Жақында Арал қаласындағы аймаққа өнегелі істерімен әйгілі №262 мектеп-гимназия директоры Бекболат Садуақасов пайғамбар жасы 63-ке толатынын құлағым шалды. Қиялым кейінде қалған керуен жылдарға құлаш ұрды. Теңіздің теріскей бетіндегі Ақбастыда сол ауылдағы №22 Ауан орта мектебінің директоры Әки Садуақасовтың отбасында туып-өскен Бекболат ауыл мектебін бітірген бетте маған кездескен. Аз ғана уақытта Арал аудандық мәдениет үйі жанындағы Қазанғап атындағы халық аспаптары оркестрінің көркемдік жетекшісі, туған ауылындағы білім ұясында үйірме жетекшісі қызметтерін ойдағыдай атқарғаны есімде.
Ол жылдары аудан көркемөнерпаздарының негізі мәдениет үйінің қыз-жігіттерінен, қала мектептеріндегі мұғалімдерден, ірілі-ұсақты мекеме жұмысшы-қызметкерлерінен құралатын. Қытымыр қыс, шіліңгір жаздың аптабында бөлімнің 16 автоклубында тыным болмайтын. Бірі теңіз жағалап балықшылар арасында болса, екіншісі алты қырдың ар жағындағы малшылар ауылында кино көрсетіп, ән әуелетіп, күй күмбірлететін. Жүргізуші де, киномеханик те бесаспап жігіттер. Шетінен өнерлі еді.
Бекболат Қазанғап атындағы халық аспаптар оркестрінде 1973-1974 жылдары көркемдік жетекші қызметін атқарған. Атағы әрісі Мәскеуге, берісі Алматыға айдай аян бұл ұжымның дирижері саусағынан күмбірлеп күй төгілген Сайлау Тілепов еді. Ол нағыз өнер үшін жаратылған біртуар тұлға болатын. Оркестрді саусақтарымен басқарып тұрғанда күй құдіретімен, әсем ән әуенімен көз ілеспес шапшаңдықпен қанат қаққан құстай көрінетін көрермен көзіне. Бекболат пен Сайлау екеуі бірлесе жүріп 1974 жылы Мәскеуде өткен бүкілодақтық дәстүрлі халық шаруашылығы көрмесіне оркестрді құр аттай жаратып, Қызылорда облысы еңбек озаттары құрамында барып өнер көрсету құрметіне ие болғанын аға ұрпақ өкілдері әлі ұмытқан жоқ. Сол жолы айдынды Аралдан барған оркестрдің өрелі өнерін тамашалаған мәскеуліктер мен Кеңес одағының тұс-тұсынан келген қонақтар, шетен қалпақты шетелдіктер ауыздарын ашып, көздерін жұмған еді.
Сол тұстағы оркестр мүшелері шетінен «сен тұра тұр, мен атайын» дегендей бірінен бірі өтетін өнер иелері болатын. Мысалы, қобыздағы ұстаз Тәжібай Үмбетәлиев, кеме жөндеу зауытының жұмысшылары Мықтабай Қызылбаев, Сақитжан Өтениязов, бірі мәдениет қызметкері, екіншісі ұстаз, ағайынды Қуаныш пен Алданыш Әбжалиевтер, дәулескер домбырашылар Қаппар Жармағамбетов, Байнияз Тілепов, Дабыл Омаров, Әлихан Айтмамбетов, Қибатулла Ибраев және басқаларымен бір кездері өнер әлемінде өрге жүзгенін Бекболат әлі күнге мақтан етеді.
Бала жастан бойына сіңірген басты өнері баянды бабына келтіре ойнаумен қатар Бекболат жүрегін жарып шыққан өз әндерін нақышына келтіре орындап жүр. Қайбір жылғы «Наурыз шапағаты» облыстық білім қызметкерлерінің дәстүрлі байқауында авторлық әнін орындап ерекшеленді. Байқау лауреаты атанды.
Айтпақшы осы оркестрдің өсуіне, өркендеуіне бір заманда белгілі сот төрағасы болған Жақас Шеріпов, «Сыр бойы» газетінің бұрынғы фототілшісі Арзымбек Мәдединов, ардагер-ұстаз Нұраш Оспанов, Ізбасар Ілиясов және басқаларының атсалысқаны белгілі.
Сонан өз өнерін онан әрі дамытуды ойлаған бозбала Бекболат сол бір жылдары жүрек қалауымен Қызылорда қаласындағы бұрынғы Н.Гоголь атындағы пединституттың музыка факультетіне түсіп, 1980 жылы ойдағыдай тәмамдады. Сөйтіп №22 мектепте ұзақ жылдарғы ұстаздық қызметінің алғашқы қадамын жасаған болатын.
