желісі нормативке сәйкестендіріледі. Бұл жерде біз республикалық, жергілікті бюджет және мемлекеттік жекешелік әріптестік тетіктерін кеңінен қолдануымыз керек. Сонымен қоса, емхана қызметкерлерін ынталандыру үшін 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап ауруларды емдеу ісін басқарудың жаңа тәсілдерін енгізген аймақтық медицина қызметкерлерінің жалақысын кезең-кезеңмен 20 пайызға көбейту айтылды. Мұнда алғашқы медициналық көмек маңызды рөлге ие болуы тиіс. Бастапқы буын медицина қызметкерлерінің міндеті – ауруларды ерте анықтауды қамтамасыз етіп қана қоймай, пациенттермен бірлесіп халықтың денсаулығын да тиімді басқару. Ол үшін бүгінгі таңда тиісті мамандарды оқумен қамтып, жоспарлы жұмыстарды жүргізу керек.
Онкология қызметі ерекше мән аударуды қажет ететін сала. Облысымызда қатерлі ісік ауруларын ерте диагностикалауда, емдеуде оң нәтижелер байқалады. Сонымен қатар, науқастарды емдеуде халықаралық озық тәжірибелерді кеңінен енгізу керек. Осыған байланысты көпсалалы (онкологиялық профилі бар) 300 төсекке арналған, заманауи медициналық құралдармен жабдықталған аурухананың жобалық-сметалық құжаттамасын әзірлеуге биыл тиісті қаражаты қарастырылып, сол жағалаудан жер телімі бөлінді. Жыл соңына дейін жұмыс жобасына мемлекеттік сараптама қорытындысын алып, 2019 жылы құрылысты бастауымыз қажет.
Медициналық қызметтің сапасын арттырудың бірден-бір жолы – ол саланы цифрландыру.
Қазіргі таңда облыстағы барлық медициналық ұйымдар 100% ақпараттық жүйелермен қамтылды, интернет жүйесі, компьютермен толығымен жабдықталған. Ендігі кезекте электрондық денсаулық паспортын енгізу, «қағаз қолданбайтын ауруханаға» көшу арқылы медициналық көмектің қолжетімділігі мен тиімділігін арттырамыз деп жоспарлап отырмыз.
Облыс әкімінің орынбасары Руслан Рүстемұлы Рүстемов, денсаулық сақтау басқармасы (А.Әлназарова):
– облыстағы денсаулық сақтау жүйесінің желісін нормативке сәйкестендіру жұмыстарын Бірыңғай даму жоспарына сәйкес жалғастырсын;
– амбулаториялық деңгейде созылмалы ауруларды басқару бағдарламасына көшу бойынша жұмыстар жүргізіп, ауруларды ерте диагностикалаудың, емдеудің дәлелденген халықаралық озық тәжірибелерін кеңінен енгізсін;
– 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап барлық медицина ұйымдары «қағаз қолданбайтын ауруханаға» көшірілсін, облыс тұрғындарын толығымен электронды денсаулық паспорттарымен қамтамасыз етсін;
– Медициналық ұйымдарда электронды көрсетілетін қызмет түрлерінің үлес салмағы арттырылсын;
– Құрылыс, сәулет және қалақұрылысы басқармасымен бірлесіп (М.Әлсеріков) көпсалалы 300 төсек орынға арналған аурухананың жобалық-сметалық құжаттамасын әзірлеп, жұмыс жобасына мемлекеттік сараптама қорытындысын алсын.
ЖЕТІНШІ. Елбасы өңірлік деңгейдегі резервтерді тауып, бұқаралық спорт пен дене шынықтырудың қолжетімділігін арттыру қажет екендігін баса айтты.
Бұқаралық спортты одан әрі дамыту үшін мемлекеттік-әлеуметтік тапсырыс шеңберінде 2018 жылы бюджеттен 120,6 млн теңге бөлініп, 282 спорт нұсқаушысы 138 елді мекендегі 41 040 мың адамды тұрақты дене шынықтырумен шұғылдануға тартқан, шұғылданушылар орта мектептердегі спорт залдарын сабақтан тыс уақытта пайдаланады.
Спорттық инфрақұрылымдарды дамыту бойынша 2017 жылы орталық стадион жанындағы қосалқы алаң қайта жаңғыртудан өткізілді, қаланың шет аймақтарындағы жастардың спорт нысандарына қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында Ұлттық Олимпиада Комитетінің қолдауымен 4 «Стрит воркаут» алаңдары және жергілікті бюджет есебінен 20 көшедегі спорт алаңдары тапсырысқа берілді. Үстіміздегі жылы Қызылорда қаласында 5 спорт алаңы салынды, келесі жылы Қызылорда қаласында және аудандарда 10 спорт алаңы салынады.
Ауылдық елді мекендердегі тұрғындардың спорт нысандарына қолжетімділігін арттыру үшін үстіміздегі жылы жергілікті бюджет есебінен Еңбекші, Жанқожа батыр, Мәдениет, Ақжарма, Түгіскен, Сексеуіл, Төретам тіректі елді мекендерінде 7 спорт кешені пайдалануға берілді.
Мемлекеттік-жекешелік әріптестік аясында кәсіпкерлер белсенді қызмет жасап келеді, соның арқасында 2017 жылы Қызылорда қаласында «Тарлан» спорт кешені және «Мерей» мөлтек ауданында дене шынықтыру-сауықтыру кешенін жалға беру жобасы, Шиелі ауданы Ақмая және Алғабас ауылдарынан дене-шынықтыру сауықтыру кешенін жалға алу жобалары іске қосылды.
Үстіміздегі жылы қосымша 7 жобаны, Жалағаш ауданында Жалағаш кенті мен Таң ауылы, Жаңақорған ауданы Жаңақорған кенті мен Сүттіқұдық ауылы, Шиелі ауданында Бестам, Төңкеріс, Бекежанов ауылдарында дене-шынықтыру сауықтыру кешендерін жалға алуды іске асыру жалғасуда.
Келесі жылы Шиелі ауданы – Сұлутөбе, Жаңақорған ауданы – Төменарық және Бірлік, Қармақшы ауданы – ІІІ Интернационал, Арал ауданы – Қамыстыбас және Шижаға,Сырдария ауданы – Бесарық, Жалағаш ауданы – Аққұм, Қазалы ауданы Өркендеу тіректі елді мекендерде спорт нысандарын салу кезең-кезеңімен жүзеге асатын болады.
Атқарылған жұмыстар нәтижесінде тұрғындардың спорт нысандарына қолжетімділігі артып, дене шынықтыру және спортпен жүйелі түрде шұғылданатын тұрғындар үлесі артады.
