Ер жігіт ат үстінде сыналады

1762

0

Аударыспақтан  облыс намысын қорғап жүрген  спорт­шылардың бірі Жасұлан Жәлімбетов – Жаңақорған ауданы, Қыркеңсе ауылының тумасы. Ол он жасында атқа мінді. Ауыл арасындағы көкпарға қатысты. Наурыз мерекесіне орай ұйымдастырылатын ұлт­тық спорт түрлерінен бақ сынады. Кең жазықта, атқа қамшы салмай қырдан-қырға асып, асаудың денесін қыздыратын. Оның атқа деген құмарлығы аударыспаққа жетеледі. Білегінде күші, бойында намысы бар жігіт талай жарыста топ жарды. Сырдың мақтанышына айналды. Қазір ересектер арасындағы аударыспаққа қатысып жүр. Ел чемпионатында қола жүлдені бірнеше мәрте еншіледі.

– Ауыл баласы ат үстінде өседі. Бала күнімізде үлкендер атқа отырғызып, асау үйре­тетін. Қой бағып, түздегі жыл­қыны барлап қай­та­тынбыз. Жылқыдай ақылды жануарға әуестігім ерекше болды. Уақыт өте келе, аударыспаққа қызығушылығым оянды. Жат­тық­тырушы Қанат Абылбеков оның қыр-сырын үйретіп, ережесін мең­геруге баулыды. 2010 жылдан бас­тап жарыс­тарға шыға бас­тадым, – дейді ол.

Аударыспақ үш деңгейде – ересектер, жастар және жасөспірімдер арасында өтеді. Салмақ бойынша спортшы­лар іріктеледі. Спортшыда қайсар мінез бен күш болуы тиіс. Әркімнің өз әдісі болады. Мәселен, белден тарту, білектен және аяқтан тарту арқылы аттан аударып түсіру керек.  Атпен секіріп ұруға, жалынынан ұстауға ты­йым салынған. Қолды, саусақты қайыруға және беттен ұруға болмайды. Екі қолдап ердің басынан ұстауға да рұқсат жоқ. Осы ережелерді естен шығармай, аттың үстінде күш сынасу ерлікпен тең.

– Әрбір дода үлкен жауап­кершілік жүктейді. Ел чем­пио­натының алдында дайын­дыққа кірісеміз. Жүгіру мен физикалық жаттығуды тұрақты жасаймыз. Сонымен қатар атпен де күнделікті жат­тыға­мыз. Халқымыз «Ердің атын ат шығарады» деп бекер айтпаған.  Астыңдағы тұлпар­дың мықтылығы ойын барысында байқалады. Спортшы мен ат бірге жұмыс істеу керек. Ойын кезінде ат тоқтамай айналып, икеміңе ыңғай танытуы тиіс. Берілетін уақыт 5 минут. Егер сол уақытта ештеңе шешілмесе, онда белдестіру болады. Сондықтан спортшы үшін әрбір минут маңызды, – дейді Жасұлан.

Алдыңғы жылы Ақтөбе қаласында өткен фес­тивальда  Жасұлан  үшінші орынды жеңіп алды. Сол жылы оған мектеп тарапынан ат берілді. Қазір шабандоз «Қараталмен» бірге дайындалып жүр. Биыл Шымкент қаласында өткен сайыста екінші орын иеленді. Алдағы сайысқа дайындалу үшін жақын күндері Тараз қаласына жол жүрмек.

Ер жігіт ат үстінде сыналады

Ұлттық спорт түрлерінің дамуына елеулі үлес қосып, жеңімпаздар дайындаған мек­тептің бірі – Жаңақорған ауда­нындағы №7 балалар мен жасөспірімдер спорт мектебі. Мектеп директоры Сламхан Боранбаевтың айтуынша, ұлттық спорт түріне қолдау бар. Еліміздің барлық облысында ұлттық спорт мектептері ашылып, атшабарлар мен көкпар алаңдары салынып, материалдық базасы нығайып келеді. Дегенмен, түйінді, шешімін күткен мәселер де бар. Ұлттық спорттың басым бөлігі атпен байланысты болғандықтан, жануарды тасымалдау, баптап-күту оңай шаруа емес. Жылқыны жемдеу, саулығын қадағалау, қоражай, тағы басқа шығындары бар.  Дегенмен, С.Боранбаев бұл мәселелердің кезең-кезеңімен шешіліп жатқанын айтты. Қазір ауданда аударыспақпен айналысатын 200-ден астам спортшы бар.

Сара АДАЙБАЕВА,

«Сыр бойы»

 


>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<