Ұстаз еңбегі ұшан-теңіз

1977

0

Өмірде ұстаз деген ұғым бар. Біле білсек, бұл – қандай бір құрметті атақтан да биік. Мәселен, мектептегі немесе жоғары оқу орнындағы мұғалімнен бастап, қызмет жолында, өнерде, отбасылық қарым-қатынаста ұстаздың болатыны заңдылық. Мұғалім көп, бірақ бәрі бірдей ұстаз бола алмайды. Ұстаз деген – тек білім беруімен ғана емес, бойындағы тәлім-тәрбиесімен, қарым-қабілетімен, таным-талғамымен, бір сөзбен айтқанда, бүкіл болмысымен шәкірт жүрегінен ойып тұрып орын алатын адам.

Сырдария ауданының тумасы, атақты ұстаз Оспан Абдулпаттаевты аймақ жұртшылығы жақсы біледі. Ол – өзі туып-өскен Сырдария ауданында (бұрынғы Тереңөзек) тұңғыш мектеп ашқан Сыр өңіріндегі ал­ғашқы ұстаз­дардың бірі. Қырық жыл  ұстаздық ғұмырында қыруар еңбек етіп, елдің құрметіне бөленді. «Қазақ ССР еңбегі сіңген мұғалімі» атанды. «Құрмет белгісі», «Еңбек Қы­зыл Ту» ордендері мен Қазақ ССР Жоғарғы кеңесінің Құрмет грамоталарын иеленді. Қазір аудан орталығындағы №210 мектеп О.Абдулпаттаевтың есімімен аталады. Сондай-ақ, бұл кісінің есімімен аталатын көше де бар. Ең абзалы, ұстаздың тәлімін алған шәкірттері ел руханиятын көтеруге еңбек етті.

Бүгінгі сұхбаттасқан кейіп­кері­міз – осы Оспан атаның шаңы­рағының келіні. Атасының абыройлы жолын жалғап, биік болмысын үлгі тұтқан, бүгінде  ардагер-ұстаз Ұлбосын Сейіт-Ахметқызының бо­йы­нан да осындай ерекше қа­сиетті байқадық. Өмірден көргені мен түйгені мол, сол себепті айтар әңгімесі де аз емес. Келбетті, көркем мінезді, сырткөзге сырын аша бермейтіні көрініп тұр.  Әйтсе де, көңілінің түкпірінде көп дүние жатқандай. Иә, қателеспеппіз, расында солай.

Бүгінгі заманда, яғни технология қарқын алған шақта адам­ды көбіне мамандығына қарай бағалайды. Ал бұрын ше? Әлбет­те, адамдығы бірінші орында тұ­ратын. Ал біздің кейіпкеріміз – аяулы ана, ұлағатты ұстаз, ардагер, мамандығын адам­дығымен ұштастырған абыройлы жан. Ел баласын тәрбиелей жүріп, өз балаларын да қатарынан қалдырмай өсіріп, бүгінде олардың әрбір жеңісіне марқайып, мақтан тұтып отырған жайы бар.

Ұлбосын апайымыздың әкесі Сейіт-Ахмет – Қостанай облысының тумасы. Ағасы Қожахмет екеуі бала кезінде жетім қалып, кейін қызмет бабымен осында келіп, тұрақтап қалған екен. Айтуынша, әкесі адал еңбегімен дәулет жиған, елге сыйлы адам болыпты. Ағаштан түйін түйген шеберлігі де бар. Ата-анасы өмірге 15 перзент әкелген. Алайда оның  төртеуі шетінеп, отбасында он бір бала өсіп-өнді.

Тереңөзектегі И.Тоқтыбаев атындағы мектепте оқып, орта білім алған Ұлбосын арман қуып, Алматыға жол тартты. Он жыл бірге оқыған құрбысы Серіккүл екеуі қазір Абылай хан атымен аталатын шет тілдер институтының даярлық курсына құжат тапсырған болатын. Алайда оқуға кететін күні жақын қалғанда әкесі алысқа жібергісі келмейтінін айтып, қаладағы М.Мәметова атындағы педучилищеге түсуіне кеңес берді. Әке сөзіне қарсы келмей, осы оқу орнына түсіп, бастауыш сынып мұғалімі мамандығын алып шықты.

Қолында дипломы бар, жас ұстаз Тереңөзек аудандық оқу бөлімінің ұйғарымымен А.Тоқмағамбетов атындағы мектепке бастауыш сынып мұғалімі болып, еңбек жолын бастады. Бұл кезде әкесі науқас, төсек тартып жатып қалған еді. Үйде шиеттей бала, анасына да қолғабыс керек. Ұлбосын осы тірліктің бәріне үлгеруге тырысты.