Осы ретте дене шынықтыру және спорт басқармасы (О.Акимов):
– дене шынықтыру пәні мұғалімдеріне секциялық сабақтарды өткізгені үшін қосымша ақы төлеуді және дене дайындығы бойынша балалар-жасөспірімдер клубтарын ашуды қамтамасыз етсін;
– жалпы білім беру мектептерін стандартты спорт залдарымен, қажетті спорттық мүкәммал және тиісті жабдықтармен жарақтандырсын;
– қала, кент, елді мекендер мен мөлтек аудандарда тозығы жеткен спорт алаңдарын жөндеу, бақтар мен демалыс орындарында тренажерлар мен стритбол алаңдарын және қала, аудан орталықтарында жабық жүзу бассейндерін салуды жүзеге асырсын;
– мемлекеттік-әлеуметтік тапсырыс арқылы жұмыс жасайтын спорт нұсқаушылары және әдіскерлер санын арттыру және шұғылданушыларды спорттық құрал-жабдықтармен қамтамасыз етсін.
СЕГІЗІНШІ. Жолдауда Мемлекет басшысы Үкіметке халықты сапасыз әрі денсаулыққа және өмірге қауіп төндіретін тауарлар мен көрсетілетін қызметтерден қорғайтын шаралар қабылдауды және осы жұмысты ретке келтіруді тапсырды.
ІІІ. ӨМІР СҮРУГЕ ЖАЙЛЫ ОРТА ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Бұл басымдық төңірегінде Елбасы тұрғын үй қолжетімділігін арттыру, сапалы инфрақұрылыммен қамтамасыз ету міндеттерін айқындады.
2018 жылы Қызылорда облысы бойынша 1747 пәтерді құрайтын 69 көпқабатты тұрғын үйдің құрылысы (123,3 мың ш.м.) жүргізілуде (оның ішінде жеке құрылыс компаниялары арқылы 860 пәтерлік 21 көпқабатты тұрғын үй – 70,0 мың ш.м.).
«Нұрлы жер» тұрғын үй құрылысының мемлекеттік бағдарламасы аясында тұрғын үй құрылысы мен инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылым желілерін дамытуға мемлекеттік бюджет есебінен барлығы 11,9 млрд теңге қаржы бөлінді.
Сонымен қатар, құнды қағаздар шығару есебінен кредиттік тұрғын үйлер бойынша Қызылорда қаласы Сырдария өзенінің сол жағалауында 60 пәтерлік 4 тұрғын үй құрылысына 2,1 млрд теңге бөлінді.
2018 жылы облыс бойынша 667,4 мың шаршы метр тұрғын үй салу және жеке тұрғын үй құрылысы аумақтарына 495 шақырым инженерлік желілер жүргізу жоспарлап отырмыз.
Бүгінгі күнге облыс бойынша жергілікті атқарушы органның тұрғын үй алуға барлық санаты бойынша кезекке тіркелгендер саны 27 274 азаматты құрап отыр. Оның ішінде «Мемлекеттік қызметшілер, бюджеттік сала қызметкерлері» санаты бойынша 11 571 болса, «Халықтың әлеуметтік жағынан осал топтары» бойынша 13 712 азамат тіркеліп отыр.
Сонымен қатар, халықтың әлеуметтік жағынан осал топтарын қолжетімді баспанамен қамтамасыз ету мақсатында облыста арнайы «Орда» тұрғын үй құрылысының «Жол картасы» әзірленіп, облыстық бюджеттен жыл сайын қажетті қаржы бөлу туралы шешім қабылданды.
Алынған пәтерлер тұрғындарға кейін өтеу құқығымен ай сайынғы жалға алу құны шарты бойынша беріледі. Бұл бағдарламаның ең басты ерекшелігі – тұрғындар алғашқы жарнасын төлемейтін болады.
Жол картасын тиімді жүзеге асыру мақсатында Қызылорда қаласы Сырдария өзенінің сол жағалауында жеке құрылыс компаниялары есебінен салынып жатқан 18 көпқабатты тұрғын үйдің (770 пәтер, 59,4 мың ш.м.) 4 және 5 қабаттарындағы пәтерлерді сатып алу туралы облыс, қала әкімдіктері мен құрылыс компаниялары арасында үшжақты келісім жасалды.
«7-20-25» бағдарламасы бойынша облысымызда бастапқы тұрғын үйдің ең жоғары құны 15 млн теңге болып бекітілген.
ҚР Ұлттық банкі облыстық филиалының мәліметі бойынша Бағдарламаға екінші деңгейдегі 8 банк қосылғандарын растады, олар «Банк Центркредит», «Еуразиялық Банк», «АТФ банк», «Цеснабанк», «Халық банкі», «Ресей Жинақ банкі», «Fortebank» және «Қазақстанның тұрғын үй құрылысы жинақ банкі» акционерлік қоғамдары.
Облыс бойынша екінші деңгейлі банктермен 355 кеңес беріліп, 18 өтініш (173,9 млн тг.) қабылданған, оның ішінде 16 өтініш (156,2 млн теңге) мақұлданып, «Банк Центркредит» АҚ арқылы пәтер алуға 11 ипотекалық несие (104,9 млн тг.) берілді.
«7-20-25» бағдарламасымен екінші деңгейлі банктер арқылы рәсімдеуге Қызылорда қаласының «Нұр Орда» тұрғын ауданы, «Құралай» және «Ақбаян» тұрғын үй кешендерінен 100 пәтер дайын.
2018 жылы облыс бойынша Бағдарламаның талаптарына сәйкес келетін 1010 пәтерлік 21 көпқабатты тұрғын үй құрылысы жүргізілуде (77,2 мың ш.м.). Бұл үйлердің пәтерлері 2019 жылдың 1-тоқсанынан бастап өткізіледі деп жоспарлануда.
Осы ретте, облыс әкімінің орынбасары Серік Жүсіпұлы Сүлейменов, облыстық құрылыс, сәулет және қала құрылысы басқармасы (М.Әлсеріков) жеңілдетілген ипотека бойынша алғашқы жарнаны жергілікті бюджет есебінен қаржыландыру жолдарын пысықтап, ұсыныс берсін.
Аудандар мен Қызылорда қаласының әкімдіктері, ішкі саясат басқармасы (Т.Маханов) бұқаралық ақпарат құралдары, аудандар және қала әкімдіктерінің сайттары арқылы «7-20-25» Әрбір отбасына баспана алудың жаңа мүмкіндіктерін беру» бағдарламасын облыс тұрғындары арасында кең көлемде ақпараттық түсіндіру жұмыстарын жүргізсін.
Аудандар мен Қызылорда қаласының әкімдіктері «Нұрлы жер» тұрғын үй құрылысының мемлекеттік бағдарламасы аясында бас жоспар мен тұрғын аумақтардың егжей-тегжейлі жоспарлау жобаларына сәйкес инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымдар мен халықтың әлеуметтік жағынан осал топтарына арналған жалға берілетін тұрғын үй құрылысының жобаларын әзірлесін.
