Әңгімеміз Хадиша апа Ермақашқызы жайлы болатындықтан, мәселені апаның есімінен бастамақпын. Хадиша – пайғамбарымыз Мұхаммедтің (С.А.У.) жұбайы. Ол 25 жасында өзінен 15 жас үлкен Хадиша анамызбен шаңырақ көтеріп, дәм-тұздары 25 жылға ұласты. Осы уақытта анамыз
4 ұл,4 қызды дүниеге әкелді. Хадиша анамыз о дүниелік болғаннан кейін де пайғамбарымыз 5-6 жылдай үйленбей жүріпті.
Шынайы махаббаттың үлгісін көрсеткен Хадиша анамыздай болсын деп Ермақаш ағамыз да қызының есімін Хадиша қойған ғой. Пайғамбарымыз өзінен жасы үлкен азаматшаға үйленсе, Хадиша апамызда өзінен бірнеше жас үлкен Аяш ағамызға тұрмысқа шығып, тату-тәтті өмір кешті.
Апаның тірліктегі кейбір сәттерін еске алсам мына бір кез ойымнан кетпейді. 1974 жылы Ташкенттің мемлекеттік университетінің білімін жетілдіру институтына (ИПК) Қызылорда пединститутынан факультет деканы Әбшайт Оразалиев, тарих кафедрасынан Икрам Жұбаниязов, Саяси экономика кафедрасынан мен, Шет тілдер кафедрасынан Рая Абдрахманова 5 айлық оқуға бардық. Оқу ғимараты Ташкенттің орталығындағы Новай даңғылында, ал жататын жеріміз қала шетіндегі аспиранттар үйінде болды. Орталықтан келетін трамвайдың соңғы аялмамасы да сол жерде. Икрам екеуміздің негізгі мақсатымыз өз пәндерімізден кандидаттық емтихан тапсыру. Бұндай сынақтардан ерте өткен Әбшайт ағамыз ақылшымыз. Бір күні Әбшайт аға (мамыр айының ортасы) екеумізді бөлмесіне шақырды. Келсек Нұрлыбек Жүнісов ағамызбен Хадиша апамыз отыр екен. Шаруалары Александр Николаевич Канцевтің мерекелік шарасына Ташкентке гүл алуға келіпті. Пединститутқа жанадан келген біздей жас оқытушылар үшін ол кісілер арман тұлғалар. Осында екенімізді білгеннен кейін жағдайымыздан хабардар болу үшін шақыртыпты. Қанша дегенмен Икрам екеуміздің жас кезіміз ғой. Хадиша апамыздың әңгімесіне, жүріс-тұрысымен, Алла сыйлаған ажарына, киіміне таңырқап, тамсана, қызыға қарағанымызды несіне жасырайын.
Барлық пәндерден емтиханымызды тапсырып, пединститутқа келгеннен кейін Хадиша апамен етене араласа бастадық. Көпшіл, келелі ойларын ашық айтатын, әзіл-шынын араластырып сөйлейтін апамыз жақынымыздай болып кетті. Жиналыстарда, әртүрлі бас қосуларда профессор Әбдікәрім Тәжмағанбетов ағамызбен астарлы әзілдері жарасып тұратын. Осыны байқаған болуым керек:
Әйелдердің аққуы, падишасы,
Әбекеңе арналған қаққан қасы.
Бірдің емес мыңдардың мақтанышы,
Қазағымның сүйікті Хадишасы, – деген өлең де арнаппын.
Апамыздың бастан өткізген өмір –белестерінен шет жүрмегеніме қазір қуанамын, мақтанамын. Ондай сәттер кейінгілер үшінде керек қой. 70 жасқа толған мерей тойына арнаған өлеңімді «Ортам менің – ой парасат ордасы» атты ғұмырнамалық кітабыма енгіздім. Оны да оқып көріңіздер:
Жеті ондықты желкелеген Хадиша,
Еңбегімен ұжымға еркелеген Хадиша.
Болмысыңды білдірер шуақ неден Хадиша?
Жауабыңа беретін түгел сенем Хадиша.
Жүрегінде талайдың от боп жанған Хадиша,
Тілегіне «жаманның» шоқ боп барған Хадиша.
Сом тұлғаңды білемін үлкен талғам Хадиша,
Жүздің жалпақ күрегін енді қамда Хадиша.
Талай ұрпақ өзіңді ұмытпайтын Хадиша,
Бірнеше онды әлдеде құрықтайтын Хадиша.
Нашар ойды тас қылып құлыптайтын Хадиша,
Өмірдегі сәттерді сұрыптайтын Хадиша.
Апамыз өмірінің соңғы сағаттарына дейін университеттің кез келген іс-шараларынан қол үзген жоқ. 2016 жылы 80 жасқа толған мерейтойына шашу ретінде төмендегі өлең жолдарын арнаппын. Ақын болмасам да соған жақын болғандықтан, оқи саларсыздар деген үмітпен ұсынып отырмын:
Әріптессіз, апамсыз-бала көңіл,
Сегіз күндей болмады-ау өткен өмір.
Өзіңіздей сүйетін туған жерін
болса екеу, біреуі Апа өзің.
Әріптессіз, апамсыз жарқын жүзді,
Ойға алып отырсыз өткен күнді.
Құрышыңды қандырар қоңыр үнді
ашық мінез, сыйлаймыз өзіңізді.
Әріптессіз, апамсыз нәзік жанды,
Орындайсыз уәдемен айтылғанды.
Ұлағатты ұстаздың ұстанымы-
Табындырар әлдеде талайларды.
Әріптессіз, апамсыз ақылы мол,
Қиналғанда талайға сілтеген жол.
Шәкірттерге қоятын талабың зор,
Жүзге жеткей Апажан сұрарым сол.
Иә, уақыт тірі пенделердің бәрін артқа тастап оза береді. Оны ешкім де тоқтата алмайды. Өткенімізді еске алып жақсылығымызға сүйініп, жаман қылықтарымызға күйініп өмірден озу кез келген пенденің басындағы жағдай. Жастығын жоғалтпай оны мәңгі серік еткен Хадиша апамыздың қайтпас сапарға кеткеніне де жыл толыпты. Орнында бар оңалар дегендей Розадай қызының барына да шүкір дейміз. Аяулы апамыздың рухы сүйгені Аяш ағамен қосылғанына шүбәміз жоқ. Алла екеунің де иманын жолдас етіп, топырақтары торқа болсын дегеннен басқа не айтамыз!
Қазыбай ҚҰДАЙБЕРЕНОВ,
профессор
>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<