«Жастай берген тәрбие жас шыбық­ты игендей» деген қағиданы ойына берік ұстаған ұстаз «Өмір» дейтін кітаптың алғашқы беттерін ашқан бүлдіршіндерге білім беруде талмай ізденетін. Әрбір сабағында   өзіне білім берген Анар Із­басарова, Роза Сарабаева сынды ұстаздардың ақыл-кеңестеріне ой жіберіп, үлгі ретінде ұстанатын.

Еліміз тәуелсіздік алған жыл­­да­ры барлық салада өзге­рістер, қайта жаңғыру үрдістері жүріп жатты. Әлбетте, рухани құн­ды­лықтардан гөрі материалдық қа­жеттіліктер та­разыны басып тұрды. Осы тұста балаларды оқы­туда ұлттық құнды­лықтарды пайдалану идеясын ұсы­нушылардың бірі –  Ұлбосын Бек­мағанбетова болатын. Бастауыш сы­ныптарға ар­налған оқулық авторларымен тығыз байланысып, сондай-ақ, ғы­лыми конференцияларда сөз алып, өзінің ұсыныстарын батыл енгізе білді. «Ол қандай ұсыныстар» десеңіз, бір-екі мысал келтірейік. Айталық, оқулықтарда төртбұрыш, дөңгелек дейтін мате­матикалық өлшемдер бар. Осыларды түсіндір­генде киіз үй, кілем сияқты ұлт­тық бұйымдарды енгі­зуге, сол арқылы жас ұрпақтың рухани танымын нығайтуға үлесін қосты. Осы идеяларын жүзеге асыру мақсатында атаулы мектеп ашып, шығармашылықпен еңбек ететін ұстаздарға дәріс берді. Тәжірибесін таратты. Еңбегінің өтеуі болар, 1994 жылы «Білім беру ісінің үздігі» төсбелгісін иеленді.

– Дарақ бір жерде ғана өсіп-өніп, бәйтерекке айналады. Сол се­кілді, мен де бүкіл саналы ғұмы­рымның бір шаңырақ астында өткенін бақытқа балаймын. Биыл өзім 40 жыл қызмет еткен Терең­өзек кентінің орталығындағы, И.Тоқ­тыбаев атындағы №35 мек­теп­тің құрылғанына 100 жыл толып отыр. Бұл білім ошағынан Асқар Кіребайұлы, Қайырбек Асанов сынды ақындар, композитор Рамазан Тайманов, әнші Жеңіс Ысқақова, елші  Қалыбек Қоб­ландин сияқты елге белгілі тұл­ғалар шыңдалып шыққан. Осы орай­да  қасиетті қа­ра шаңырақтың ұстаз­дарын, шә­кірттерін ғасырлық мерей­тойымен құттықтаймын. Зор шы­ғармашылық табыстар тілеймін, – дейді ардагер-ұстаз.

Адам баласы өмірде жар таң­дау мен мамандық таңдаудан қате­леспесе, бақытты болары хақ. Бұл – астарлы сөз болғанымен, ақи­қатқа айналған ұғым. Айтса-айт­қандай, Ұлбосын апайымыз да жар таңдаудан қателеспеген жан. Жолдасы Пазылхан адамгершілігі мол, ақ жарқын мінезді адам. Ол да – ұстаз. Дәлірек айтсақ, ұзақ жылдар бойы спорт саласында шәкірттер тәрбиелеп, абыройға бөленді. Ұс­таздар отбасының балалары да мек­тепте үздік оқып, өмірде өз жол­дарын тапты. Халықаралық қа­тынастар мамандығын меңгерген қызы Сымбат қазір Египетте, Каир қаласында тұрады. Ал ұлдары Асанхан мен Жандос заман талабына сай кәсіпкерлік саласына бет бұрды. Халыққа қалтқысыз қызмет жасап келеді. Ата-ана үшін бұдан асқан бақыт бар ма?!

Мектепте ұстаз, үйде ана Ұлбосын апай қарапайым еңбек­тен шабыт алатын. Қолөнер бұйым­дарын жасайды, киім тігеді, бау-бақша егеді. Осының барлығы оның өмірге деген сүйіспеншілігін арт­тырып,өмір жолында өрге қарай жетеледі. Зейнеткерлік жасқа жеткен соң «ұрпағыма ұлағат болар» деп зердесіне жиғанын қағаз бетіне түсіріп, қаттай беретін. Жақында «Өмір – ғажап» атты көркем ойлы, көрнекті, естеліктер жинағы жарыққа шықты. Ұстаз еңбегі ұшан-теңіз! Оның барлығын бір мақаланың аясына сыйғызу мүмкін емес. Дегенмен, төл мерекеде ардагер ұстаздың мерейін өсірсек деген мезірет қана.

 


>>> Біздің Facebook, Instagram парақшаларымыз бен Telegram каналымызға жазылыңыз! <<<