Бүгінгі күні облыс бойынша 260 ауылдық елді мекеннің 199-ы немесе 76,5 пайызы орталықтандырылған ауыз су жүйесіне қосылды (2012 жылы бұл көрсеткіш 178 елді мекен немесе 69 пайызды құраған болатын). Бұл елді мекендерде халықтың 96 пайызы қоныстанған. Бұл – республика бойынша алдыңғы көрсеткіштердің бірі.
Қолданыстағы су жүйелерін жаңғырту мақсатында 2016-2018 жылдары «Нұрлы жол», «2020 жылға дейін Өңірлерді дамыту» бағдарламасымен 79 жобаға барлығы 15 млрд теңгеден астам қаржы бөлінді. Нәтижесінде, 774 шақырым ауыз су жүйелері жаңғыртылып, желілердің орташа тозуы 15 пайызға дейін төмендеді. Бұл бағыттағы жұмыстар биыл да жалғасын табатын болады.
Осы жұмыстарды жалғастыруға «Облыс елді мекендерін ауыз сумен жабдықтау жүйесін дамытудың 2025 жылға дейінгі Кешенді жоспары» әзірленіп Инвестициялар және даму министрлігіне ұсынылды.
Аталған бағдарламалармен біз 2019 жылға 4,4 млрд теңге, 2020 жылға 2,2 млрд теңгені құрайтын 29 жобаға бюджеттік өтінім тапсырдық.
Осы орайда, энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы (М.Усаин):
– алшақ ауылдық елді мекендер саны көп Арал ауданындағы Абай, Ақбасты, Тоқабай шалғай елді мекендеріне «Арал-Сарыбұлақ» топтық су құбырын жеткізудің жоба-сметалық құжаттарын әзірлеу жұмыстарын 1 желтоқсанға дейін аяқтап, Су ресурстары комитетіне тапсырсын;
– Су ресурстары комитетімен бірлесіп құрылысы салынып жатқан «Талап-Сырдария», «Жиделі» топтық су құбырларына қосымша қаржы бөлу;
– ауыз суды Байқоңыр қаласынан сатып алып отырған Төретам, Ақай елді мекендеріне Байқожа топтық су құбырын жеткізудің жоба-сметалық құжаттарын әзірлеу мәселелерін пысықтасын.
Облыста жол-көлік инфрақұрылымын дамыту бағытында «Нұрлы жол» инфрақұрылымды дамыту бағдарламасы аясында және жергілікті бюджет қаржылары есебінен жергілікті маңызы бар автомобиль жолдары мен елді мекендер көшелерін дамытуға (77 жоба) 14,2 млрд теңге бөлінді (республикалық бюджеттен – 4 228,0 млн теңге және облыстық бюджеттен – 10 038 млн теңге). Осы қаражатқа жалпы ұзындығы 277,8 км автомобиль жолдары мен елді мекен көшелерін жөндеуден өткізу жоспарланған.
Сондай-ақ, Қызылорда қаласындағы «Қорқыт Ата» әуежайының жаңа жолаушылар терминалы құрылысы жобасын мемлекеттік-жекешелік әріптестік тетігі арқылы «BI-Industrial» (БИАЙ-Индустриал) жауапкершілігі шектеулі серіктестігі бірлесіп жүзеге асыруда.
Осы орайда, облыс әкімінің орынбасары Серік Жүсіпұлы Сүлейменов, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасы (Е.Әбдіқалықов) 2025 жылға дейін облыстағы жергілікті маңызы бар автомобиль жолдарының жақсы және қанағаттанарлық жағдайдағы үлесін 90 пайызға жеткізуге тиісті іс-шараларды жүргізсін;
– облыс аумағындағы республикалық маңызы бар «Қызылорда-Жезқазған» автомобиль жолына қайта жаңарту (реконструкция) жұмыстарының жобасы 2018-2019 жылдары әзірленіп, 2020-2022 жылдары іске асырылуына тиісті министрліктермен бірлесіп жұмыстар жүргізілсін;
– Жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары (Е.Әбдіқалықов), ішкі саясат (Т.Маханов) басқармалары бірлесіп, облыстағы жергілікті маңызы бар автомобиль жолдарының дамытуда атқарылатын іс-шаралар бойынша бұқаралық ақпарат құралдары мен әлеуметтік желілер арқылы және телеарналардан бейнероликтердің жүйелі түрде жариялануын қамтамасыз етсін.
Қауіпсіздік тұрмыс сапасының ажырамас бөлігі деп айқындаған Елбасы құқық қорғау органдарының жұмысына терең және сапалы өзгерістер қажеттігін айтты.
Мемлекетіміздің тыныштығы мен халқымыздың бейбіт өмірі, амандығы – бәрінен қымбат.
Бұл ретте, полиция қызметі – қоғамдағы құқықтық тәртіп пен азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін маңызды құрылымдарының бірі.
Осыған байланысты, біз ішкі істер органдарына қажетті жағдайлар мен материалдық-техникалық базасының жақсаруына әрдайым қолдау көрсетіп келеміз.
Өкінішке қарай, кейбір полиция қызметкерлері құқық бұзушылық және қылмыспен күресудің орнына өздері заң бұзушылықтарға барып, дөрекілік танытып жатады. Тіпті, өздерінің қызметтік міндеттерін білмейтіні және құқықтарын асыра пайдаланатыны жөнінде «YouTube» интернет кеңістігінен көптеген бейне жазбаларды көруге болады.
Азаматтардың санасында «Полиция» деген ұғым «жазалаушы» деген түсінік болып қалыптасқан.
Сондықтан, Қайрат Болатұлы, алдағы уақытта қайта аттестациялау кезінде бұл мәселелерге аса назар аудару қажет. Тек, кәсіби деңгейі жоғары, үздік қызметкерлер ғана өз қызметтерін жалғастыруы тиіс.
Өзге дамыған мемлекеттердің тәжірибесін зерделеп, өңірімізге қолайлы болып табылатын жобаларды енгізу жөнінде нақты ұсыныс беріңіз. Қоғамның полицияға деген сенімін арттыруымыз қажет.
Республикамызда жыл сайын 4 миллионнан аса азамат сот процесіне қатысады.
Статистикалық мәліметтерге қарап, Қызылорда облысында адам басына шаққанда әрбір бесінші азаматтың сот дауына тартылып, соттасып жүргендігін байқауға болады. Сәйкесінше, бұған қаншама күш, қаражат, уақыт жұмсалады.Сондықтан, артық шығындар мен уақытты талап ететін сот рәсімдерін барынша қысқартуымыз қажет.