Сонан бері қырық жыл уақыт өтіпті. Осынау ұзақ уақыт ішінде біздің кейіпкеріміз ұстаздық абыройлы міндетінің тек биігінен көрініп келеді. Әр жылдары Арал қаласындағы білім бөлімінде, бірнеше білім ұясында балғын шәкірттерді өнерге баулыған ұлағатты ұстаз Бекболат Әкиұлының бұдан кейінгі еңбек жолы тіпті ерекше. Ол осынау қырық жылдық ұстаздық қызметінің ширек ғасырын басшылық қызметте, №2 облыстық санаториялық мектеп-интернатынан бастап №71 мектепте ал, соңғы он жылдан бері №262 мектеп-гимназия директоры қызметін атқарып келеді.
Ол – білікті басшы, білімді ұстаз ғана емес, Арал өңіріне түрлі тақырыптағы әсем әндерімен әлдеқашан танылған талантты сазгер. Оның жүрегінен ұшырып тыңдармандар көңіліне қонақтаған, әнсүйер қауым тәнті болған отызға жуық әні бар. Оның ішінде Айдос Құлмановтың өлеңдеріне жазылған «Ақбастының ару қыздары», «Сағынышым туған жер», Рахат Наурызбаеваның өлеңіне жазылған «Ұстазымның ізімен» және «Әкеме» тәрізді ойлы да ойнақы әндері – бұл күндері жастың да, жасамыстың да жүрек төрінен берік орын алған айшықты дүниелер.
«Құлақтан кіріп бойды алар, жақсы ән мен тәтті күй» демекші Бекболат Садуақасов сияқты білікті басшы, білімді ұстаз зейнеткерлікке біржола бет бұрған соң өз өмірін өнерге, оның ішінде ән жазуға арнамақшы. Бұған менің досымның күш-қуаты, қайрат-жігері және шығармашылыққа деген ынтасы жеткізетініне ешқандай шүбәм жоқ.
Ол ұдайы оқушылары мен ұстаздарының білімі мен біліктілігіне ғана емес, олардың жүріс-тұрысы мен киім киісіне де үлкен мән береді, қатаң талап қояды. «Мектеп білім ордасы ғана емес, мәдени-рухани тәрбиенің бастау алар орны» дейді кейіпкеріміз. Өз ұстанымына адал ұстаз рухани негізі берік ұрпақ тәрбиелеу келешектің мұғалімге артқан міндеті екенін әрдайым ескертіп, мектеп берген білім мен тәрбиені бойына сіңірген бүгінгі баланың ертеңгі ел қабырғасына қаланар кірпіш екенін бір сәт естен шығармайды.
2017-2018 оқу жылы Арал аудандық білім бөлімінің ұйымдастыруымен өткен мектеп басшыларының «Креативті көшбасшы-2018» байқауында жоспарлы жұмыстарды үйлестіру нәтижесінде жоғары көрсеткіш танытып, бас жүлдеге ие болған ол мереке күндері қазақтың ұлттық аспаптарын дәріптеген өнерлі орынбасарларымен бірге сахнада күмбірлете күй орындап, залды сілтідей тындырады.
Мектеп-гимназияда жыл сайын «Алтын белгі» эстафетасы үзілген емес. Былтыр аудан бойынша ҰБТ қорытындысында ең жоғары көрсеткіш – 131 балл иегері атанған Қаппарова Айнұр мектеп мақтанышы. Мектеп ұжымы биыл да ҰБТ қорытындысы бойынша ең жоғары нәтижеге қол жеткізді.
Бекболаттың өмірлік серігі Мария Раманқұлова Шиелі ауданы, Сұлутөбе елді мекенінің қызы. Екеуі Қызылорданың пединститутының музыка факультетін бірге тәмамдап, бас қосты. Мария зейнеткерлікке шыққанша Арал қаласындағы әуез мектебінде ұзақ жылдар директордың орынбасары қызметін абыройлы атқарды.
Бұл күндері Бекболат екеуі қанат қақтырған Сәбиті мен Сәкені үйлі-баранды. Ағайынды екеуі де мұнай саласының майталмандары. Келіндері Элмира мен Гүлсінай білім саласының біліктілері. Олардан өрбіген жеті немере – Бекболат пен Марияның көз қуанышы, көңіл нұры.
Адамды адал еңбек абыройға бөлейтіні аян. Асылы, Алаштың ақиық ақыны Мағжан Жұмабаевтың «Алты Алаштың басы қосылса, төрдегі орын мұғалімдікі» деген айшықты сөзі Бекболат Сәдуақасов сияқты ұлағатты ұстаздарға арналып айтылса керек. Соған ол лайықты тұлға.
Т.Нұржан-Балта.
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