Ағымдағы жылы Жоғарғы сот Төрағасы, жерлесіміз Жақып Асановтың қоғамдағы дауларды сотсыз шешу институттарын дамыту жөніндегі ұсынысына сәйкес, біз республика бойынша алғашқы болып «Сотсыз татуласу орталығын» ашу жөніндегі жұмыстарды бастап кеттік.
Осы жоба арқылы қоғамдағы даукестік деңгейін төмендетіп, қақтығысты шешу мәдениетін қалыптастырып, соттасудағы мәселелерді оңтайлы жолмен шешуге қол жеткіземіз деген ойдамыз.
Сондықтан, ішкі саясат басқармасына (Т.Маханов) облыстық сотпен бірлесіп жыл аяғына дейін осы жұмыстың жүзеге асырылуын қамтамасыз етуді тапсырамын.
Биылдан бастап «Сотсыз татуласу орталығы» іске қосылуы қажет.
IV. АЗАМАТТАР СҰРАНЫСЫНА БЕЙІМДЕЛГЕН МЕМЛЕКЕТТІК АППАРАТ
БІРІНШІ. Елбасы атап өткендей, сапа – мемлекеттік қызметші өмірінің жаңа стиліне, ал, өзін-өзі жетілдіру – оның басты қағидатына айналуы тиіс.
Осы ретте, мемлекеттік қызметшілердің кәсіби деңгейін тұрақты түрде арттыруға бізде барлық мүмкіндік пен жағдайлар жасалуда.
Бұл процесте бірінші кезекте мемлекеттік қызметшілерді оқытуға аса көңіл бөліп келеміз.
Бүгінде «Болашақ» бағдарламасы бойынша біздің облыстан 2 мемлекеттік қызметші шетелдің беделді жоғары оқу орындарында білім алуда. Оның ішінде, облыс әкімі аппараты басшысының орынбасары Ысқақов Руслан Американың Нью-Йорк қаласындағы әлемге танымал Колумбия (Колумбийский) университетінде білім алуда.
Одан бөлек, «Болашақ» бағдарламасының 6 стипендианты мен Мемлекеттік басқару академиясының 14 түлегі облыстың жергілікті атқарушы органдарында қызмет атқаруда.
Сондай-ақ, біздің бастамамызбен Ресей Федерациясы Президентінің жанындағы Ресей халық шаруашылығы және мемлекеттік қызмет академиясымен тығыз әріптестік байланыс орнатылды. Бірлесіп әзірленген арнайы бағдарлама бойынша соңғы 3 жыл ішінде облыстың барлық басшылық құрамы (облыс әкімінің орынбасарлары, аудан әкімдері, облыстық басқарма басшылары мен олардың орынбасарлары) сол Академияда «Евроменеджмент» қысқа мерзімді оқу курстарын бітірді.
Қазіргі таңда 9 қызметкеріміз осы оқу орнында магистратура және докторантура бағдарламалары бойынша білім алуда.
Ендігі кезекте, Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, Мемлекеттік басқару академиясы мен Назарбаев Университеті бірлесе отырып, «Жаңа формациядағы басшыларға» арналған арнайы курстар өткізетін болады.
Өздеріңіз білетіндей, осы жылдың басынан бастап республикадағы 4 мемлекеттік органда (Мемлекеттік қызмет істері агенттігі, Әділет министрлігі, Маңғыстау облысы мен Астана қаласының әкімдіктері) пилоттық жоба ретінде еңбекақы төлеудің жаңа жүйесі енгізілді. Жаңа жүйеге сәйкес аталған мемлекеттік органдардағы жалақы көлемі 2-2,5 есеге дейін ұлғайды. Келесі жылдан бастап, бұл жүйе біздің облыста да енгізілетін болады. Бұған жауаптылар – облыс әкімінің орынбасары Қуанышбек Досмайылұлы Ысқақов, аппарат басшысы Марат Нұрсайынұлы Делмұханов, экономика және бюджеттік жоспарлау (м.а. Н.Қордабай), қаржы (Т.Жақыпбаев) басқармалары.
Қазіргі таңда, жалақы көлемін көтерумен қатар, мемлекеттік органдарды оңтайландыру жұмыстары жүргізілуде.
Облыс әкімінің орынбасарларына, әкімдерге және басқарма басшыларына оңтайландыру жұмыстарын тиімді атқаруды міндеттеймін. Тиісті ұсыныстарыңызды енгізіңіздер!
ЕКІНШІ. Күрделі кезеңде бөлінетін әрбір теңгенің қайтарымының мол болуына қол жеткізу керек.
Өздеріңіз білесіздер, облыстың қордаланған, түйткілді мәселелерін шешу үшін республикадан қомақты қаржы тарту оңай шаруа емес! Біз әрдайым өздеріңізбен бірлесіп, шешімін табуды қажет ететін проблемалық мәселелерімізді дер кезінде сараптап, Үкіметке ұсынып отырамыз.
Нәтижесінде, біздің дәлелді-дәйектерімізге қарай қажетті қаражаттар бөлініп отыр. Дегенмен, қолданыстағы мемлекеттік сатып алу процедураларының жетілдірілмеуі – біздің кейбір жобаларымызды уақытылы іске асыруға кері әсерін тигізетіні жасырын емес.
Сондықтан, менің тапсырмаммен Үкіметке тиісті ұсыныстар берілді. Қазір Парламентте мемлекеттік сатып алу туралы Заңның жобасы қаралуда. Оған біз ұсынған нормалар да енді.
Осы орайда, облыс әкімінің орынбасары Қуанышбек Досмайылұлы Ысқақов, мемлекеттік сатып алу басқармасы (Ж.Ерсейтова) бұл бағыттағы жұмыстар әрі қарай жалғастырылуы тиіс. Ол үшін Қаржы министрлігімен әзірленетін Ережеге саланың жұмысын жетілдіруге бағытталған өз ұсыныстарымызды енгізу қажет. Бақылауға алыңыз!
Елбасы айтқандай, осы күрделі кезеңде әрбір теңге тиімді жұмсалуы және нақты нәтижеге қол жеткізілуі тиіс.
Мен әрдайым айтып жүремін – қыруар еңбекпен келген қаржыны мақсатты әрі сапалы игеру және жұмысты тиімді жоспарлау бірінші басшылардың жеке жауапкершілігінде.
Тағы да қатаң ескертемін!
Жүктелген міндеттеріңізге жауапкершілік танытып, бюджет қаражатын тұрғындардың нақты қажетіне бағыттау керек. Барлық әкімдерге, облыстық бюджеттік бағдарлама әкімшілеріне өздеріне тапсырылған жұмысты жоғары деңгейде атқаруды міндеттеймін.
Талап етемін!
ҮШІНШІ. Сыбайлас жемқорлықпен белсенді күрес жалғасатын болады.
Елбасы атап өткендей, бүгінде жер қатынастары мен құрылыс салалары – бизнес өкілдері мен жеке тұлғаларды жиі мазалайтын сыбайлас жемқорлық тәуекелі жоғары мемлекеттік қызметтер болып отыр.
Бұл бағытта біз әкімшілік кедергілерді азайту мақсатында мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру мен оңтайландыруды қолға алдық.
Осы орайда, жақында ғана облыстық цифрлық технологиялар басқармасы құрылды. Арнайы осы саланың маманы ретінде облыс әкімінің кеңесшісі тағайындалды.
Басқарма өңір экономикасының түрлі салаларына заманауи технологияларды ендірумен қатар, мемлекеттік қызмет көрсету сапасын арттырумен тікелей айналысатын болады. Жолдауда айтылғандай, 2019 жылы мемлекеттік қызметтердің 80 пайызы электронды форматқа көшуі тиіс.
Бүгінде жергілікті атқарушы органдармен көрсетілетін 195 қызметтің 94-і (48%) «электронды үкіметтің» веб-порталы арқылы көрсетілуде.
Ал, ағымдағы жылдың 8 айында көрсетілген 1,8 млн жалпы қызметтің 40 пайызы ғана (698 мың) электронды қызметтердің үлесін құрап отыр.
Дегенмен, әлі де халыққа түсіндіру жұмыстары аз, тұрғындардың компьютерлік сауаттылығын барынша арттыру қажет.
Өткен жылдан бастап, сыбайлас жемқорлық тәуекелін азайту мақсатында, Кәсіпкерлерді қолдау орталығы арқылы коммуналдық қызметтерге (электр, газ, су, жылу құбырлары) техникалық шарттар алудың онлайн механизмі іске қосылды. Яғни, кәсіпкерлерге техникалық шартты монополиялық құрылымдарға бармай-ақ, 3 күннің ішінде электронды түрде алу мүмкіндігі жасалды. Бүгінгі күні 350 онлайн-техникалық шарт ұсынылды.
Сонымен қатар, жер қатынастары бойынша «мемлекеттік қызметтердің регламенттерін» бекіттік. Нәтижесінде жерді рәсімдеу мерзімі 3,5 есеге қысқарды.
Қазір, аукцион арқылы жер учаскесін сатып алу қызметін электронды форматқа көшіру жұмыстары басталып кетті.
Атап өтетін жайт, өңіріміз жер саласын цифрландыру бойынша «пилоттық облыс» ретінде айқындалды. Осының аясында кәсіпкерлік және туризм (Б.Намаев), цифрлық технологиялар және жер қатынастары (Д.Бултанов) басқармаларына «жер саласын цифрландыруды» жалғастыру және «жер қоры туралы қолжетімді ақпарат қамтылатын базаны құруды» тапсырамын.
Негізгі міндетіміз – көрсетілетін мемлекеттік қызметтер аясында мемлекеттік қызметшілердің тұрғындармен тікелей қарым-қатынасын азайтуға қол жеткізу.
Облыс әкімінің кеңесшісі Алменова Ақмарал Байжанқызына, Цифрлық технологиялар басқармасына (Д.Бултанов) электронды қызметтерді автоматтандыру мен олардың үлесін арттыруға қатысты тиісті шаралар кешенін жүргізуді тапсырамын.
Облыс әкімінің орынбасары Евгений Германович Ким, осы жұмыстарды үйлестіру Сізге тапсырылады.
V. ТИІМДІ СЫРТҚЫ САЯСАТ
Елбасы Жолдауында тапсырылған тиімді сыртқы саясат орнату мәселесі облысымызда жүйелі жүзеге асуда. Бұл бағытта, 2013 жылдан бері «Baikonyr Invest» Халықаралық инвестициялық форумын ұйымдастырып келеміз. Осы кезге дейін ұйымдастырылған 9 форумның аясында өңір экономикасына 100 млрд теңгеден астам инвестиция тартылды.
Сыртқы байланыстарды дамыту мақсатында атқарылған жұмыстар нәтижесінде Қызылорда облысы мен Ресей (оның ішінде Татарстан), Қытай, Ұлыбритания, Түркия, Өзбекстан, Иран, Франция, Болгария, Жапония, Корея және т.б. мемлекеттер арасында сауда-экономикалық ынтымақтастық орнаған. Оған қоса, облысымыз Еуропа қайта құру және даму банкі, Азия даму банкі, Ислам және Бүкіләлемдік даму банкі сияқты бірқатар халықаралық қаржы ұйымдарымен де тығыз байланыста.
Осы ретте, аймақта Қазақстан-Қытай қарым-қатынасы аясында 3 ірі инвестициялық жоба жүзеге асырылуда. Олар алдында айтып кеткен тампонажды цемент, шыны және кальцийлендірілген сода өнімдері зауыттары. Сондай-ақ, облыста халық тұтынатын тауарлар, азық-түлік, құрылыс заттарын шығару бойынша Түркиямен 3 жоба, Ресеймен 2 жоба және британиялық 1 жоба жүзеге асырылуда. Бұл Жолдауда атап көрсетілген экспорттық әлеуетімізді арттыру тұрғысынан ғана емес, ішкі нарықты отандық тауарлармен толтыру үшін де маңызды қадамдар болып табылады.
Сонымен қатар, жаңартылатын энергия көздерін дамыту бағытында өңірімізде француз және болгар компанияларымен күн электр станциясын салу жобасы бойынша жұмыстар басталды.
Ендігі кезекте цифрлық технология бойынша Азияның Жапония, Корея секілді алдыңғы қатарлы елдерінен және жаңартылатын энергия көздері бойынша Еуропаның Норвегия, Финляндия секілді дамыған елдерінің компанияларын облысымызға тартып, озық технологияларды енгізу бойынша белсенді жұмыс атқару қажеттілігі туындап отыр. Осыған орай:
1. Облыс әкімінің орынбасары Ким Евгений Германовичке, облыстық индустриялық-инновациялық даму басқармасына (Р.Сұлтангереев) алдағы қараша айында өткізілетін Х «Baikonyr Invest» Халықаралық инвестициялық форумын «Жасыл экономика» тақырыбына арнауды тапсырамын. Осы орайда, форум секцияларында баламалы энергетика, жаңа материалдар, биомедицина, үлкен деректер, заттар интернеті, жасанды интеллект, блокчейн және басқа да бағыттарды қамту қажет.
2. Облыс әкімінің орынбасарлары Серік Салауатұлы Қожаниязов, Cерік Жүсіпұлы Сүлейменов өздері жетекшілік жасайтын тиісті басқармалармен (облыстық ауыл шаруашылығы, табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу, жолаушылар көлігі және автомобильдер жолдары, энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, құрылыс, сәулет және қала құрылысы басқармалары) бірлесіп, форум жұмысына әр салаға кем дегенде 1 шетелдік инвестордан тартуды тапсырамын.
3. Қызылорда қаласы мен аудан әкімдеріне өңдеу өнеркәсібіне инвестиция салатын, экспортқа бағытталған және импортты алмастыратын өнеркәсіп ашу мақсатында кем дегенде 1 шетелдік компанияны инвестиция салу үшін тартуды тапсырамын.
Бұл ретте, әр қала, аудан әкімдіктерінің және басқарманың жұмысы жыл қорытындысымен салаға тартылған инвестиция көлемімен бағаланатындығын ескертемін.
VІ. ӘРБІР ҚАЗАҚСТАНДЫҚТЫҢ ЕЛІМІЗДЕГІ ӨЗГЕРІСТЕР ҮДЕРІСТЕРІНЕ АТСАЛЫСУЫ
Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы Мәңгілік еліміздің мақсат-мұратын жүзеге асырудың түп негіздерін, рухани жаңғыруымыздың негізгі бағыттарын айқындап берген ұлт жадының тұжырымдамасы болды.
Бағдарламаны жүзеге асыру мақсатында аймақта жыл басынан 164 ауқымды шаралар өткізіліп, жергілікті бюджеттен 602,9 млн теңге бөлініп, қазіргі таңда 314,2 млн теңге игеріліп, меценаттар демеушілігімен 11,8 млрд теңге көлемінде қаржы жұмсалды.
Тың жобалардың қатарындағы Қазақ Орталық атқару Комитетінің (КазЦИК) ғимараты үлгісіндегі қалалық музей мен «Рухани жаңғыру» орталығы пайдалануға берілді.
Облыстық «Рухани жаңғыру» орталығы қоғамдық сананы жаңғыртуға бағытталған 105 ауқымды шара өткізіп, бағдарламаның басым бағыттарын насихаттауға белсенді атсалысты.
«Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы» жобасының бірінші кезеңі жүзеге асырылып, облыс бойынша 12 ескерткіш жалпыұлттық, 35 ескерткіш өңірлік маңызы бар қасиетті орындар тізіміне енгізілді.
Үстіміздегі жылы ортағасырлық Сығанақ, Жанкент, Қышқала, Сортөбе, Бәбіш мола қалашықтарына археологиялық зерттеулер жүргізілді. 3 нысан (Қалжан ахун мешіт-медресесі, Мырзабай ахун, Марал ишан кесенелері) реставрациядан өткізілді.
«Цифрлық Қазақстан» бағдарламасы бойынша Қызылорда облысының тарихи-мәдени мұра объектілерінің 3D форматтағы интерактивті картасы әзірленіп, облыс аумағындағы 150 ескерткішке QR-код тақтайшалары орнатылуда.
ЮНЕСКО-ның материалдық мұралардың алдын ала тізіміне Қызылорда облысы бойынша 9 нысан (Сығанақ, Жанкент, Бәбіш мола, Кескен күйік, Жент, Шірік-Рабат, Баланды қалашықтары, Жетіасар мәдениет ескерткіштері және Сауысқандық петроглифтері) енгізілді.
Сондай-ақ, Қорқыт ата мұраларын материалдық емес мәдени мұралар тізіміне енгізу үшін тиісті құжаттамалары Қазақстан Республикасының ЮНЕСКО және ИСЕСКО істері жөніндегі Ұлттық комиссияға тапсырылды.
Сонымен бірге, «Ауыл – ел бесігі» жобасы бойынша «Рухани жаңғыру» орталығы (Н.Мыңжас) дене шынықтыру және спорт басқармасымен (О.Акимов) бірлесіп ауылдық жерлерде спорттық кешендер, дене шынықтыру алаңдарын салу және оны білікті мамандармен қамтамасыз ету мақсатында меценаттар тартсын;
Мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасы (М.Әбуова):
– Білім (М.Мелдебекова), кәсіпкерлік және туризм (Б.Намаев) басқармаларымен бірлесіп, мектеп туризмін дамыту, сабақтан тыс бос уақытын тиімді өткізу мақсатында өңіріміздің тарихи-мәдени ескерткіштерімен, қоршаған ортамен танысу үшін «Өз жеріңді танып біл!» туристік экспедициясы жобасын жүзеге асырсын;
– Тарихи-мәдени ескерткіштерге археологиялық зерттеу жұмыстарын жалғастырсын;
– Жастардың рухани-мәдени деңгейін көтеру, оларды театрға, музейлерге, клуб ұйымдарына тарту мақсатында уақыт талабына сай креативті жұмыс түрлерін кеңейту, Сыр бойындағы зор әлеуетке ие дәстүрлі өнер түрлерін одан әрі жетілдіре түсіп, әлемдік кеңістікке шығару және таланттарымыздың рухани бәсекелестігін өркендету үшін олардың шетелдердегі түрлі фестивальдар мен байқауларға қатысуына қолдау көрсетсін;
– Дәстүрлі ұлттық өнерімізді ұлықтап, мәңгілік мұра етіп қалдыру және мәдениет пен өнер саласына кәсіби маман даярлау мақсатында Қазақ дәстүрлі өнер академиясын ашу бағытында кешенді жұмыстарды жалғастырсын.
Өздеріңіз білесіздер, Елбасымыз Жолдауда жастар мен отбасы институтын кешенді қолдау мемлекеттік саясаттың басымдығына айналуға тиіс деп атап өтті.
Ол үшін жастардың барлық санатын қолдауға арналған шараларды толық қамтитын әлеуметтік сатының ауқымды платформасын қалыптастыруды тапсырды.
Ал, келер жылды «Жастар жылы» деп жариялауы – облыс тұрғындарының 25 пайызын (190 мың) құрайтын Сыр жастары үшін де үлкен қуаныш. «Жастар жылын» жоғары деңгейде атап өтуге бізде тәжірибе де, барлық мүмкіндік те бар.
Бұған дейін де Біз жастар саясатында бірқатар оң нәтижелерге қол жеткіздік. Соңғы 5 жылда мемлекеттік жастар саясатын жүзеге асыруға бағытталған әлеуметтік жобаларды қаржыландыру көлемін 71 млн-ға дейін арттырдық.
Республикада алғашқылардың бірі болып «Қызылорда облысының мемлекеттік жастар саясатын дамытудың 2021 жылға дейінгі Жол Картасын» бекіттік. Қазір бұл жоба Үкіметпен енгізілген NEET санатындағы жастармен жұмыс жасауға арналған Картаға бейімделіп, дамытылуда.
Статистикалық мәліметтерге сәйкес аймақтағы 15-28 жас аралығындағы NEET санатындағы жастардың үлесі 8,3% құрайды (2014 жылдың осы кезеңінде 12,0% құраған).
Бұл көрсеткіш екінші тоқсан (9,3%) қорытындысымен 1 пайызға төмендегенімен, әлі де болса оны барынша төмендетудің нақты шараларын қабылдауды қажет етеді (республикалық көрсеткіш – 7,7%).
Облыс бойынша 16-28 жас аралығындағы жастардың жұмыс күші 110,3 мың адамды құраса, соның ішінде жұмыспен қамтылған жастар – 105,6 мың адам. Жұмыссыз жастар саны – 4,7 мың адамды құрады.
Жастар арасындағы (15-28 жас)жұмыссыздық деңгейі – 4,3%. Осыған сәйкес, жыл сайын еңбек нарығындағы сұраныстар мен қажеттіліктерді анықтауға мүмкіндік беретін еңбек ресурстарының балансы жаңартылады. Нәтижесінде жыл сайын еңбек нарығына Жоғарғы және арнаулы оқу орындарынан 9 мыңнан аса түлек (2018 жыл бойынша ЖОО-5047, орта арнаулы оқу орындары – 4769) дайындалса, есесіне мектептерден 5 мыңнан аса оқушы бітіреді (барлығы 14 мыңнан аса адам).Сондықтан, бұл бағытта да шұғыл шаралар қабылдау аймақтағы жастар саясатында негізгі басымдық беретін басты ұстанымдардың бірі болуы тиіс.
Біз 2014 жылдан бастап мектеп түлектерін мақсатты түрде үздік отандық және ресейлік жоғары оқу орындары мен колледждерге жіберіп келеміз.
Үстіміздегі жылы алғашқы 74 жас маман Ресейдің маңдайалды инженерлік оқу орындарының дипломдарын алып, елге оралды, қызметтерін бастады.
Жыл сайын 100 дарынды әрі талапты ауыл балалары, оның ішінде, аз қамтылған және көпбалалы отбасынан шыққан жастарды еліміздің белді жоғары оқу орнына облыс әкімінің грантымен оқуға жолдаудамыз. Биылғы жылы оқу грантының санын 100-ден 200-ге дейін немесе 2 есеге ұлғайттық. Осылайша, бүгінгі таңда грант иегерлерінің саны 878 адамға жетті.
Облыстық жастар ресурстық орталығымен қатар, қала, аудандарда да орталықтар құра отырып, жастармен жұмыс жасаудың жаңа моделіне көштік (Ұлыбритания тәжірибесінде).
Облыс жастарына бір терезе қағидаты бойынша қызмет көрсету мақсатында мемлекеттік-жекешелік әріптестік тетіктерін пайдалана отырып, жаңадан бой көтерген Сырдария өзенінің сол жағалауында Жастарға қызмет көрсету орталығының құрылысын бастадық (1,4 млрд теңге), келер «Жастар жылы» аясында оны пайдалануға беретін боламыз.
«Жастар жылына» байланысты алдағы жылы бүкіл түркі еліне ортақ тұлға – Қорқыт бабамыздың мәңгілік мекен тапқан аймағы Қармақшы ауданындағы Қорқыт ата мемориалдық кешенінде «Түркі халықтары жастарының Фестивалін» өткізу, Қызылорда облысы туризмін республиканың белсенді жастарына насихаттау мақсатында «Жас Отан» Жастар қанатының «Жастар – Отанға!» республикалық лагерін Қамбаш көлі басында өткізу, Елбасы Жолдауында атаған ауылды әлеуметтендіруде ауылға жас мамандарды тарту мақсатында екі мәрте Социалистік Еңбек ері Ы.Жақаев мекені ретінде Қызылорда облысында «Жастар – ауылға!» ұранымен республикалық ауыл жастары слетін ұйымдастыру ұсынылуда.
Осыған сәйкес, облыс әкімінің орынбасары Руслан Рүстемұлы Рүстемов, жастар саясаты мәселелері басқармасына (Қ.Жанұзақов), облыстық басқармалар, Қызылорда қаласы және аудан әкімдіктерімен бірлесіп, 1 ай мерзім ішінде облыста «Жастар жылын» атап өтудің кешенді жоспарын әзірлеп, бекітуге енгізуді;
– «Жастар жылы» аясында жаңа бағытта өткізілетін шаралар мен жобалардың бюджеттік өтінімдерін әзірлеп, экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасына ұсынуды;
– сәйкесінше, экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасына (м.а. Н.Қордабай) ұсынылған бюджеттік өтінімдерді қолдау шараларын қабылдауды тапсырамын;
– кәсіпкерлік және туризм (Б.Намаев), жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар (Т.Дүйсебаев) басқармалары жастар кәсіпкерлігін дамыту арқылы жұмыссыз жастардың жұмыспен қамтылуына ықпал етіп, өз кәсіптерін ашуына, кәсіби қайта бағдарлануын қамтитын шаралар қабылдасын;
– аудан әкімдері жергілікті жерде жастар мәселелерін қолдаудың белсенді шараларын қабылдасын.
Құрметті жиынға қатысушылар!
Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев айтқандай, Тәуелсіз Еліміз үшін «ең басты құндылық – тұтастық!»
Қазақ елі тегінде бар тектіліктің, қанында бар қасиеттің, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасар ұлттық идеологияның алтын тамырына сызат түсірмей, әлем алдындағы абыройын сақтап отыр.
Олай болса, біз «бір жеңнен қол, бір жағадан бас шығара» отырып, «жұмылған жұдырықтай» қалпымызбен Елбасының алға қойған міндеттерін бірлікте жүзеге асыруға тиіспіз.
Ынтымағы жарасқан елдің ырыс-берекесі де мол болмақ. Осы жолдағы баршамыздың еңбегіміз нәтижелі, халқымыздың несібесі көп болсын!
Алда талай биік белестерді ауызбіршілікпен бағындыра берейік!
Еліміз еңселі, Елбасымыз аман, Тәуелсіздігіміз мәңгі болсын!
Рахмет!
Облыс басшысының баяндамасынан кейін әртүрлі сала мамандары Елбасы Жолдауында көтерілген мәселелерге орай пікір білдіріп, бастамаларға үн қосты. Берілген тапсырмалардың орындалуына, межеленген міндеттердің іске асуына үлес қосуға әзірліктерін білдірді.
М.Өтеев, «Сыр маржаны» ЖШС директоры: – Елбасы биылғы Жолдауында заманауи технология мен озық тәжірибелерді қолдана отырып, ауыл шаруашылығы саласында еңбек өнімділігін, экспорт көлемін арттыру туралы мәселе көтерді. Бұл міндетті орындауға қомақты қаржы бөлу жөнінде Үкіметке тапсырма берді.
Қазір біз күріш егуді, одан жоғары өнім алуды меңгердік. Дегенмен, соңғы жылдары егістікті әртараптандырып, күріштен басқа дақылдардың көлемін арттыруға ден қойдық. Бұл бізге алатын өнімнің түсімін көбейтіп, мал азығын әзірлеуге мүмкіндік беріп отыр. Мал басы көбейіп, бордақылау алаңдары салынуда. Енді Жолдауда айтылғандай мал өнімдерін өңдеп, шетелдерге сату үшін заманауи ет комбинатын салу жоспарланған. Құрылыс басталды. Алдағы жылы комбинат іске қосылады.
Елбасы кәсіпті өркендетуде шетелдік озық тәжірибелер мен технологияларды пайдалану туралы айтып келеді. Жақында Жапон елінде болғанымда өнім сапасы жоғары, ол терең өңделіп, тұтынушыға ұсынылатынын байқадым. Ендігі жоспарым – келесі жылы жапондық технология бойынша күрішті ерте көктемде жылыжайда егіп, арнайы техникамен көшеттеп отырғызу. Бұл тәжірибе Қазалы ауданында күріштің өсу кезеңін қысқартуға, суды үнемдеуге және егінді шығынсыз жинап алуға мүмкіндік береді.
Елбасы Жолдауындағы бастамалар шаруаларды ерекше ынталандырып, жаңа жетістіктерге жетелеп отыр.
А.Махамбетов, облыстық кәсіпкерлер палатасы жанындағы өңірлік кәсіпкерлер кеңесінің төрағасы: – Елбасы Жолдауы бизнес қауымдастығы көптен күткен үмітті ақтады. Бір сөзбен айтқанда, биылғы Жолдау – бизнестің Жолдауы болды. «Форбс Қазақстан» интернет-ресурсының зерттеулеріне қарағанда, бизнестегі басты кедергі – екінші деңгейлі банктер тарапынан қаржыландырудың жоқтығы. Енді бұл бағытқа Елбасы тапсырмасымен 600 млрд теңге бөлінетін болды. Ең төменгі жалақының өсуі сұраныстың да өсуіне әсер етеді.
Мемлекет басшысының әсіресе, салықтың негізгі сомасы төленген жағдайда, өсім мен айыппұлды алып тастай отырып, шағын және орта бизнес үшін «салық амнистиясын» жүргізуге тапсырма бергені мені және әріптестерімді қуантты. Тағы бір кедергі – сыбайлас жемқорлық. Оны төмендетудің ең төте жолы – цифрландыру. Қазір бұл бағытта көп жұмыс атқарылуда.
Жолдауда атап көрсетілген «Бизнестің жол картасы» бағдарламасы мерзімінің ұзаруы, оған жыл сайын 30 млрд теңге қаржы бөлінуі кәсіпкерліктің кең қанат жаюына қызмет етеді.
Н.Әмитов, облыстық медицина орталығының директоры: – Елбасы Жолдауының басты бағыты – адами капиталды арттыру. Сондықтан Үкіметке « 5 жыл ішінде білім, ғылым, денсаулық сақтау салаларына барлық көздерден жұмсалатын қаражатты ішкі жалпы өнімнің 10 пайызына дейін жеткізу қажет» деп тапсырма беруі осының дәлелі.
Медициналық қызмет сапасы – халықтың әлеуметтік көңіл-күйінің аса маңызды компоненті. Осы салада 30 жылдан аса жұмыс істегендіктен және облыстық мәслихат депутаты болғандықтан, елмен етене араласамын. Соңғы жылдары барлық аудандық емханалар жаңартылып, апатты жағдайдағы аудандық ауруханалар, барлық елді мекендердегі дәрігерлік амбулаториялар мен медициналық бекеттердің салынуы жүйелі жұмыстардың атқарылғанын көрсетеді. Қазір денсаулық сақтау саласында алғашқы медициналық-санитарлық көмекке басымдық беріледі. Аймақтық дәрігерлердің жүктемесі азайып, науқастардың сапалы медициналық көмек алу мүмкіндігін кеңейту үшін дәрігерлік аймақтағы халық саны төмендетіліп отыр. Бұл сапаның көтерілуін, қолжетімділікті арттырады.
Елбасының алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін қызметкерлерді ынталандыру үшін ауруларды емдеу ісін басқарудың жаңа тәсілдерін енгізген учаскелік медицина қызметкерлерінің жалақысын кезең-кезеңмен 20 пайызға көбейтуді тапсыруы мамандардың мәртебесін биіктетуге жасалған қадам деп білеміз.
Облыстық медицина орталығында 1500-ге жуық қызметкер жұмыс атқарса, оның 200-ден астамы дәрігерлер. Біз ішкі мүмкіндіктерді пайдалана отырып, Байқоңыр филиалында еңбек ететін қызметкердің еңбекақысын өсірдік.
Елбасының ауруханалар мен емханалардың медициналық құжаттарды қағазсыз, яғни цифрлық форматта жүргізу туралы тапсырмасы толық орындалады. Компьютерлік сауаттылық және ақпараттық жүйелерді игеру бойынша қызметкерлер оқытылды. Қазір облыстың емдеу мекемелері дәрігерлік консилиум жасауға мүмкіндік беретін телемедициналық жүйеге қосылған. Саланы цифрландыру уақытты үнемдейді, қағазбастылықтан арылтады.
Ж.Смаилова, Санкт-Петербург мемлекеттік технологиялық өсімдік полимерлер университетінің түлегі, «СКЗ-U» күкірт қышқылы зауытының инженер-технологы: – Мен қазіргі сұранысқа ие инженер-технолог мамандығы бойынша диплом алып, туған жерде еңбек жолымды бастадым. Үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы бойынша ашылған күкірт қышқылы зауытында жұмыс істеймін. Елбасы жастар мәселесін ешқашан назардан тыс қалдырған емес. Биылғы жаңалық – алдағы жылдың «Жастар жылы» болып жариялануы. Бұл бастама жас мамандарға елдің дамуына, Жастар жылына өз үлесімізді қосуға мүмкіндік береді. Мен атаулы жылдың айшықты өтуіне атсалысатыныма қуандым.
Ұлт көшбасшысы жастармен бір кездесуінде халықаралық бәсекеге төтеп бере алатын жастарды қолдау туралы айтты. Жас мамандар қолдау мен қамқорлықты сезіне отырып, бәсекеге қабілетті ұлтты қалыптастырудың жаңа көшін бастауға, еліміздің Мәңгілік ел болуына қызмет етуге дайынбыз. Өйткені, біз жаңа заман шақыруларына әрдайым әзірміз.
Гүлжазира ЖАЛҒАСОВА,
«Сыр бойы».
Суреттерді түсірген
Бағдат ЕСЖАНОВ.
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
